درهي خرمآباد از نخستین سکونت گاههای مردم ایران به شمار میرود و بنا بر تاریخ گذاریهایی که از راه آزمایش رادیو کربن در غار "کُنجی" واقع در اين دره به عمل آمده، قدمت آثار آن متجاوز از ۴۰ هزار سال پیش است.
شهر و پیدایش مساله شهرنشینی در خرمآباد دارای سابقه طولانی میباشد ولی سابقهی اداره شهر توسط سازمانهای محلی (شهرداریها) مبتنی بر قوانین مکتوب و مشخص همانند سایر شهرهای کشورمان به کمتر از یک قرن میرسد.
شهرداری خرمآباد در زمستان ۱۳۰۲ و همزمان با ورود نیروهای نظامی به شهر و شکست حصر عشایر تشکیل شد و نخستین انجمن شهر نیز سال ۱۳۰۶ متشکل از ۷ نفر به نامهای سرگرد ناصرقلیخان صدریاصفهانی(رئيس انجمن)، سرگرد سیفالله پارسا، سیدحسین قاسمی، محمدعلی رسولی، صادق جوادی، علیاصغر ناصریان و سیدعیسی محمدیان که این هیأت 7 نفره وظیفهي نظارت بر كار تيم مدیریت شهر را به عهده داشت تشکیل شد. (منبع: ويكيپديا)
در گذر زمان گسترش مهاجرت از روستا به شهر و نیز افزایش زاد و ولد و کاهش مرگ و میر به دلیل بالا رفتن سطح بهداشت بر رشد جمعیت شهری به طور مستقیم تاثیر گذاشته است. یکی دیگر از عوامل رشد جمعیت قرار گیری روستاهای اطراف در محدوده شهر است.
خرمآباد در مسیر توسعه فیزیکی، روستاهای متعددی را در خود جذب کرده به گونهای که اکنون بخشی از شهر محسوب میشوند. این افزایش جمعیت و توسعه فیزیکی شهر باعث افزایش مشکلات عدیده برای شهر و شهرداری گردیده است.
از آنجا که اداره مطلوب شهرها و ارائهی خدمات مناسب و کنترل و هدایت پروژههای عمرانی علاوه بر اعمال مدیریت صحیح مستلزم کسب اعتبارات کافی و هزینهی صحیح آن میباشد، لذا شهرداریها به عنوان سازمانهای محلی جهت انجام وظایف خود میباید از امکانات مناسب مالی برخوردار باشند.
امروزه در بسیاری از شهرهای کشور از جمله خرمآباد، نحوه کسب درآمد توسط شهرداریها به چالشی بزرگ تبدیل شده است. کسب درآمد از منابع پایدار در طول زمان موجب تقویت شهرداری میشود که این خود سبب میگردد شهرداری نقش فعالتر و مفیدتری در محیط شهری ایفا نماید و پاسخگویی مناسبی به نیازهای شهروندان در محیط شهری داشته باشد.
تأمین مالی شهرداريها داراي پیچیدگیهاي خاص خود میباشد از یک طرف متولیان امور شهري باید درآمد مورد نیاز خود را از نظام شهر و شهروندان تأمین و از سوي دیگر منبع درآمدي باید به گونهاي باشد که فرآیند حرکت شهر به سمت توسعه پایدار شهري را با خطر روبهرو نساخته و فرصت زندگی براي نسلهاي حال و آینده را نیز حفظ نماید.
به عبارت دیگر منابع درآمدي شهرداری باید با مبانی نظري توسعه پایدار شهري یکسو بوده و منابع درآمدي از ویژگیهاي پایداري برخوردار باشد. بنابراين درآمد شهردارى خرمآباد بايد در ماهيت خود به سمت منابع پايدار، منظم و قابل وصول حركت كند و منابع درآمدى ناپايدار جاى خود را در رديفهاى درآمدى به منابع پايدار، مستمر و قابل وصول بدهد.
دراین شرایط شهرداری میباست به برنامهریزی بلندمدت مبادرت ورزیده و با مشاركت و همیاری شهروندان برای رسیدن به اهداف و استراتژی طراحی شده اقدام نماید.
ثبات مدیریت شاید ابتداییترین و پایهایترین عامل در این مسیر میباشد، حلقهای كه متاسفانه در شهرداری خرمآباد كمتر دیده میشود. همچنین باید نگاهی جدی به جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی به عنوان یکی از راهکارهای ایجاد درآمد پایدارداشته باشد.
لذا ضروری است شهرداری نسبت به تصویب قوانین تسهیلكننده و ساز و کارهای لازم جهت جذب سرمایهها اقدام نماید. باید طرحهای شهری همراه با منافع و فواید آنها برای عموم تشریح و نحوه سرمایهگذاری و بازگشت مطمئن سرمایه همراه با سود مورد انتظار بهصورت شفاف بیان شود که در این راستا نیز وعده تاسیس سازمان سرمایهگذاری و مدیریت پروژههای مشارکتی شهرداری خرمآباد میتواند نقطهي عطفی در رسیدن به این مهم باشد.
بابک محرر
کارشناس ارشد مدیریت دولتی