کسانی که در لرستان با قطار به سمت اهواز یا دیگر شهرهای استان خوزستان سفر می‌کنند، پس از عبور از ایستگاه دورود در امتداد خط راه‌آهن تا ایستگاه تنگ پنج، در حالی که از پنجره قطار محو تماشای مناظر بکر و زیبای زاگرس هستند، رودخانه‌ای را می‌بینند که تا کیلومترها با آن‌ها هم‌سفر و هم‌مسير است.
این رودخانه که از نظر زمین شناسی فعال به شمار می‌رود، "سزار" نام دارد که درون دره‌ها و گذرگاه‌های صعب‌العبور و نفوذ‌ناپذیر زاگرس مسیری را برای خود ساخته است و برای پیوستن به رودخانه بختیاری پیش می‌رود.
رودخانه "سزار" به عنوان سرمنشاء رودخانه "دز" این روزها حال و روز چندان خوبی ندارد و با مشکلات زیست‌محیطی زیادی دست به گریبان است. با چپ کردن قطار و ریختن فاضلاب شهرستان دورود و ریختن زباله توسط اهالي روستاهای اطراف، امروز سزار حال و روز خوشي ندارد.
این رودخانه با این که رودی کم‌عرض است ولی به قدری شکوه و هیبت دارد که به دریایی خروشان در دل کو‌هاي زاگرس مي‌ماند.. رودخانه پر پیچ و خم سزار در میان نواحی بکر و زیبای زاگرس مناظر بسیار جالبی را به وجود آورده است که جذابیت سرزمین زيباي لرستان را دو چندان می‌کند.
رودخانه‌ي سزار که گاهی به آن "آب دز" نیز می‌گویند، از شاخه‌های رودخانه دز است که خود رودخانه دز نیز شاخه‌ای از رودخانه کارون به شمار می‌رود و یکی از بزرگ‌ترین رودخانه‌های زیر حوضه کارون بزرگ در استان لرستان است.
رودخانه سزار دارای ماهیان فراوانی است اما به دلیل چپ کردن اخير قطار در ناحیه لرستان و ورود مواد شيمايي به آب اين رودخانه، بیسياري از این ماهی‌ها از بین رفتند. ماهیان این رودخانه از ارزش اقتصادی و اکولوژیکی بالایی برخوردار هستند. از ماهیان این رودخانه می‌توان به گونه‌هایی از خانواده‌ي کفال‌ماهیان، ماهیان کف‌زی، کپور‌ماهیان و گربه‌ماهیان اشاره کرد.
حال این طبیعت بکر و بهشت‌وار به وسیله‌ي انسان‌ها و برخي حوادث ناخوشايند مثل واژگوني اخير قطار كه مدام رخ مي‌دهند و كسي هم جلوي تكرار آن‌ها را نمي‌گيرد، دستخوش تغییراتی شده که به نوعی حیات آبزیان اين رود زيبا و حياتي را در معرض خطر قرار داده است.
در حال حاضر تمام ایستگاه‌های راه‌آهن لرستان در مسیر رودخانه‌ي سزار قرار دارند و متاسفانه ما هز از گاهي شاهد حادترین وضعیت در این رودخانه براي همسايه‌اي كه خير بركتي براي آن ندارد، هستیم.
شاهد ریختن زباله از سوی مردم روستاهای اطراف رودخانه سزار و ایستگاه‌های راه‌آهن دورود هستيم كه به بدون ملاحظه، زباله‌های خود را در این رودخانه‌ي زيبا و مهم تخليه مي‌كنند. بايد اذعان داشت متأسفانه مدیریت مطلوبی در رابطه با جمع‌آوری زباله‌های این منطقه صورت نمی‌گیرد و مضاف بر ساكنان محلي، اكثر گردشگرانی هم که به آبشار بیشه می‌روند، زباله‌ها و پسماندهای خود را این محل رها مي‌كنند.
حال امروز باید از مسوولان استان و شهرستان دورود پرسيد كه چه برنامه‌اي براي نجات سزار زيباي ما دارند تا بيش از اين شاهد وارد آمدن زخم‌هاي كشنده بر پيكر نحيفش نباشيم؟
تصاويري از وضعيت ناخوشايند رود سزار:
ارسال کننده: علي دالوند / دورود