يکي از بحث‌هايي که پس از برگزاري ریاست‌جمهوری یازدهم مطرح شده و تا انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی نيز تداوم خواهد يافت، جناح‌بندي‌هاي شکل گرفته در مجلس آينده است.
اصول‌گرايان با تصاحب حدود دوسوم از کرسي‌ها در جریان انتخابات نهم و جذب تعداد زيادي از مستقلين راه‌يافته به واسطه فضای موجود، در مجلس نهم نيز دست بالا را داشتند، اما آن‌چه سوالات جدي را باعث شده، چند دستگي همين اصول‌گرايان درمجلس نهم است، اصولگراياني که مشخصاً در 3 گروه "اصول‌گرايان سنتي، مخالفان احمدي‌نژاد و حاميان دولت سابق" جاي گرفتند.
اما اینک پس از شکست سنگین اصول‌گرایان در انتخابات ریاست جمهوری آینده فضای سیاسی کشور شاید طوری دیگر رقم بخورد، لیک آن‌چه مسلم است چندصدایی در فضای سیاسی و رقابت داغ اصول‌گرایان شکست خورده و اصلاح‌طلبان کامیاب از حیث نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، در مجلس دهم رقم خواهد خورد. از همين امروز هم گمانه‌زني‌ها براي انتخاب نماینده آینده شهرستان پلدختر بر اساس همين تقسيم‌بندي آغاز شده است.
آن‌چه که جای بررسی دارد تاثيري است که فضای سیاسی کنونی بر سرنوشت اصلاح‌طلبان شهرستان پلدختر خواهد گذاشت. اصلاح‌طلباني که پس از شهادت شهيد "سيدفخرالدين و سيد نورالدين رحیمی" نمایندگان ادوار اول و دوم ملاوی، یکه‌تاز عرصه سیاسی بودند.
استارت قدرت چپ‌های پلدختر همان جایی شکل گرفت که شهید نورالدین رحیمی نماینده میان دوره‌ای اول و نماینده دور دوم ملاوی در مجلس شورای اسلامی در سانحه هوایی به شهادت رسید.
در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی شهید سیدفخرالدین رحیمی از مجموع 56554 هزار رای با کسب 18629 هزار رای به مجلس راه یافت. شیخ‌علی بابایی و دکتر حیدر میرزایی از جمله رقبای مهم وی بودند. پس از ترور و شهادت شهید رحیمی در انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس اول، برادرش سيدنورالدین بدون رقیب قدرتمند در عرصه انتخابات با کسب 53734 هزار رای روانه مجلس شد.
پس از سپری شدن آن نیم‌دوره در انتخابات دوره دوم، سیدنورالدین رحیمی باکسب 35984 هزار رای در مقابل شیخ‌علی بابایی روحانی برجسته جناح چپ كه دارای 17714 هزار رای بود، به پیروزی رسید. سيد نورالدين در سانحه هوایی به شهادت رسید و لذا در انتخابات میان‌دوره‌ای دومین دوره مجلس، کریم ملک‌آسا با کسب 19477 هزار رای در مقابل 15844 هزار رای سیدعلی‌حسین موسوی به کرسی نمایندگی حوزه انتخابیه ملاوی، سپیدشت، ویسیان و معمولان رسید.
در انتخابات میان‌دوره‌ای دومین دوره مجلس شورای اسلامی شیخ‌علی بابایی مجدداً حضور داشت. وي در شزايطي از راه‌یابی به دور دوم باز ماند و تنها 130 رای کم‌تر از سيد علی‌حسین موسوی برای حضور در مرحله دوم داشت! بابايي در مرحله دوم از ملک‌آسا حمایت کرد.
در مجلس سوم هم ملک‌آسا و سيد علی‌حسین موسوی رقیبان اصلی بودند که باز ملك‌آسا نماینده ملاوی در مجلس دوم با کسب 31409 هزار رای در مقابل 22062 هزار رای موسوی روانه مجلس شد. دیگر کاندیداهای این دوره علیپوردریکوند و حجتالاسلام سیدمحمد کاشی ملقب به "کاشانی" کاندیداي مورد حمایت جناح راست پلدختر بودند که به حریفان قدرتمندی برای ملک‌آسا و موسوی مبدل نشدند.
سیطره جناح چپ در پلدختر چندان طول نکشید. در مجلس چهارم که وداع چپ‌های پلدختر با قدرت سیاسی در ابتدای دهه 70 محسوب می‌شد، پس از حذف کریم ملک‌آسا نماینده حوزه انتخابیه ملاوی در ادوار دوم و سوم، جناح چپ گر چه پس از رد صلاحیت نماینده خود با عباس وفایی به میدان آمد اما بسیاری از حامیان‌شان یا در انتخابات شركت نكردند و یا از دیگر کاندیداها حمایت کرده و در یک انتخابات نابرابر، قافیه را به علی بوالفتح واگذار کردند. در آن انتخابات 3 کاندیدا حضور داشتند که علی بوالفتح در غیاب ملک‌آسای رد صلاحیت شده، در یک رقابت یک‌طرفه صاحب 32600 هزار رای شد، عباس وفایی هم با 10253 هزار رای و محمدحسین فولادی نیز با 8549 هزار رای دو رقیب ناکام بوالفتح بودند.
در دوره پنجم و در غیاب کاندیدای چپ، این جریان عملاً بدون طرح استراتژی و معرفی کاندیدای واحد در جریان رقابت داخلی راست‌گرایان که بین علی بوالفتح نماینده وقت پلدختر در مجلس و سیدمحمدمهدی شاهرخی کاندیدای تازه‌کار راست‌ها شکل گرفت، تجزیه گردید. اصلاح‌طلبان پلدختر در مجلس پنجم با تقسیم حامیان خود بین این دو کاندیداي تکه‌تکه شده و حضور سیاسی خود را تا انتخابات تاریخی مجلس ششم از دست دادند.
نتايج مرحله اول انتخابات پلدختر در دوره پنجم (اسفند 1374):
1- سيد محمدمهدي شاهرخی 18615 رای
2- علي بوالفتح 10948 رای
3- عیسی کشوری (کاندیدای حزب کارگزاران) 5403 رای
4- مجید بختیاری 4862 هزار رای
5- عباس میر 4183 رای
6- علیپوردریکوند 3141 رای
7- فریده فرزین 2710 رای
8- ابراهیم پورحسینی 2308 رای
9- سالار باهر 2225رای
10- نصرت‌الله بازگیر 2152 رای
11- اسکندر جعفری 2083 رای
12- امام‌علی فرهادی‌راد با 1140 رای
در مجلس پنجم پس از کشیدن انتخابات به دوردوم، سیدمهدی شاهرخی با کسب 32914 هزار رای در مقابل علي بوالفتح با 22496 هزار رای به پیروزی رسید و به مجلس راه يافت.
در مجلس ششم حوزه انتخابیه پلدختر کوچکتر شد و با حدف ویسیان و سپیدشت از این حوزه، اتفاق جدیدی رقم خورد. در مجلس ششم تکثر کاندیداهای اصلاح‌طلب مانع پیروزی اصلاح‌طلبانی شد که پس از دوری 8 ساله از قدرت می‌توانستند با استفاده از فضای باز سیاسی دولت خاتمی با یک کاندیدای واحد پیروز آن کارزار در مقابل شاهرخی نماینده وقت پلدختر شوند، اما نه‌تنها در این مهم کاری از پیش نبردند بلکه نفس حضور دو طیف از اصلاح‌طلبان خود زمینه‌ساز اختلاف دیدگاهی در بین چپ‌های شهرستان پلدختر شد که با تغیير گفتمان سیاسی کشور به اصلاح‌طلبان شهرت یافته بودند و پس از آن انتخابات ضمن متهم ساختن هم‌دیگر در به وجود آوردن فضای شکست کل اصلاح‌طلبان به دو طیف اصلاح‌طلبان مدرن "جوان‌ترهای تحصیل‌کرده" و سنتی "حامیان ملک‌آسا و زیرمجموعه احزاب سنتی اصلاح‌طلب" تقسیم شدند.
در آن انتخابات سیدمهدی موسوی كه از حمایت 18 تشکل اصلاح‌طلب بهره می‌جست اما با حضورخود در انتخابات مانع پیروزی علی مرادی اولین فرماندار خاتمی در پلدختر و کاندیداي دارای شانس مسلم و مقبول‌تر شد و با گذشت 15سال از آن روزها، همچنان فعالان سیاسی اصلاح‌طلب با حسرت از آن اتفاقات روایت می‌کنند. فرجام کار مرادی شکست تحمیلی خودی‌ها بود که بعد از انتخابات، وی را به جای صندلی مجلس روانه صندلی فرمانداری شهر گچساران نمود.
در مجلس ششم یک اتفاق دیگر رقم خورد که طی آن بوالفتح نماینده دوره چهارم به نفع علی مرادی از انتخابات کنار کشید.
نتايج مرحله اول انتخابات پلدختر در دوره ششم (اسفند 1378):
1- سيد محمدمهدي شاهرخی با 20022 هزار رای
2- علي مرادی با 12662 هزار رای
3- سيد مهدی موسوی با 7045 هزار رای
4- فریدون شهسواری 906 رای
5- محمدتقی کاییدی با 356 رای
6- سبزخدا سلیمانی با 219 رای
7- يدالله تقوی‌نیا با 94 رای
8- علی سلیمانی با 70
در اين انتخابات به استثنای شاهرخی، سلیمانی و حجتالاسلام تقوی‌نيا، دیگر کاندیداها به طیف اصلاحات گرایش داشتند.
اما حکایت مجلس هفتم متفاوت‌تر از سایر ادوار بود. پس از شکست اصلاح‌طابان در مجلس ششم تمامی آن‌ها عزم خود را برای پیروزی بر رقیب راست‌گرا و اصول‌گرای خویش جزم و مصمم ساخته و سیدمهدی موسوی رقیب دیروز مرادی در مجلس ششم به یکی از ارکان تبلیغاتی اصلاح‌طلبان با کاندیداتوری علی مرادی فرماندار پبشین پلدختر تبدیل شده بود.
اينك فضا برای پیروزی چپ‌گرایان پلدختر محتمل‌تر به نظر می‌رسید اما صافی شورای نگهبان ریزتر از آن بود که شماري از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب برای کاندیدای موردحمایت خود متصور بودند و با رد صلاحیت مرادی، عملاً چنددستگی مجدداً بین این طیف به وجود آمد تا آن که با تایید صلاحیت دکتر علی فروتن کاندیدای گم‌نام اصلاح‌طلبان در 10 روز مانده به انتخابات فضای تحرک در بین این طیف به وجود آمده و اصلاح‌طلبان نگاهی خوش‌بینانه به پیروزی این کاندیدای گم‌نام اما بومی خود داشتند.
اما پس از اعلام نتایج انتخابات آن‌ها تنها موفق به کسب قریب 17 هزار از آرای سنتی خود در مجلس هفتم شده و این بار شکستی کم‌رنگ‌تر از گذشته را پذیرا شدند. شاهرخی در آخرین کام‌یابی خود صاحب 26 هزار رای شده و بوالفتح نماینده دوره چهارم 3781 رای و عباس میر نیز 1346 رای کسب کردند.
گر چه سیدمهدی شاهرخی نماینده پلدختر در ادوار پنجم، ششم و هفتم 3 رقیب اصلی خود را با نام "علی بوالفتح، علی مرادی و علی فروتن" پشت سر گذاشت، اما علی چهارم یک پزشک نام‌آشنا به نام "علی کاییدی" بود این بارشاهرخی را تنها با اختلاف کم‌تر از 300 رای زمین‌گیر کرد.
مجلس هشتم با حمایت غالب اصلاح‌طلبان در 18 بهمن 1386 طي جلسه‌ای بزرگ از رقیب سیدمحمدمهدی شاهرخی رقم خورد که به شکست نماینده شهرستان پلدختر در ادوار پنجمف ششم و هفتم انجامید. در آن انتخابات پرویز اکبری، سالار باهر، علی مرادی و منوچهر شاکرمی رد صلاحیت شدند و الهی‌نژاد هم در روز آخر تبلیغات به نفع کاییدی کنار رفت.
نهایتاً از بین 4 کاندیدای باقی مانده، علی کاییدی با 22376 هزار رای در مقابل 21981 هزار رای سیدمهدی شاهرخی به پیروزی رسید. داریوش آزادی 2000 رای و سیدباقر موسوی هم تنها 4 رای کسب کردند.
مجلس نهم یک انتخابات باتلاق‌گونه برای نماینده پلدختر در مجلس شورای اسلامی به شمار می‌رفت. انتخاباتی که شاید پس از مجلس ششم، آزادترین انتخابات تاریخ پلدختر بود که 13 کاندیدا برای حضور در انتخابات ثبت نام کردند اما اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان فرجام خوشی برای 2 نفر از داوطلبان باگرایش اصلاح‌طلبی نداشت و نهایتاً 2 روز مانده به انتخابات نورالدین احمدی از رقابت‌های انتخاباتی کنار کشید و کاییدی و کاظمی با کسب بیش‌ترین آرا در یک انتخابات پرحاشیه به دور دوم رفتند.
نتايج مرحله اول انتخابات پلدختر در دوره نهم (اسفند 1390):
از مجموع ۵۲۱۸۱ راي مأخوذه:
۱- علی کائیدی ۱۱۹۱۹ راي
۲- سید حمیدرضا کاظمی ۱۰۷۱۵
۳- ابراهیم پورحسینی ۷۱۰۸
۴- احمد کرمی ۷۰۸۴
۵- علی‌همت محمودنژاد ۶۷۲۷
۶- فرشاد کاوه ۲۵۶۸
۷- احمدعلی نورعلی‌وند ۲۰۶۳
۸- محمدصادق داودی ۱۶۳۱
۹- علی‌اکبر دیناروند ۱۳۱۸
۱۰- هدایت‌الله ایمانی ۱۰۴۰
در مرحله اول انتخابات نیروهای فعال سیاسی اصلاح‌طلب به چندطیف تبدیل شده که بخش اعظم آن‌ها به اردوگاه سیاسی کاییدی و کاظمی پیوستند. در این انتخابات شاید سوای رقابت کاییدی و کاظمی در مرحله دوم که به برتری کاییدی با رای 25900 هزار در مقابل 20765 هزار رای رقیب انجامید، رقابت در سایه بین نیروهای اصلاح‌طلب شهرستان شکل گرفته بود که دامنه این رقابت به اختلافات دامنه‌دار و کش‌داری بین آن‌ها رسیده و هر کدام از این طیف یا خود را اصلاح‌طلب‌تر قلمداد کردند و یا در بحث گفتمانی خود را از دیگری باکیفیت‌تر، اکثریت‌دار و محق‌تر می‌پنداشتند.
لذا شاید بی‌راه نباشد اگر در تقسیم‌بندی سیاسی حیات چپ‌ها در شهرستان پلدختر بخواهیم دوران اختلافات درون‌گفتمانی را به 3 دوره مجلس ششم "حامیان مرادی و موسوی"، مجلس هشتم "حامیان کاییدی و معتقدین به سکوت" و مجلس نهم و کارزار 2 مرحله‌ای نبرد "کاییدی و کاظمی" تقسیم نماییم.
حوادث مجلس نهم و تصمیم‌گیری‌های اصلاح‌طلبان در حمایت از کاییدی و کاظمی شکاف درون‌گفتمانی بین چپ‌های دیروز و اصلاح‌طلبان امروز را عمیق‌تر از دیروز نمود و اینک برخی از مدعیان معیار اصلاح‌طلبی را با ترازوی حمایت از کاظمی می‌سنجند، گر چه حامیان اصلاح‌طلب کاییدی نیز به سابقه اصلاح‌طلبی خود در ادوار گذشته چشم داشته و آن را دست‌مایه رقابت‌های درون‌گفتمانی می‌دانند.
اینک با شروع زودهنگام تبلیغات انتخاباتی نامزدهای احتمالی مجلس دهم در شهرستان پلدختر که همگی منتسب به جریان اصول‌گرا هستند، در نگاه اول به نظر مي‌رسد که اين چند‌دستگي به سود گروه‌هاي تغيير‌طلب تمام خواهد شد.
اصلاح‌طلبان پلدختر در شرايطي که در درون خود مجبور به تجربه اختلاف سليقه باشند، به طور طبيعي بيش‌تر باید به مدارا تن بدهند و از بين اين جماعت، آن گروهي که پيش‌روتر باشد، در جهت فضايي بازتر و عادلانه‌تر تلاش خواهد نمود و در نهایت معرفی کاندیدای نهایی این طیف در صورت تایید صلاحیت از سوی شورای نگهبان با توجه به تکثر موجود برای پیروزی در مجلس دهم شانس خواهد داشت.
سکه چند‌دستگي اصول‌گرايان پلدختر در آستانه مجلس دهم اما روي ديگري هم دارد که شايد چندان خوشایند اصلاح‌طلبان نباشد. اصلاح‌طلبان اگر همچنان با صافی ریز شورای نگهبان و رد صلاحیت‌ها مشابه مجلس چهارم، هفتم و هشتم روبه‌رو باشند و بخواهند با يکي ازکاندیداهای اصول‌گرا تعامل کنند و با ديگري ستیز، احتمالاً جايگاه خود را در نزد افکار عمومي به عنوان يکي از جناح‌هاي اصلي شهرستان پلدختر با تقسیم حامیان به چند دسته از دست خواهند داد.
دو قطبی که تا کنون در يک سوي آن گروه‌هاي اصلاح‌طلب و در سوي ديگرش محافظه‌کاران دیروز و اصول‌گرایان امروز پلدختر در چندین انتخابات به استثنای مجالس چهارم، پنجم و هشتم ايستاده بودند اینک کم‌رنگ‌تر از گذشته به چندقطبی اصول‌گرایان، کاندیداهای قومی، مستقل و ... مبدل شده‌اند و به نظر می‌رسد فضا برای فعالیت اصلاح‌طلبان منوط به تصمیم شورای نگهبان و فضای سیاسی کشور در 2 سال آینده باشد، گر چه در یک منظر دیگر برخی عادت به ديدن رقابت‌هاي سياسي در قالب اين 2 جناح دارند و به همين دليل است که وقتي کانديداهاي يکي از اين 2 گروه در انتخاباتي حضور نداشته باشند از دید این عده آن انتخابات غير‌رقابتي به نظر مي‌رسد، حتي اگر چندين برابر مورد نياز، کانديدا در صحنه باشند!
در زاویه‌ای دیگر می‌توان گفت بزرگ‌ترين موفقيت اصلاح‌طلبان شهرستان پلدختر در تقابل با جريان اصول‌گرا مي‌تواند اين باشد که جايگاه اين جريان با عنایت به شکست اصول‌گرایان در انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری آینده سیاسی این جناح به عنوان يکي از دو جناح اصلي سياسي در نزد افکار عمومي تضعيف شده و رقابت مورد انتظار در دور آینده با محوریت جریان فراگیرتر و جوان‌تر اصلاح‌طلب حاصل شده و پیروزی‌های سیاسی تسهیل‌تر حادث خواهد شد، آن‌قدر که ديگر چندان حضور اين جريان در صحنه رقابت با اصلاح‌طلبان دشوارتر از ادوار گذشته نباشد.
اما با نگاهی به 3 سطح تحلیلی مذکور به نظر می‌رسد که چنان‌چه اصلاح‌طلبان شهرستان پلدختر به شوق منافع کوتاه مدت، به شکل‌گیری دو یا چند جریان قدرتمند در رقابت‌های درون جناحی اصول‌گرایان تن دهند، در بلندمدت از صحنه سیاسی شهرستان حذف خواهند شد، لذا باید گفت رقابت آن روز به کنش و تصمیم امروز بستگی دارد و یک انتخاب درست در معرفی کاندیدای واحد که مورد تأیید اصلاح‌طلبان و وثوق مردم باشد یقیناً آن‌ها را در برابر رقبای‌شان به عنوان یکی از شانس‌های مسلم برجسته‌تر خواهد کرد.
عباس دارايي/ پلدختر
هفته‌نامه آساره، شماره 8، صفحه 5