استان لرستان با وسعتی معادل 28 هزار و 157 کیلومتر مربع و جمعیت يك ميليون و 716 هزار و 537 نفر در جنوب غربی ایران و در قلب زاگرس واقع شده است.
این استان با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی و وجود آب و هوای سرد کوهستانی، معتدل و گرمسیری و وجود رودخانههای خروشان و چشمهسارهای بیشمار و آبشارهای متعدد و تاریخ صد هزار ساله و ... به نام ایران کوچک، سرزمین آبشارها و سزمین مفرغها و سرزمین دلاورمردان و شيرزنان ظلمستیز مشهور بوده است.
متاسفانه در طول چند دهه اخیر با توجه به نقشه سیاسی، بارها شاهد تجزیه لرستان و اضافه شدن بخشهايي از استان به برخی استانهای همجوار بودهایم. دهها روستا و مناطق طبیعی و تاریخی به خصوص در حوزه سرزمینی شهرستان پهناور الیگودرز از سمت استان مرکزی (خمین) و اصفهان و خوزستان به این سه استان الحاق گردیده است و اخيراً نيز استان چهارمحال و بختياري مدعي مالكيت سد بختياري (بلندترين سد جهان) در لرستان شده است.
پروسه تجزيه لرستان از دهه 40 خورشيدي آغاز شد و با جدا كردن درهشهر و الحاق آن از فرمانداري كل لرستان به ايلام كليد خورد، سپس دهه 50 نيز انديمشك را از لرستان جدا كرده و به خوزستان دادند در حالي كه عمده سكنه اين شهر از 3 ايل سگوند، دريكوند و پاپي لرستان هستند و به گويش لري تكلم مينمايند.
پس از آن نيز دستيازي ديگر استانهاي همجوار به آثار باستاني و تاريخي لرستان آغاز شد و ايلام متقاضي پل گاوميشان گرديد، كرمانشاه تلاش ميكند امامزاده باولين دلفان را به استان خود ملحق كند و 2 سال نيز هست كه در سكوت مسئولين لرستان به خصوص در زمان دولت يازدهم، آبشار زيباي تلهزنگ يا شوي (shevi) را دزفول و خوزستان به نام خود ثبت كردهاند!
هر چند امروز مرزهای سیاسی آنچنان در بسیاری از نقاط دنیا اهمیت ندارد و این مرزهای فرهنگی، اجتماعی و طبیعی است که حائز اهمیت است ولی آنچه که جای سوال دارد سرزمینی که هم اکنون به عنوان استان محروم شناخته میشود دارای پتانسیلهای حیاتی است که در استانهای دیگر به بالفعل تبدیل میشود از جمله روانآبهای لرستان که از شریانهای حیاتی کشور محسوب میشوند همچون دز، سیمره، کشکان، بختیاری و ...
یکی دیگر از این پتانسیلهای ارزشمند، آبشارشوی یا تلهزنگ است. آبشاری که از دهها سال پیش به عنوان آبشار شوی لرستان یا دورود معرف حضور همگان بوده و هست و در بسیاری از مکتوبات و اسناد تاریخی و ... این منطقه را گوشهای از لرستان یاد کردهاند.
این منطقه به علت وجود وضعیت زیستگاهی خاص و تاریخ چند هزار ساله و اهمیت جهانی، به عنوان گوشهای مهم ازتاریخ، فرهنگ و جغرافیای سیاسی وطبیعی لرستان، مسئلهای نیست که به راحتی از کنار آن بگذریم، حتی اگر این منطقه کویر بیآب و علف و سوزان باشد.
این آبشار زیبا به عنوان زیباترین و بزرگترین آبشار آب شیرین و کوهستانی کشور در حال حاضر زیستگاه نوعی دوزیست منحصر به فرد میباشد که دنیا امروز آن را به نام "سمندر لرستانی" میشناسد. ولی امروز شاهد تلاش برای تغيیر نام این گونه جانوری از سوی برخی گروهها به نام "سمندر امپراطور" هستیم و شهریورماه سال جاری اکران فیلمی با همین نام جعلی در تهران نيز صورت گرفت. حال چه شده است که در طول 2 سال اخیر این آبشار زیبا و گونه جانوری آن در حال ثبت شدن به نام خوزستان میباشد آن هم استانی که همه برکت کشاورزی وآب آشامیدنی و ... خود را از وجود روانآبهای لرستان و چهار محال و بختیاری دارد؟!
منطقه شوی هم از لحاظ فرهنگی و اجتماعی و هم از لحاظ جغرافیایی جزء سرزمین لرستان میباشد و مردم این منطقه خود را لرستانی میدانند و بسیاری از مردم این منطقه (شوی و تله زنگ) یا به شهرستان دورود مهاجرت نمودهاند و یا از طریق حمل و نقل ریلی (راهآهن) به عنوان تنها راه دسترسی برای رفع مایحتاج خود به این شهر مراجعه میکنند.
حال جای سوال است وقتی که اداره كل میراث فرهنگی لرستان اقدام به چاپ پوستر یا ارایه مطلبی از این آبشار مینماید با اعتراض برخی ادارات استان خوزستان مواجه میشود و سازمان میراث فرهنگی به جای دفاع سکوت مینماید و کار به جایی میرسد که مسئولین استان خوزستان با احداث جاده از سمت شهر دزفول تا بالادست آبشار تلهزنگ، کار تجزیه این منطقه از استانمان را تمام شده میدانند؛ هم زمان با اين امر نيز اكثر مسئولين لرستان سرگرم برگزاري جلسات خصوصي و عمومي حزبي و جناحي براي انتصاب نيروهاي خويش در نهادها و يا انتخابات هستند و چيزي كه براي آنها اهميتي ندارد و اقدامي نميكنند، همين موضوع جدا كردن بخشهاي مختلف لرستان است!
در پایان ضمن انتقاد از مسئولین و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، نسبت به بیاهمیتی تجزیه آرام لرستان، خواستار برخورد قانونی و معرفی قاطعانه این منطقه و ثبت ملی و جهانی آن به نام لرستان و توسعه اماکن رفاهی و گردشگری با حفظ شرایط زیستمحیطی میباشیم. به امید سربلندی ایران عزیز و لرستانی با صلابت.
حمیدرضا کاویانیچگنی
فعال محیط زیست / دورود
در همين زمينه بخوانيد و ببينيد: