شايد در مسافرت به شهرهای سایر استانها به نوعی تفاوتهای زیرساختی و امکانات آنها را با شهر خرمآباد مقایسه کرده و خود گفته باشيد مگر شهر ما با این شهرها چه تفاوتهایی دارد که اینها چنين از ما جلو زدهاند؟! ما که اینقدر آب و هوای خوشی داریم و به آن میبالیم و شهر خود را ونیز ایران میپنداریم، پس چرا در یک شهر منظم و دارای امکانات زندگی نمیکنیم؟!
نظم و توسعه هر شهری به مردم آن در وهلهي اول و در نهایت مدیران خدمات شهری آن شهر وابسته است. گر چه راههای زیادی برای نیل به اعتماد پایدار شهروندان به مدیران شهری و افزایش مشارکت شهروندان وجود دارد، امّا قطعاً مهمترین آنها رعایت بایستهها و ایفای نقش خلاقیت از سوی شهرداری برای تامین هزینههای شهر است.
شهرداری باید به این سمت حرکت کند که با به کارگیری عقلانیت و خلاقیت، تمام بار هزینههای شهر را بر دوش مردم نیاندازد و با طرح راه حلهای جدید و بدیع، همهي هزینههای اجرایی شهر را از عوارض دریافتی و مستقیماً از سوی مردم تامین ننمايد. باید افراد خلّاق و کارآفرین در شهرداری به کار گرفته شوند که از راههای مختلف برای شهرداری ها کسب درآمد کنند و نیازی نباشد که برای هر مشکلی به صورت مستقیم به خود مردم مراجعه شود.
هر ساله در ایام مختلف سال، شهرداری خرمآباد با همكاري شوراي شهر ضمن کاهش عوارض به صورت تخفیفهای درصدی، دست نیاز به سوی اهالی شهر دراز میکنند بلکه کسری بودجه شهرداري را از این راه جبران نمايند و این در بسیاری از شهرداریهای استان مرسوم شده است!
یکی دیگر از مسائل مهم در این عرصه، استفاده از نیروهای متفکر و خلاّق در حوزه هزینهها و درآمدهای شهرداری خرمآباد است. این یک سوال اساسی هست که شهرداری تا به حال چند بار برای کشف ایدههای جدید در خصوص افزایش درآمدها و کاهش هزینهها در مجموعه شهر خرمآباد، فراخوان برگزار کرده است؟ اگر شهرداری از این ایدهها استقبال کرده و حتی آنها را خریداری نماید و اگر سالی حتی یکی از این ایدهها عملیاتی شود، د طی چند سال، تحولی بزرگ و سرمایه عظیمی برای شهرداری مركز استان لرستان ایجاد خواهد شد.
سادهترین راهی که پیش روی شهرداريها در شهرهاي استان لرستان وجود داشته، فروش تراكم ساخت وسازهاي شهروندان و يا اماکن تحت مالكيت شهرداری است. اخیراً در بحث ایجاد چند تقاطع غیر همسطح در خرمآباد با مشارکت قرارگاه خاتم اتفاق افتاده و یا خوردن از جیب شهروندان بوده است، یا این که به نوعی تلاش میکنند از دولت بودجه بگیرند که متاسفانه سال 95 و در لایحه بودجه هم نادیده گرفته شده و دردی از دردهای بزرگترین شهر لرنشین ایران دوا نخواهد کرد!
بد نیست تفاوتهای بودجهای شهر خرمآباد را با چند مرکز استان مجاور خود بررسی نماییم. بودجه پیشنهادی سال 95 شهر اراک حدود 401 میلیارد تومان؛ کرمانشاه 860 میلیارد تومان؛ همدان 670 میلیارد تومان؛ سنندج و خرمآباد 144 میلیارد تومان است که اگر با بودجه این شهرها مقایسه شوند، این اختلاف فاحش بين خرمآباد و شهري مثل همدان كه از نظر جمعيتي و مساحت اختلاف كمي دارند نمايان میشود.
درست است که جمعیت و میزان توسعهیافتگی از مولفههای درآمد یک شهر به شمار ميروند اما شرطی کافی براي آن نیست. گاهی برنامهریزی درست همان مقدار بودجه سالیانه و نحوهي هزینهکرد آن، به مراتب اثربخشی بیشتری دارد. انجام پروژههای کارشناسی و ممانعت از دوبارهکاری و گاهی چندبارهکاری، میتواند هزینههای هنگفتی بر پیکرهي شهر و در نهایت شهروندان یک شهر وارد آورد.گشهروندانی در یک شهر با نمودار بالای بیکاری که یارای پرداخت عوارض خود در مواقعی نمیباشند!
طرحهای درآمدزا و یافتن راهحلهایی برای ایجاد درآمدهای پایدار در تامین هزینهها، باید به گونهای پیش برود که نیازی نباشد برای هر پروژهای مستقیماً از جیب مردم و به افزایش عوارض مراجعه کرد. این امر با تنوع بخشیدن به درآمدهای شهری میسر است. ذکر نمونهای ضروری به نظر میرسد: شهرداری یکی از شهرهای كوچك شمالی به جای کاشت درختان غیرمثمر در میادین و بزرگراهها، به کاشت درخت زیتون که میوهاش چندان برای مردم و رهگذران مطلوبیتی ندارد پرداخته و سالانه بین ۹ تا ۱۲ تن زیتون از سطح شهر برداشت میکند. یعنی با همان آب، کود و کارگر و با تامین همان میزان فضای سبز، برای شهرداری درآمدزایی شده است. حال بیاندیشیم که اگر شهرداری خرمآباد با چندین برابر وسعت خود نسبت به شهر فوقالذکر دست به چنین اقدامی بزند چه عوایدی نصیب شهرداری خواهد شد!
اینها نمونههای کوچکی از راههای درآمدزایی در شهرداری است. درآمدزاییهایی سالم که به طور مثال نیازی به بورسبازی یا دلاّلبازی در شهرداری نیست. مهم این رویکرد است که باید به وجود بیاید. شهرداری باید از سادهترین و عامیانهترین راه تامین هزینههای شهر، یعنی فروش بدنه شهر و گرفتن عوارض از مردم فاصله بگیرد و به سراغ عرصههای خلاقانهتری برود.
استفاده از مشارکتهای مردمی و هلدینگهای سرمایهگذاری در پروژههای اقتصادی شهری یکی دیگر از راههای تحقق درآمد پایدار برای شهرداری است. اخیرا شهرداری همدان اقدام به ساخت یک کارخانه سیمان نموده تا از درآمد آن در پروژههای خود استفاده نماید و یا شهرداری اراک اقدام به ساخت پارک آبی و موزه حیات وحش كرده است.
البته شهرداری خرمآباد هم در این راه قدمهایی برداشته که مشارکت در ساخت مجتمع تجاری مسکونی کیو با شرکت معینکوثر از شرکتهای سرمایهگذاری بنیاد شهید یکی از این نمونههاست که در افزایش درآمدهای شهرداری موثر خواهد بود.
امید است در شهری که مرکز یک استان تاریخی و چهار فصل است، شهرداری قدر فرصتهای موجود طبیعی و انسانی را بیشتر دانسته و از این رهگذر بدون توجه به جیب شهروندان با تکیه بر نیروهای طراح و ایدهپرداز بومی و دارای نبوغ فکری، خرمآباد را به جایگاه واقعی خود نزدیکتر کند و مراتب توسعه بیشتر شهر را فراهم آورد. جایگاهی که همراه با "خرمی" و "آبادانی" خواهد بود.
میرحسین شیخیبهاروند
کارشناس ارشد روابط بینالملل
دیدگاهها
به عرض برسانم در بخش ميزان بودجه شهرداريها در يك شهر وسعت شهري اولويت اول است بطور مثال يك خيابان چه 100 نفر و چه 10000 نفر در آن زندگي كنند هزينه آسفالت آن يكسان است و...
در بحث مقايسه اين چند تا شهر من بررسي كردم كه وسعت شهري خرم آباد از اراك و همدان بيشتر است و ميشه گفت همرديف شهر كرمانشاه است با اين تفاوت كه شهر كرمانشاه از ساخت خوبي برخورداراست و وسيع نشان مي دهد و شهر خرم آباد از داشتن خيابانهاي دست رسي محروم است ..
در بخش مقايسه جمعيت اين شهرها يك نكته مهم وجود دارد و جمعيت اعلام شده خرم آباد غير واقعي است چرا كه شهر همدان و اراك با الحاق شهركهاي اطراف به شهر هم كلان شهر شدند و هم بودجه ويژه از دولت مي گيرند برعكس ما هنوز تكليف شهر مشخص نيست و شهرداري هر دفعه تابلو ورودي شهر را عوض مي كند در صورتي كه جمعيت زيادي در اطراف شهر خرم آباد از بازار و فضاي خرم آباد استفاده ميكنند ولي جمعيت آنها منفك از شهر است عين .....
حروف والي نوشته مي شوند ولي خوانده نمي شوند ......