خرمآباد با صداها اثر منحصربهفرد، یکی از شهرهای تاریخی ایران است. چشمهها، سرابها، غارها و پلهای تاریخی و باستانی، زیارتگاهها و مقبرهها و وجود اماکن تاریخی متعدد این شهر را به یکی از مناطق جالب برای علاقهمندان به میراث فرهنگی و گردشگری تبدیل کرده است.
ارتقاء جایگاه خرمآباد به جمع هفت شهر برتر کشور در زمینه گردشگری در تعطیلات نوروزی، با وجود مشکلات و کاستیهای مختلف، گواه این مدعاست.
وقتی اسم میراث فرهنگی به میان میآید بیاختیار نگاهها به سمت قلعه فلکالافلاک دوخته میشود و این در حالی است که در جایجای این استان و این شهر، آثار تاریخی ارزشمندی وجود دارد که خیلی از آنها نهتنها برای گردشگران که برای بیشتر شهروندان نا شناخته است.
یکی از این آثار تاریخی، مقبره جمالالدین خضر از اتابکان لر کوچک است.
در باره این آرامگاه بارها همکاران رسانهای مطالب درخوری به رشته تحریر در آوردهاند ولی با توجه به اهمیت موضوع و استمرار مشکل که همانا بیتوجهی به این اثر تاریخی ارزشمند است، چند سطری از باب اطلاعرسانی به مخاطبان گرامی و تذکر و بیدارباش به مسئولان ذیربط، تقدیم میشود.
اگر از اکثر شهروندان خرمآبادی سؤال شود دلیل نامگذاری گورستان این شهر به نام خضر چیست؟ خیلیها بهاشتباه میگویند این قبرستان محل دفن یا گذرگاه خضر نبی (ع) است و حال آن که دلیل اصلی نامگذاری این گورستان، دفن جمالالدین خضر از اتابکان لرستان در این مکان است.
مقبره جمالالدین خضر در پیچ اول گورستان، حدود 20 متر بالاتر از شانه سمت راست جاده قرار دارد.
مقبره جمالالدین خضر در پیچ اول گورستان، حدود 20 متر بالاتر از شانه سمت راست جاده قرار دارد.
هر چند که این مقبره به شماره 3761 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ولی به علت رها بودن و نداشتن متولی، بارها مورد دستبرد افراد متخلف قرار گرفته است.
مسئولان وقت هم برای این که خیال خودشان را راحت کنند، به جای چارهاندیشی اساسی و منطقی، درب ورودی آرامگاه را با ملأت سیمان مسدود کردهاند و عملاً دسترسی به داخل آن وجود ندارد.
متأسفانه بیتوجهی به این اثر به حدی است که حریمی برای آن وجود ندارد و بدون هیچگونه نظارتی دورتادور این آرامگاه و حتی چسبیده به آن از قبور افراد متوفی پر شده است.
و دیگر اینکه از اداره کل میراث فرهنگی لرستان به عنوان متولی اصلی میراث فرهنگی این مرز و بوم فقط تابلویی وجود دارد که البته در آن حتی یک کلمه راجع به این آرامگاه و شخصیت مدفون در آن اشاره نشده است.
برای رعایت انصاف و جلوگیری از انتقاد صرف، چند پیشنهاد و راهکار ارائه میشود تا شاید این اثر تاریخی از این انزوا که در طی قرنها به آن دچار شده خارج شود و بلکه بیشتر شناخته و به آن توجه شود.
-1 چند سالی است با همکاری شهرداری خرمآباد و میراث فرهنگی لرستان در ایام نوروز تور خرمآباد گردی برگزار میشود، پیشنهاد میشود بازدید از آرامگاه خضر هم برای بازدید مسافران و گردشگران نوروزی لحاظ شود.
2- یاریگرفتن از افراد صاحبنظر و دوست دار میراث فرهنگی در حفظ و نگهداری و هم در بحث معرفی و راهنمایی بازدیدکنندگان
3- رسانهای کردن گاهبهگاه این آثار باعث میشود که پرونده آنها همواره در نزد افکار عمومی مفتوح بوده و از اینکه به دست فراموشی سپرده شوند جلوگیری شود.
اتابکان لر کوچک بیش از چهار قرن یعنی از اواخر دوره سلجوقی (570 هجري قمري) تا میانه عصر صفوی (زمان شاهعباس) (1006 هـ ق) بر لرستان پشتکوه (ایلام) و لرستان پیشکوه (لرستان فعلی) فرمانروایی کردهاند.
گفته میشود جمالالدین خضر در سال 693 هجری قمری در پی شورش سپاهیانش، در زمان حمله سپاه مغول به این منطقه کشته شده است.
مشت نمونه خرواراست، مقبره جمالالدین خضر تنها یک نمونه از صداها مورد آثار و ابنیه تاریخی استان است که در حال تخریب بوده و به دست فراموشی سپرده شدهاند.
مسئولیت و مشاغل مربوط به حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست علاوه بر تخصص، عشق و علاقه لازم دارد، آن چیزی که این روزها متأسفانه کمتر میبینیم.
تعمیر و مرمت غیر کارشناسی آثار تاریخی نظیر پل شاپوری، شکستن یکی از باروهای قلعه فلکالافلاک در حین تعمیر، مقاومسازی غیراصولی این قلعه ارزشمند تاریخی و استفاده از ملأت و مصالح امروزی و کارگران عادی در مرمت آثار تاریخی و باستانی استان حاصل بیتدبیری و نگاه صرف سیاسی به حوزه فرهنگ و تاریخ است.
بیتعارف در استان سیاست زدهای مثل لرستان تا زمانی که بدنه کارشناسی و اجرایی دستگاهها از بین نیروهای انتخاباتی و با نگاه صرف سیاسی انتخاب میشوند، تخصص و تعهد رنگ باخته و اصطلاحاتی نظیر اقتصاد مقاومتی، بیکاری، احیای صنایع راکد و اشتغالزایی بیشتر لقلقه زبان خواهد بود تا این که راهبرد و نقشه راه توسعه استان باشد.
مصطفی رباطی
دیدگاهها