چهلمنبری یکی از مراسم آیینی محرم است که در روز تاسوعا است که در لرستان و با حضور زنان برگزار میگردد.
حضور در این آیین مختص زنان است و در این آیین زنان از صبح روز تاسوعا روزهی سکوت میگیرند و با پای برهنه و نقاب بر صورت و با در دست داشتن چهل شمع، این مراسم را برگزار مینمایند.
عزاداران با پای پیاده و حضور در یک حسیینه و یا سقاخانه تکیه و یا سقاخانه یک شمع روشن میکنند این کار به تأسی از حضرت زینب(س) که از کوفه تا شام را در 40 منزل به سختی و مشکلات فراوان طی کردند انجام میگیرد.
حضور کودکان و زنان در این مراسم به نوعی یادآور پیام رسانی بازماندگان کربلا است. در این روز حاجتمندان با شرکت در این مراسم طلب حاجت و نیاز خود را با روشن کردن شمع در هر منبر و برداشتن یک شمع در آخرین منبر برای برآورده شدن حاجات خود از بابالحوائج انجام میدهند.
بعد از چهلمین منبر روبنده از سر برداشته و با یکدیگر گفتوگو میکنند. این سنت و آیین عزاداری در کنار سنت گِلمالی (خَرّه) یکی از آیینهای مردم لرستان به ویژه شهر خرمآباد و بروجرد است. در خرمآباد، زنان پس از حضور در امامزاده زید بن علی (ع) و قرائت زیارت ایشان شروع میشود.
در این مراسم، زنان با بستن روبنده بر صورت هیچ صحبتی تا آخرین منبر نمیکنند و فقط در دل راز و نیاز، دعا و عزاداری نموده و گاهی اوقات نیز چند دوست با یکدیگر چادرهای خود را به هم گره زده و مراسم را انجام میدهند. حضور انبوه زنان و کودکان در تکیهها و سقاخانه و هیأتهای مذهبی در سطح شهر در روز تاسوعا خیرهکننده و همدلی و همراهی با حضرت زینب در طی مسیرهای طولانی از کربلا و کوفه تا شام را تداعی میکند.
هیأت عزاداريان عشاقالعباس(ع) لرستانیهای مقیم مرکز نیز در طی مدت 4 سالی که از تاسیس آن میگذرد، اقدام به برگزاری مراسم آیینی محرم و تاسوعا و عاشورا به سبک وسیاق سنتی مردم لرستان در تهران نموده است.
طی این سالها، استفاده از موسیقی سنتی مردم لرستان (سرنا و دهل) که در مصیبت و عزاداری نواخته میشود در هیات عشاقالعباس و همچنین برگزاری آیین گِلمالی(خَررَه) که از آیینهای سنتی مردم خرمآباد و مناطق اطراف آن است، استفاده ميگردد.
امسال در روز تاسوعا، مراسم "چهلمنبری" به همت بانیان هیات عشاقالعباس از جمله حاج حسین سلوک و دیگران عزیزان، در تهران برگزار میشود.
این روند و زنده نگهداشتن آیینهای محلی و استفاده از نوحهخوانان لرستاني در برگزاری مراسم عزاداری محرم، باعث رغبت، علاقه و حضور وصفناشدنی خیل عظیم علاقهمندان در هیات لرستانیهاي مقيم مركز شده است.
در این مراسم، نسل جدید لرستانیها در مرکز و دیگر قومیتها و همچنين مردم تهران، با آیینهای عزاداری سنتي لرها در دهه محرم آشنا شده و به نوعی بستر انتقال آن به نسلهای بعدی با کمترین تغییرات به صورت اصیل و بکر فراهم ميشود.
بر اين اساس، برگزاری مراسم "چهلمنبری " در تهران و در هیات عشاقالعباس لرستانیها با مشارکت فعال زنان لرستانی نقطه عطفی برای برگزاری دهه محرم امسال در تهران است.
برگزاری سنتهای اصیل لری در بزرگداشت واقعه عاشورا و حضور دوستداران و علاقهمندان به تماشای این مراسم در تهران در طول 3 سال اخیر، رشد فزایندهای داشته و منتشر شدن آثار آن در رسانههای داخلی و خارجی با بازتاب مثبت رسالت لرها و بانیان هیأت عشاقالعباس را روز به روز سنگیننتر نموده است.
سعيد معتمدي / تهران
دیدگاهها
بنده یه کامنت ذیل این این گزارش گزاشتم ولی منتشر نشد، میتونم دلیلش رو بپرسم؟
البته هر سایت و وبلاگی در انتشار کامنتها مختار هست ولی طبق رویه معمول کامنتهای حاوی توهین و افترا به دیگران منتشر نمیشن. من هم فکر نکنم توهینی کرده باشم.
اگر هم محتوای حرفم اشتباه بوده لااقل قسمت اشتباهش رو بگید که خودمم متوجه اون اشتباهم بشم.
یاعلی
________________________
يافته: سلام. نظر شما مغاير با قانون مطبوعات بود
فلسفه چهل منبر بخاطر منبر موجود در هر سقاخانه است! و اصلاً در تکیه نمی توان شمع گذاشت
نه ببینید در چهل منبر نباید مرد باشه یعنی مراسم زنانه است ولی مردها می تونن تو مثلا یه منبر به نیت شمع روشن کنند