ایران به دلیل پهناوری، تمدن چندین هزارساله و وجود منابع طبیعی بکر از قبیل کوه، دشت، صحرا، بیابان، کویر، دریا و دریاچه، رودخانه، باتلاق و... همچنین وجود تعداد زیادی از آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی یکی از بهترین مناطق گردشگری می‌باشد که می‌تواند تعداد زیادی گردشگر و توریست را پذیرا باشد؛ اما حضور گردشگر خصوصاً مسائل اقتصادی چالش‌های بسیاری را برای محیط زیست به همراه داشته که برخی از این چالش‌ها توسط دولت و برخی نیز توسط خود گردشگر به وجود می‌آید:

۱) دولت‌ها: دولت‌ها به علت مشکلات اقتصادی تمایل دارند که برای رفع مشکلات اقتصادی، از هرکجا درآمدی کسب نمایند که از جمله یکی از راه‌های کسب درآمد می‌تواند به‌وسیله گردشگر و توریسم باشد. از طرفی گردشگر زمانی حاضر به خرج کردن پول می‌شود که بیشترین بهره و لذت را در ایام مسافرت داشته باشد. لذا دولت‌ها دوست دارند که همه امکانات برای آنان فراهم باشد، مثل ساخت هتل، پناهگاه، مجتمع‌های پذیرایی، راه‌اندازی تله‌کابین در مناطق کوهستانی، جاده‌سازی و تخریب مناطق بکر طبیعت و همچنین فراهم نمودن شکار در مناطق حفاظت شده؛ که خود می‌تواند باعث تخریب محیط زیست می‌شود. متأسفانه در مناطق گردشگری ایران از سواحل مازندران که سواحل دریا به‌وسیله اشخاص خاص تصرف‌شده و وجود زباله‌های فراوان در سواحل و تخریب جنگل‌ها جهت ساخت ویلا، هتل، تصرف حاشیه‌های رودخانه‌ها و همچنین ساخت ساز در مناطق کوهستانی و... خود سبب ایجاد بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی شده‌اند.

۲) گردشگران و توریست‌ها: گردشگران و توریست‌ها نیز خود می‌توانند از عوامل تخریب محیط زیست باشند. اگر توریست یا گردشگر آداب و فرهنگ محیط زیست را مراعات نکنند و بخواهند فقط به علت داشتن پول، در مناطق بکر و طبیعی به جهت رفاه و راحتی خود به تخریب محیط زیست بپردازند (ریختن زباله‌های خود در طبیعت و یا روشن نمودن آتش در جنگل‌ها و یا آسیب رساندن به حیات‌وحش و...) می‌توانند خود از عوامل تخریب محیط‌زیست باشند.

لذا دولت و مردم باید جهت فرهنگ‌سازی و استفاده صحیح از محیط زیست توسط گردشگران تلاش کنند. ابتدا باید مسئولین حوزه صنعت گردشگری خود با این فرهنگ و آداب آشنا شوند و به این فرهنگ و آداب اعتقاد جدی و قلبی داشته باشند، در این حوزه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی شود و مجازات سختی را برای مخربان محیط زیست اعمال کنند، همچنین هر کجا که قرار است توسط سازمان گردشگری برای گردشگران و توریست‌ها امکاناتی فراهم کنند ابتدا آن منطقه را توسط کارشناسان محیط زیست ارزیابی زیست محیطی کنند، در صورتی که در منطقه توسط گردشگران به محیط زیست صدمه وارد شد جهت جلوگیری از این خسارت تلاش کنند. شاید مقداری یورو و دلار بتواند برای چند روزی راحتی برای مردم به ارمغان بیاورد اما صدمه‌ای که به محیط زیست وارد می‌شود تاوان آن را سال‌ها توسط فرزندان این آب خاک نتوان جبران کرد.

حسین عبیری گلپایگانی

دیدگاه‌ها