آب اکنون به عنوان یکی از منابع در کشاورزی پایدار از چشم هیچکدام از اقتصاددانان و فعالان حوزه کشاورزی به دور نمانده است.
هر چند بهتناسب نگرانیهای بینالمللی در برنامه پنجم توسعه و همچنین شورای عالی آب برنامههای بلندمدتی برای کنترل و مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی تدوین شده است؛ اما باید گفت: برای رسیدن به راندمان مطلوب هنوز راه بسیاری در پیش است.
هر چند بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده منابع آب شیرین کشور شناخته شده است؛ اما باید گفت: که حوزه تولید برای خود تولید برای خوداتکایی نیازمند سرمایهگذاری در حوزه آب و مدیریت بهینه آب است که بهجز وزارت جهاد کشاورزی همکاری سایر وزارتخانهها را نیز میطلبد.
آبیاری تحت فشار، سرپوشیده کردن آنها و فناوریهای نوین در حوزه آبیاری هر چند در بودجههای سنواتی سال گذشته با سرمایهگذاری بیش از 80 درصدی دولت در دستور کار قرار گرفت؛ اما واقعیت آن است که نگهداری از تجهیزات آبیاری تحت فشار و همچنین مدیریت قطرهای آب نیاز به فعالیتهای ترویجی است که در چارچوب کشاورزی پایدار باید وارد مزرعه شود.
علاوه بر آب باید نیاز روز محصولات کشاورزی بر پایه اطلاعات آماری شفاف و درست نیز برای تحقق اقتصاد پایدار مورد توجه قرار گیرد؛ هر چند آمار و اطلاعات شفاف و قابل قبولی در بخش کشاورزی هنوز محقق نشده است؛ اما برای رسیدن به الگوی کشت صحیح که بر اساس نیازهای واقعی بخش کشاورزی دیده شده باشد؛ پایه و بستر اساسی، آمارگیری است که در قانون افزایش بهرهوری توسط مجلس شورای اسلامی نیز به تصویب رسید و بانک آمار وزارت جهاد کشاورزی نیز بر این اساس باید پایهریزی شود.
بازاریابی و بازارسازی به عنوان دو اصل غیرقابل انکار در کشاورزی پایدار مورد توجه است؛ امروز نمیتوان توسعه بخش کشاورزی را بدون توجه به تجارت آن جداگانه دید؛ هر چند وزارت جهاد کشاورزی در حوزه تولید تولی گری قابل قبولی ارائه داده است.
اما حوزه تجارت بخش کشاورزی هنوز دستخوش چکش کاریهای فراوانی است که باید با مشارکت اقتصاددانان و فعالان حوزه کشاورزی مورد باز مهندسی قرار گیرد.
رضا فتوحی
معاون سابق وزارت جهاد کشاورزی