کارشان اداری نیست؛ در تابستان های گرم زیر باد خنک کولر نمی‌نشینند و زمستان‌ها را کنار بخاری سپری نمی‌کنند.

روزگارشان در میان جنگل‌ها، مراتع و بیشه‌زارها، بر فراز کوه‌ها و دشت‌ها، در کنار چشمه‌ها، رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها، همنشینی و مراقبت از حیات وحش و گاهاً در محاصره متجاوزین به طبیعت و محیط زیست می‌گذرد.

سوز سرما، عطش گرما و سوء قصدهای ناجوانمردانه بعضی شکارچیان را جوانمردانه تحمل می‌کنند و چهار‌چشمی از ارزشمندترین و گران‌بهاترین ثروت‌های طبیعی و خدادادی این مرز و بوم محافظت می‌کنند.

به‌راستی این ثروت‌های بسیار عظیم و ذی‌قیمت که محیط‌بانان و جنگل‌بانان با دل و جان از آن‌ها حراست و حفاظت می‌کنند چقدر می‌ارزند؟ آیا می‌توان ارزش واقعی این ثروت‌های عظیم و بیکران را حتی برآورد نمود؟ اگر ثروت‌های طبیعی و محیط زیست تخریب و نابود شوند، آیا چیزی به‌نام "حیات‌" بر روی کره زمین باقی خواهد ماند؟

متأسفانه، طی 50 سال گذشته ما انسان‌ها کمر به نابودی "‌حیات‌" و "‌زندگی" خود بسته‌ایم. اکسیژنی که تمامی موجودات سخت به آن وابسته‌اند، منابع آب که مایع حیات تمامی موجودات است، خاکی که بستر حیات و غذای موجودات از آن به دست می‌آید، همه و همه در معرض خطر جدّی و نابودی قرار گرفته‌اند. شوربختانه در پیدایش مخاطرات یاد شده همیشه پای انسان در میان بوده است. به زبانی دیگر، "انسان" به عامل اصلی بحران‌های محیط زیست تبدیل شده است.

جنگل‌ها که محور اصلی طبیعت و محیط زیست، منبع اصلی تولید اکسیژن و عامل اساسی حفاظت از منابع آب به شمار می‌آیند به شدّت در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته اند.

نابودی جنگل‌های بسیار ارزشمند از یک سو، و تولید میلیاردها تن گازهای گلخانه‌ای توسط کارخانجات و وسائط نقلیه دودزا از سوی دیگر، جهان را در یک بحران و یک بن بست محیط زیستی گرفتار ساخته است.

طی 50 سال گذشته، کره خاکی حدوداً یک درجه گرمتر شده و این افزایش به ظاهر کوچک، تأثیرات بسیار عمیق و ناگواری بر زندگی انسان‌ها داشته است. ذوب شدن تدریجی یخ قطب‌های زمین، بالا آمدن سطح  آب دریاها و اقیانوس‌ها، گرم شدن شدید بعضی مناطق، نابودی حیات وحش، بروز خشکسالی‌ها در نقاطی از زمین و وقوع طوفان‌ها و سیل‌های خانمان سوز در نقاطی دیگر تنها گوشه‌ای از عواقب وحشتناک نابودی جنگل‌ها و محیط زیست به شمار می‌آیند.

آیا انسان متجدّد امروز در مقابل این هشدارهای آشکار و بسیار روشن تدبیری اندیشیده است؟ به‌راستی در برابر این بحران بسیار جدّی که "حیات" کره زمین را به شدّت تهدید می‌کند چه باید کرد؟ راه حل اگر چه کمی سخت و طاقت فرساست ولی بسیار واضح و روشن است: نخست حفاظت و احیاء جنگل‌ها و محیط زیست و سپس کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای.

همانند کشورهای توسعه یافته، برای حفاظت از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین دارایی‌ها و ثروت‌های این مرز و بوم، بدون شک باید نگهبانان ورزیده و شجاع به کار گرفته شوند تا با گشت زنی مداوم و مستمر، عرصه‌های طبیعی و محیط زیست کشور را از شرّ متجاوزین و سودجویان محافظت کنند.

 به هیچ وجه نباید عرصه‌های جنگلی و پهنه های بیکران محیط زیست کشور را رها کرد تا مورد حرص و طمع و تجاوز جاهلان و سودجویان قرار گیرند. هرگونه سستی و اهمال در حفاظت از این ثروت‌های بسیار ارزشمند و حیاتی عواقب بسیار وحشتناک و جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت.

با توجه به اهمیت فوق‌العاده و بسیار حیاتی جنگل‌ها و محیط زیست، کار و وظیفه محیط بانان و جنگل‌بانان بسیار فراتر از یک نگهبانی و محافظت ساده و ظاهری است.

وظیفه اصلی و اساسی محیط بانان و جنگل بانان در حقیقت محافظت از منابع آب، منابع اکسیژن، خاک، حیات وحش، چرخه حیات و حفظ "تعادل طبیعت"  است.

بر خلاف نگهبانان مراکز تجاری و نقاط شهری که در داخل ساختمان‌ها و با امکانات رفاهی و امنیتی در مکان‌هایی راحت مستقر هستند، محیط بانان و جنگل‌بانان در عرصه‌های بسیار گسترده جنگل‌ها، کوهستان‌ها، دشت‌ها، رودخانه‌ها در گرما و سرما و با کمترین امکانات و تجهیزات به گشت‌زنی می‌پردازند.

زمانی‌که آدم‌های حریص و طمّاع برای قطع درختان جنگلی هجوم می‌برند و زمین‌های دولتی را غصب می‌کنند، تنه تنومند درختان را می‌سوزانند و به طور غیر قانونی و غیر شرعی زغال تولید می‌کنند و در بازارهای سیاه به فروش می‌رسانند و یا عده‌ای با اسلحه به جان حیات وحش بی‌گناه می‌افتند و موجودات زیبا را ناجوانمردانه به خاک و خون می‌کشند و چرخه حیات کره زمین را مخدوش می‌کنند، تنها محیط‌بانان و جنگل‌بانان هستند که با جسارت و از خود گذشتگی در مقابل زیاده‌خواهی، حرص و طمع متجاوزین و سود جویان می‌ایستند و جانانه از ثروت‌هایی که متعلق به حکومت و مردم هستند محافظت می‌کنند.

با انجام این وظیفه مقدّس و خطیر، در حقیقت آنان از منابع اکسیژن و هوای تنفسی انسان‌ها، از منابع آب حیات بخش و از خاکی که منبع تغذیه انسان‌هاست حراست و حفاظت می‌کنند. آری، آنان جان بر کف و در حالیکه در عرصه‌های بسیار گسترده و وسیع خطرات بسیار تهدید‌شان می‌کند، همچنان محافظان زندگی نوع بشر به روی کره خاکی هستند. آیا شغلی مقدّس‌تر و شریف‌تر از شغل محیط‌بانان و جنگل‌بانان می‌توان یافت؟

سید محمد قاسمی / فعال محیط زیست