یکی از شاخصههای توسعه در هر کشوری، رشد و پیشرفت در بخش کشاورزی و توجه به توسعه زیرساختها در این حوزه است.
در کشور ما نیز پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی علیرغم عقبماندگیها و عدم توجه به کشاورزی و آبادانی مناطق مختلف کشور بهخصوص مناطق محروم در گذشته، شاهد شکوفایی و بالندگی چشمگیری در گسترش کشاورزی و توجه به مناطق دور افتاده هستیم.
یکی از مهمترین این شاخصها در بحث توسعه کشاورزی وجود منابع کافی آب است. آب گرانبهاترین ثروتی است که در اختیار بشر قرار گرفته، به خصوص در کشور ما که سطح وسیعی از آن را مناطق خشک و کویری در برگرفته است. با توجه به اقلیم خشک و شکننده کشور و با در نظر گرفتن خشکسالیهای اخیر اهمیت آب به عنوان یک نهاده حیاتی بیش از پیش مشخص میشود و در صورتی که بر اساس توسعه پایدار برای منابع آب برنامهریزی نکنیم در آینده کشور با معضلات غیر قابل حلی مواجه خواهد شد.
در بخش توسعه پایدار در کشاورزی سدها نقش مهمی را در اهداف بلند مدت ایفا میکنند. سد معشوره یکی از طرحها و زیرساختهای ناتمام در استان لرستان است که درگیر چالشهای سیاسی و یا کمبود بودجه برای تکمیل آن شده است. سد بتنی دو قوسی تنگ معشوره بر روی رودخانه کشکان در استان لرستان واقع شده و موقعیت ساختگاه این سد در حدود یک کیلومتر پایینتر از محل تلاقی دو شاخه تشکیل دهنده کشکان یعنی کاکارضا و چم زکریا است. موقعیت جغرافیایی این محل برابر 47 درجه و 50 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 48 دقیقه عرض شمالی است. این سد در 90 کیلومتری غرب شهر خرمآباد، 40 کیلومتری جنوب شهر نورآباد و در 45 کیلومتری شمال شهر کوهدشت واقع شده است.
زمان کلید خوردن احداث این سد اهدافی مانند تولید انرژی برق آبی، کنترل و جمعآوری سیلابها و روانآبهای سطحی رودخانه و همچنین تامین آب کشاورزی مورد نیاز دشتهای اراضی منطقه(کوهدشت و بخشی از دلفان) بیان شد که تا کنون به آن جامه عمل پوشانده نشده است.
احداث این سد با بودجهای که برای آن در دولت دهم(مصوبه دور سوم سفر های استانی) پیشبینی شده بود در اواخر سال 1390 شروع به کلید خوردن کرد و به گفته استاندار وقت استان(دهمرده) با توجه به اعتبارات ارزی، ریالی و سرمایهگذاری بخش خصوصی میتوان به زودی شاهد بهرهبرداری از این پروژهی عظیم در فازهای ابتدایی بود و حدود 36 هزار هکتار از زمینهای زراعی منطقه از این طرح سودمند بهرهمند گردند و 12 هزار فرصت شغلی برای ساکنین منطقه نیز فراهم گردد.
همچنین استاندار وقت یکی از دلایل احداث این سد را توسعه کشاورزی یکی از مناطق مستعد کشاورزی استان یعنی شهرستان کوهدشت عنوان میکند، اما کمتر یک سال از شروع احداث، این سد و طرح مهم دچار مشکلاتی میشود و پروژه متوقف میشود. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، بارقههای امید مردم منطقه نیز در تسریع این طرح قوت گرفت اما باز هم شایعههای از تعطیلی کامل طرح به دلیل نبود برآوردهای کارشناسی، بوجه و نبود طرحهای توجیهی مطرح شد که امید مردم را کمرنگتر نمود.
در خردادماه 1393 با سفر ریاست محترم جمهوری به استان لرستان اولین مطالبه مردم استان سد معشوره مطرح میشود که ایشان هم در سخنان خود بر اجرا شدن این طرح تاکید میکنند. استاندار محترم جناب بازوند نیز با توجه به حساسیتهای موجود چندین بار بر اهمیت ادامه این طرح تا تکمیل آن تاکید نمودند و خواستار رسیدگی وزارت نیرو به خواستههای مردم شدند.
نمایندگان استان و شهرستان کوهدشت نیز در مجلس تلاشهای زیادی برای احیای حق مردم منطقه در جهت تسریع در احداث سد معشوره انجام دادند اما تا کنون موثر واقع نشده است.
در سالهای گذشته شهرستان کوهدشت دچار کمبود آب در بخش کشاورزی شده و مشکلات عدیدهای در این زمینه به وجو آمده است که از جمله آنها میتوان به کاهش سطح منابع آبهای زیر زمینی(تا 12 متر و در بعضی مناطق 19 متر) اشاره کرد که تبعات بسیار خطرناکی را در آینده به دنبال خواهد داشت.
استاندار محترم جناب بازوند در آخرین بازید که از محل احداث سد داشتند بیان کردند که 80 درصد زیر ساختهای سد ایجاد شده است. آقای ملکشاهی(نماینده محترم مردم کوهدشت در مجلس شورای اسلامی) در مهرماه 1393 هم بیان کردند «که ردیف بودجه طرح نیز از محل سایر منابع و ردیفهای شناور در نظر گرفته شده است و احداث سد معشوره به لحاظ اعتباری هیچ نقصی در ردیف بودجهای و تخصیص ندارد». اما در عمل هنوز هیچ تحرکی در تحولات بودجهای و تامین اعتبار این سد صورت نگرفته است و طرح تقریباً راکد باقی مانده است.
اما در پایان این مطلب این سوالات باقی میماند که:
- آیا ناتمام ماندن این سد در این منطقه مهم کشاورزی که به انبار غله استان معروف میباشد به دلیل چالشهای سیاسی و لابیگری نمایندگان استان خوزستان در وزارت نیرو است یا مشکلات بوجهای و نبود مجوزهای لازم عامل آن است؟
- با توجه به کمبود آب و کاهش منابع زیرزمینی نابودی کشاورزی و زندگی حدود 200 هزار نفر در منطقه وسیع دشتهای کوهدشت را چه کسی پاسخگو خواهد بود؟
- آیا امسال تحولی در این طرح مهم صورت میگیرد یا باز هم قولهایی بدون اجرا شدن داده میشود؟
رهبر معظم انقلاب بارها به صراحت از اهمیت کشاورزی سخن گفتند و آن را محور توسعه ایران اسلامی دانستند. از دیدگاه ایشان کشاورزی برای کشور ما بسیار مهم است تا آن جا که باید آن را بخشی ویژه و استثنایی دانست؛ زیرا از سویی جمعیت کشور رو به افزایش است و کشوری که دارای دهها میلیون جمعیت است بیش از هر چیز و پیش از هر برنامهای باید به فکر تأمین غذای این جمعیت باشد.
توسعه بخش کشاورزی نیز بدون زیرساخت و منابع کافی آب امکانپذیر نمیباشد. امیدواریم در سال جدید شاهد پیشرفت طرحهای کشاورزی مانند سد معشوره در استان زر خیز لرستان باشیم و اسم سد معشوره تنها به عنوان رویایی تلخی برای شهرستان کوهدشت و استان لرستان باقی نماند.
ارسال کننده:
ارسال کننده:
احسان صلاحی/ كوهدشت
دیدگاهها