برند شامل همه ویژگیها، احساسات و مفاهیمی است که به یک نام گره خورده است. برند برداشت افراد از یک نام است. همان چیزی است که مخاطب با دیدن، شنیدن، حس کردن و یا هر گونه ارتباطی با آن به صورت مفهومی، دیداری یا لفظی صفات و ویژگیهای خود را در ذهن و قلب مخاطب تداعی میکند.
برند معمولاً برای اشاره به محصول یا خدمتی به کار میرود که ارزش اعتباری و اجتماعی بالایی داشته باشد. به بیان دیگر «برند» دارای ماهیت اجتماعی است و برندهای قدرتمند آنهایی هستند که افراد نسبت به آنها حس مالکیت دارند.
بحث برندسازی را میتوان به همه حیطهها بسط داد. گاهی یک شهر از یک نماد فرهنگی برخوردار بوده که با به کارگیری تمام ظرفیتهای پیرامونی اعم از تبلیغات و زیرساختهای مورد نیاز به عنوان برند آن شهر شناخته میشود و از رهگذر آن عواید زیادی نصیب آن شهر میشود.
جوامع توسعه یافته برای تسلط بر بازارهای منطقهای در ابتدا از برند به عنوان راهکاری برای نفوذ در این بازارها استفاده نموده و پس از ایجاد حس اطمینان به برند خود در آن بازارها رفته رفته بر این تسلط خود ابعاد دیگری اعم از سیاسی اجنماعی و ... اضافه میکنند. شرکتهای کوکاکولا و ... از این جمله شرکتهای بزرگ بوده که به عنوان پیشقراول برنامههای سیاسیون آمریکا در دهههای گذشته نقش خود را به خوبی ایفا میکردند.
اگر بحث برند را به جامعه ایرانی سوق دهیم شاید در بحث تجاری کالای به خصوصی معرفی نکرده باشیم. درست است که نام گز اصفهان، سوهان قم، پشمک یزد و ... را شنیدهایم اما همه اینها فقط در حد ملی و نه در مقیاس جهانی نام آشنا هستند و نیاز به برند شدن جهانی آنها توجه بیشتری میطلبد.
البته این شهرها در بحث گردشگری برای خود برندسازی نمودهاند و در جای دیگر این ظرفیت مغفول را جبران نمودهاند به طوری که شهر اصفهان به عنوان نمونه و برند گردشگری کشور شناخته شده است و شهرهای شیراز، تبریز، یزد و کرمان نیز از این ظرفیت خود بهره کافی بردهاند.
هر منطقه بسته به ویژگیهای طبیعی و فرهنگی خود توانایی ایجاد برند دارد و همه آنها در گرو توجه و تلاش کافی در معرفی آن به دیگر شهرها و جاهای مختلف دارد که استان لرستان هم از این موهبت بینصیب نمانده است. استانی که قدمت بیش از 3 هزار ساله داشته و از فرهنگی غنی برخوردار میباشد.
این استان با داشتن رودخانههای پر آب و آبشارهای زیبا و دریاچههای طبیعی و کوههای سر به فلک کشیده اخیراً به عنوان پایتخت ژئوتوریسم ایران معرفی شده که متاسفانه از پیگیریها برای بهرهبرداری از این عنوان در مسئولان ارشد استانی خبری به گوش نمیرسد و این در حالی است که استان کرمان در کنار کویر مرکزی ایران با برپایی رالیهای تفریحی و توریسم درمانی کویری به نحو مطلوبی استفاده میکند!
لرستان با داشتن آشارهاي طبيعي بينظير، بناها و نيز پلهای تاریخی به پایتخت پلهای باستانی ایران معروف بوده که اینها نیز همه مورد بیمهری قرار گرفتهاند و از توجه کافی برخوردار نیستند.
قلعه باستانی و سترگ فلکالافلاک که در دل شهر خرمآباد قرار گرفته است را میتوان سرآمد بناهای تاریخی این استان قلمداد کرد که زیبایی این اثر ماندگار ساسانی دل هر گردشگری را برای دیدار از این میراث ماندگار کهن به سوی خود روانه میکند. این اثر ارزشمند هنوز در اسارت بیتوجهی دستاندرکاران میراث فرهنگی روزگار میگذراند و معلوم نیست همای سعادت بر سر این اثر تاریخی در دوره کدام استاندار و شهرداری خواهد نشست تا همگان برند گردشگری لرستان را جهانی شده ببینند و فلکالافلاک را در جایگاه آسمانی خود نظارهگر باشند.
جدا از ظرفیت گردشگری لرستان، وجود تیم فوتبال خیبر خرمآباد در استان لرستان به عنوان پرطرفدارترين تيم غرب کشور را میتوان به عنوان برند ورزشی منطقه معرفی نمود و از منظر توریسم ورزشی جایگاه خوبی در کشور براي آن متصور گردید.
امروزه نام باشگاههای سپاهان، ملوان، تراکتورسازی و ... تداعی کننده شهرهای اصفهان، انزلی و تبریز بوده و به نوعی برند ورزشی مناطق پیرامونی خود نيز محسوب میشوند. اگر به تیم فوتبال خیبر توجه کافی شود و حمایتهای مادی و معنوعی مسئولان استان در این راه بهتر ادامه یابد، حضور خیبر در لیگ برتر در سالهای آتی دور از دسترس نبوده و شهر خرمآباد نیز از مزایای حضور آن در لیگهای برتر و آسيايي بهرهبرداری خواهد نمود و به قولی توجه مدیران رده بالای نظام را به این استان بیش از پیش معطوف خواهد نمود.
در پایان لازم است بدانیم پازل توسعه یک منطقه در گرو بینش درست و نگاه عمیق اهالی آن از داشتهها و ظرفیتهای موجود خود و ایجاد برندی مطمئن از آنها برای اقبال عمومی خواهد بود. پازلی که شاید قلعه فلکالافلاک و تیم فوتبال خیبر تکمیل کنندهي آن باشند!
خیبری که این روزها اوضاع مالي خوبی ندارد اما همچنان جسورانه به نبرد با باشگاههای متمول میرود و فلکالافلاکی که هنوز فرصتی اندک برای جهانی شدن دارد، با "برند شدن" فاصله زیادی ندارند!
میرحسین شیخیبهاروند
کارشناس ارشد روابط بینالملل
کارشناس ارشد روابط بینالملل