معشوره سدی از نوع بتوني دو قوسي است كه بر روي رودخانه كشكان احداث ميشود، ارتفاع اين سد از پي 114 متر و حجم مخزن بيش از يك ميليارد و 600 میلیون متر مکعب است.
موقعیت ساخت گاه این سد در 90 کیلومتری غرب شهر خرمآباد، 40 کیلومتری جنوب شهر نورآباد و در 45 کیلومتری شمال شهر کوهدشت، در حدود یک کیلومتر پایینتر از محل تلاقی دو شاخه تشکیل دهنده کشکان یعنی کاکارضا و چم زکریا است.
عملیات اجرایی بزرگترین سد چندمنظوره تاریخ لرستان، فروردین سال 1390، کمتر از یک ماه از سفر سوم هیات دولت قبل به لرستان، توسط قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء آغاز شد.
با بهرهبرداری از سد معشوره به عنوان بزرگترین سد غرب کشور، با اعتبار اوليه یک هزار ميليارد تومان، 36 هزار هکتار از اراضي ديم دشتهای کوهدشت و رومشکان آبی میشود و 12 هزار فرصت شغلی جديد نيز در استان لرستان ايجاد خواهد شد.
تامین انرژی برقآبی، مهار سیلاب، تأمين آب موردنیاز بخش صنعت و آشاميدنی از دیگر مزایای احداث این سد است.
250 ميليون مترمکعب از آب تخصيص دادهشده اين سد برای مصارف کشاورزی، 17 ميليون مترمکعب برای مصارف آشامیدنی و 6 ميليون متر مکعب براي مصارف صنعتی در نظر گرفته شده است.
آن چه در بالا گفته شد مربوط به موقعیت فنی و مشخصات طرح میباشد، طرحی راهبردی که برای اقتصاد مبتنی بر کشاورزی جنوب و جنوب غرب لرستان حکم نوش دارو را دارد.
در مورخه ۲۷ مهر ۱۳۹۲ با فشار نمایندگان استان خوزستان توقف اجرای سد معشوره به مجری سد ابلاغ شد و وزارت نیرو دستور منع احداث آن را بر روی رودخانههای بالادستی کرخه صادر کرد.
این در حالی است که احداث این سد بر روی رودخانه کشکان با تلاشهای بسیار، در سفر سوم هیئت دولت پیشین، بهعنوان مطالبه جدی مردم، به تصویب رسیده بود.
احداث سدی که شروع عملیات اجرای آن با حضور رئیسجمهور پیشین موجی از امید را در دل کشاورزان شهرستان کوهدشت ایجاد کرده بود، حالا به پدیدهای اجتماعی تبدیل شده و بخش مهمی از بدنه اجتماعی شهرستانهای کوهدشت و پلدختر را درگیر و نگرانیهایی را ایجاد کرده است.
حواشی ایجاد شده در خصوص سد معشوره بیانگر آن است که مسوولان و برنامه ریزان استان میبایست قبل از اجرای هرگونه طرحی، علاوه بر مطالعات کارشناسی و ارزیابی توجیه اقتصادی، مسائل و تبعات اجتماعی طرحها را نیز در نظر گیرند تا مشکلاتی که هماکنون در روند اجرای سد معشوره ایجاد شده، برای سایر طرحها به وجود نیاید.
و اما معشوره؛ در دو سوی ماجرا و اما و اگرهای مربوط به این طرح، از سویی نماینده، مسئولان و کشاورزان شهرستان کوهدشت و از سویی دیگر نماینده، مدیران و کشاورزان شهرستان پلدختر به عنوان پایین دست این سد، قرار دارند.
هر دو سوی این ماجرا ذیحق هستند، منتها، گروهی اجرای این طرح و گروه دیگر عدم اجرای آن را خواهان هستند.
برای روشن شدن قضیه و لزوم ا حداث سد و طرحهای آبی در استان ذکر این نکته خالی از لطف نیست و آن این که، سالانه حدود 13 میلیارد متر مکعب روان آب، معادل 11 درصد کل روان آبهای کشور، از لرستان خارج میشود که متأسفانه از این حجم عظیم فقط نیم درصد آن ذخیرهسازی میشود.
البته باید به این حجم روان آب، خروج سالانه 181 میلیون مترمکعب آب از لرستان از طریق قمرود را هم به رقم بالا اضافه کرد.
با این تفاسیر، به نظر نگارنده که سالها است با توجه به اقتضائات شغلی، مسائل و تحولات استان را پیگیری میکند، احداث سدی نظیر معشوره میتواند راهکار منطقی و عقلایی برای مهار بخشی کوچک از روان آبهای استان باشد، روان آبهایی که در فصل بارندگی تبدیل به سیلابهای مخرب و ویران گرمی شود.
ذخیره این روان آبها در پاییز و زمستان از سیلاب و در تابستان و فصول گرم سال از خسارات ناشی از خشکسالی جلوگیری خواهد کرد.
تابستان پارسال در حالی رودخانه کشکان خشک و باعث نگرانی کشاورزان شهرستان پلدختر شد که هنوز سد معشوره احداث نشده است؛ و آن چه که باعث شد که این مسئله به بحران اجتماعی در پلدختر تبدیل نشود، باز کردن دریچههای سد ایوشان خرمآباد توسط مسوولان آب منطقهای استان بود.
پس احداث سد معشوره اتفاقاً در صورتی که مصالح کشاورزان شهرستان پلدختر هم لحاظ شود، میتواند تدبیر مناسبی برای مدیریت بهینه آبهای سطحی در استان باشد و دیگر اینکه در فصول کمآبی، باز کردن دریچههای این سد از خشک شدن رودخانه کشکان بهعنوان تأمینکننده آب موردنیاز اراضی کشاورزی همجوار این رودخانه جلوگیری خواهد کرد.
در این میان اظهارات ژورنالیستی و عامهپسند برخی مسوولان شهرستانهای پلدختر و کوهدشت نهتنها کمکی به حل این مشکل نمیکند، بلکه باعث متشنج شدن اوضاع و درنهایت تبدیل این مسئله، به بحرانی اجتماعی خواهد شد که ممکن است تبعات ناگواری در پی داشته و به وحدت جامعه خدشه وارد کند.
اما برای پایان گمانهزنیها و گرفتن تصمیم نهایی و منطقی برای اجرا یا عدم اجرای این طرح مهم، پیشنهاد میشود مخالفان و موافقان اجرای این طرح توجیه و ادله خود را مطرح کرده و یک گروه کارشناسی مستقل، ضمن بررسی مستندات طرفین و لحاظ کردن نگرانیها و دغدغههای آنان، در جَّوی آرام نظر خود را اعلام کرده و در نهایت همه به رای و نظر کارشناسان تمکین کنند.
البته به قول دیپلماتها نظر نهایی باید بهصورت "بُرد بُرد" بوده و منافع دو طرف ماجرا را تامین کند.
مصطفی رباطی / پایگاه خبری یافته
دیدگاهها
مقام ارشد اجرایی دولت در استان با سلام و عرض ادب. قزوین هم جزاین کشور اسلامی ایران است اونجا هم از وحود وی استفاده میشود.فکری به حال این مدیران کل که یکی از آنها دارد بیرحمانه در وسیع ترین اداره کل حکمرانی میکند تحت عنوان اصلاح طلب. موفق باشيد. اصلا از تمامی پرسنل اداره کل مربوطه سوال شود.