چند روزی است منطقه غرب کشور درگیر حمله ریزگردها شده است. به گفته معاون مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان آلودگی هوای لرستان بیش از 20 برابر حد مجاز است.
در حالی که پایگاه اطلاعرسانی سازمان جنگلها و مراتع کشور هیچ اشارهای به این معضل فراگیر نکرده و هیچگونه مسئولیتی را در به وجود آمدن آن احساس ننموده است، سازمان حفاظت محیط زیست آن را یک مشکل و معضل بزرگ برشمرده و بخش مهمی از اخبار روز شنبه 29 خردادماه 95 پایگاه اطلاعرسانی خود را به آن اختصاص داده است.
دکتر "معصومه ابتکار" معاون رئیس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محیط زیست کشور عراق را منشأ گرد و غبار روزهای اخیر غرب و جنوب غربی کشور دانسته و اظهار داشتند: "در این مورد دولت یازدهم هم در سطح داخل و هم در سطح بینالمللی تلاش کرده که از جمله نتایج آن صدور قطعنامه مقابله با گرد و غبار در مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. در داخل نیز در بسیاری از استانها عملیات نهالکاری و تثبیت خاک، همچنین آبگیری بخشهای عظیمی از تالاب هورالعظیم و احیاء تالابهای دیگر آغاز و اجراء شده است". (1)
همزمان با ایشان، مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار اعلام نمود: " بیش از 90 درصد گرد و غبار کشور منشأ خارجی دارد".
وی اظهار داشت: "شرایط اقلیمی هم کار ما را مشکل کرده است. به این ترتیب که سال گذشته 60 درصد زمینهای کشاورزی خوزستان به دلیل کمآبی کشت نشد، باید به زمینهای مولد گردوغبار (و تالابهای خشکشده) تخصیص آب داشته باشیم و نهالکاری را در برخی مناطق اجرا کنیم".
به گفته ایشان: البته مالچ پاشی هم از دیگر راهکارهای مقابله با بیابانزایی است. ایشان بیابانزایی، تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین را چالش مهم جهانی در قرن 21 دانسته و این چالش در منطقه ما با تشدید جنگ و ناامنی روزبهروز بزرگتر شده و ابعاد وسیعتری از اثرات خود را به نمایش میگذارد. (2)
وی اظهار داشت: "شرایط اقلیمی هم کار ما را مشکل کرده است. به این ترتیب که سال گذشته 60 درصد زمینهای کشاورزی خوزستان به دلیل کمآبی کشت نشد، باید به زمینهای مولد گردوغبار (و تالابهای خشکشده) تخصیص آب داشته باشیم و نهالکاری را در برخی مناطق اجرا کنیم".
به گفته ایشان: البته مالچ پاشی هم از دیگر راهکارهای مقابله با بیابانزایی است. ایشان بیابانزایی، تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین را چالش مهم جهانی در قرن 21 دانسته و این چالش در منطقه ما با تشدید جنگ و ناامنی روزبهروز بزرگتر شده و ابعاد وسیعتری از اثرات خود را به نمایش میگذارد. (2)
علاوه بر اظهارنظر معاون رئیسجمهور و مدیر ملی مقابله با پدیده گردوغبار، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز از درخواست آن سازمان برای اختصاص اعتبار مقابله با گرد و غبار و حفاظت از تالابها در دستور کار هیأت دولت خبر داده است. (3)
بنابراین، شکی نیست که این معضل محیط زیستی هدیهای است که از جانب کشورهای همسایه به مردم ما تحمیل شده است. بر اساس نظرات مدیران و کارشناسان برجسته حوزه محیط زیست کشور دو اقدام اساسی میتوان صورت داد:
رایزنیهای بینالمللی و درخواست از کشورهای عربستان، عراق و سوریه برای مهار کانونهای منشأ گردوغبار که البته مهمترین راهکار آنها "مالچ پاشی" خواهد بود. بدیهی است به دلیل جنگ و ناامنی در منطقه نمیتوان به آنان امیدی داشت.
اقدامات داخلی، خوداتکایی و عزم ملی برای مهار گردوغبار که راهکار اساسی آن را باید در حفاظت از جنگلها و تالابها جستجو کرد.
بنابراین، نباید این نکته بسیار مهم و حیاتی را فراموش کنیم که بر اساس تحقیقات دانشمندان منابع طبیعی، هر هکتار جنگل انبوه در هر سال تا 68 تن گرد و غبار را به خود جذب میکند و هوا را پاکیزه میسازد. از طرفی خداوند متعال با خلقت جنگلهای زاگرس آنهم درست در حد فاصل منطقه غرب کشور و همسایگان عربی صافی و فیلتری طبیعی و بسیار عظیم کار گذاشته است تا مهار گرد و غبارهای همسایگان عربی بهصورت طبیعی صورت پذیرد.
متأسفانه، سالهای سال است که این فیلتر طبیعی و بسیار عظیم به شدّت در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته است. در حقیقت، ما مردمان منطقه غرب تنها راه حل طبیعی و بسیار مؤثر مقابله با گرد و غبار را نابود ساختهایم و هماکنون، عواقب وحشتناک عملکرد خود را به وضوح مشاهده میکنیم.
اگر چه بحران گرد و غبار تا حد زیادی نفس کشیدن را برای ما زاگرس نشینان سخت و طاقتفرسا ساخته، ولی قبل از آنکه به یک فاجعه ملی تبدیل شود میتوان با عزمی جزم و با تدبیر و امید آن را مهار نمود.
در شرایطی که به دلیل مشکلات منطقهای، برای مقابله با گرد و غبار به کشورهای عربی نمیتوان امیدی بست، تنها و تنها باید آستینهای خود را بالا بزنیم و با اجرای راهکارهای ذیل تا حد توان گرد و غبار را مهار کنیم:
حفاظت جدّی از جنگلهای زاگرس
نهالکاری و توسعه جنگلهای زاگرس
احیاء تالابهای منطقه زاگرس
بنابراین، سازمان جنگلها و مراتع کشور نباید بیتفاوت بماند و در به وجود آمدن پدیده گرد و غبار خود را بیگانه نشان دهد، بلکه به عنوان متولی اصلی حفاظت از منابع طبیعی کشور باید پاسخگوی تخریب و نابودی جنگلهای زاگرس بهمثابه بزرگترین و حیاتیترین راهکار مقابله با پدیده گرد و غبار باشد.
سيد محمد قاسمي
پايگاه خبري يافته
1، 2، 3: پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست
دیدگاهها