چهارشنبه‌سوری جشنی است که در آخرین چهارشنبه‌ی سال همراه با آتش افروزی و پریدن از روی آن همراه است.
آگاهی از خطرهای چهارشنبه‌سوری و شیوه مقابله با این خطرها احتمال بروز حوادث تلخ را در آخرین ماه سال کاهش خواهد داد. هرگونه بی‌توجهی به نکات‌ایمنی و سهل‌انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری می‌تواند زیان‌های جانی و مالی سنگین و غیر قابل جبرانی را در 
پی داشته باشد.
متاسفانه مراسم چهارشنبه سوری هرساله با حوادث ناگواری همراه است و به کشته یا مجروح شدن گروهی از نوجوانان و جوانان می‌انجامد. والدین در پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری، نقش مهمی دارند.
آنها می‌توانند کودکان و نوجوانان خود را با خطرهای آتش‌بازی آشنا کنند و به آنها بفهمانند که در مقابل مواد محترقه و منفجره، چقدر آسیب پذیرند. بیان برخی از تجربیات ناگوار گذشته می‌تواند سودمند باشد و بچه‌ها را هوشیارتر کند.
این هشدارها حتی اگر تکراری باشند خالی از فایده نیستند. والدین می‌توانند با توجه به توصیه‌های زیر و به کار بستن آنها احتمال بروز حوادث تلخ چها شنبه سوری را کاهش دهند:
** بیشتر کودکان معمولاً به دور از چشم والدین، مواد محترقه و منفجره را خریداری و در جیب، کیف یا کمد اتاق پنهان می‌کنند؛ اما این مواد، به دلیل درجه آتش‌گیری پایین معمولاً زود مشتعل می‌شوند و گاهی خسارات جبران‌ناپذیری به بار می‌آورند. والدین باید علاوه بر توضیح عوارض این مواد آتش‌زا، با نظارت دقیق بر پول توجیبی کودکان و نحوه هزینه کرد آن در این ایام، نظارت بیشتری بر رفتار و وسایل فرزندانشان داشته باشند و مواد سوختنی و آتش زا را از دسترس آنها خارج کنند.
** چهار شنبه سوری سطحی از هیجان را در بیشتر کودکان و نوجوانان ایجاد می‌کند که برای آنها خوشایند و لذت بخش است و به همین دلیل ما به عنوان پدریا مادر معمولاً به سختی می‌توانیم فرزندمان را به کلی از این تجربه هیجانی باز داریم؛ اما می‌توانیم هیجان آنها را تعدیل و رفتارشان را مدیریت کنیم و شرایطی ایجاد کنیم که چهارشنبه‌سوری برای آنها امن‌تر شود.
** یکی از راه‌های امن سازی چهار شنبه‌سوری این است که خطرهای بالقوه این ایام را به خوبی برای فرزندان‌مان توضیح دهیم و قوانین و چهار چوب‌های تربیتی مان را به او یاد آوری کنیم. اگر کودک با ما همکاری کرد جواب او پاداش و تشویق است؛ اما اگر اورا منع کردیم و نپذیرفت باید برایش شرط بگذاریم و بهترین شرط این است که خودمان هم کنار او حضور داشته باشیم و بر رفتار هایش نظارت کنیم تا خطری تهدیدش نکند. اگر به هر دلیلی چنین امکانی برایمان فراهم نیست باید لااقل یک فرد بالغ و مورد اعتماد را همراه کودکانمان بفرستیم.
** کبریت و مواد آتش‌زا مانند نفت و بنزین باید خارج از دسترس کودکان نگهداری شود و هرگز نباید به کودک اجازه داد با آتش زدن بوته، هیزم و امثال این‌ها در محیط خانه یا پارکینگ جان خود ودیگران را به مخاطره بیندازد.
** در پایان شب بقایای مواد آتش بازی را به سرعت جمع نکنید و حتماً برای این کار لااقل 15 تا 20 دقیقه صبر کنید و بعد از این مدت، آنها را در یک سطل آب بریزید و دور بیندازید. قبل از ترک محل حتماً از خاموش شدن آتش مطمئن شوید.
در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه خونسردی خود را حفظ کرده در اسرع وقت با شماره تلفن 125 سازمان آتش‌نشانی و 115 مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهید.
تهیه و تنظیم: سپیده ماسوری / کارشناس پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان
_____________________________________________
پیشینه چهارشنبه‌سوری از گذشته تا حال
مردم صاحب تمدن ایران اسلامی مانند سایر ملت‌های کهن، دارای آداب و رسوم خاص خود می‌باشد.
از جمله این سنت‌ها که از روزگاران دور بر جای مانده، چهارشنبه آخر سال است. اگر چه از زمان دقیق شکل‌گیری این سنت دیرینه اطلاع دقیقی در دست نیست.
اما تقویم ایران باستان نشان می‌دهد هر سال شامل 12 ماه و هر ماه 30 روز کامل و یک سال عملاً 360 روز بوده است و با سال کامل شمسی 5 روز فاصله داشت. مردم در این 5 روز با خانه‌تکانی و شستشو آماده پذیرایی و استقبال از نوروز می‌شدند.
ایرانیان باستان نیز اعتقاد داشتند آلودگی و پلشتی‌های سال کهنه را تحویل نوروز دهند، چون رفع همه این آلودگی‌ها با شستشو امکان‌پذیر نبود، علاوه بر آب به عنصر آتش روی می آورند از آنجا که آتش را مظهر و نماد پاکی و روشنایی می دانستند با آتش زدن هیزم مبادرت به از بین بردن لوازم غیر قابل استفاده می‌کردند.
اما متأسفانه امروزه در بعضی از نقاط کشورمان این مراسم ساده با آیین های خرافی همراه و دستخوش تغییراتی شده است و حتی در پاره ای موارد خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری را در آستانه سال جدید برای خانواده ها بدنبال دارد.
خوشبختانه در استان لرستان در سالهای گذشته شاهد نقص عضو افراد، سوختگی، مرگ فجیع و یا تخریب ساختمان بر اثر انفجار مواد آتش‌زا نبوده‌ایم.
اما بهتر است بدانیم !
- انفجار 250 گرم مواد آتش‌زا می‌تواند علاوه بر تخریب کامل یک ساختمان موجب شکستن شیشه‌های ساختمان مجاور شود.
- پرتاب ترقه می تواند خسارات فراوانی به سایر ساختمان ها و خودروها فراهم آورد.
- صدای ناشی از انفجار برای نوزادن، خانم‌های باردار، بیماران و سالمندان بسیار خطرناک است.
- نگهداری مواد آتش‌زا در منزل ممکن است بر اثر گرما و ارتعاشات صوتی و یا جابه‌جایی انفجار را در پی داشته باشد.
- بر اساس آمارهای منتشره بیشترین قربانیان حوادث چهارشنبه‌سوری، کودکان و نوجوانان هستند.
آیا شایسته است در آستانه فرا رسیدن شکوفایی طبیعت، به خاطر چند ساعت شادی و سرگرمی کاذب، آرامش و سلامتی خود و دیگران را به خطر اندازیم.
توصیه‌های ایمنی
1- با انجام رفتارهای پرخطر، زندگی را در آستانه نوروز برای خود و دیگران تلخ نکنیم.
2- برای پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال، نظارت بر رفتار فرزندان خود را جدی بگیریم.
3- حادثه فقط برای دیگران رخ نمی دهد، با آنچه بازیچه نیست بازی نکنیم.
4- فرزندان خود را از خطرات مواد منفجره وآتش زا آگاه کنیم0
5- سرود شاد زندگی خود و دیگران را با مواد منفجره به سکوت غمبار تبدیل نکنیم.
6- آثار سوختگی می تواند سیمای دلنشین کودکان معصوم را غیر قابل تحمل کند.
7- از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی دستی توسط فرزندانتان اکیداً خودداری نموده و نظارت بر موضوع را جدی بگیرید.
8- سرود شاد زندگی را در صدای مهیب نارنجک و مواد محترقه به سکوت و غم تبدیل نکنیم.
9- مراقب رفتارهای خطرناک و ناهنجار افراد بوده و در صورت لزوم مراتب را به واحدهای گشتی نیروی انتظامی و یا پلیس 110 اطلاع دهید.
10- با ایجاد سر و صدای ناهنجار و مهیب شادکامی خود را به تلخ کامی دیگران تبدیل نکنید.
11- حادثه هر لحظه در کمین است. هیجان شادی ها را به آتش خانمان سوز تبدیل نکنیم.
12- نگهداری مواد محترقه غیر استاندارد از قبیل اکلیل و سرنج، زرنیخ و کلرات غیر مجاز و بر خلاف قانون بوده و می تواند خسارات جبران ناپذیری برای خود و دیگران به همراه داشته باشد.
13- با رعایت حقوق شهروندی از پرتاب نارنجک و مواد محترقه به ساختمان ها که موجب آسیب راندن و بد منظر کردن آنها و سیمای شهرمان می گردد، خودداری نمایید.
14- به محض مشاهده خرید و فروش مواد محترقه غیر استاندارد مراتب را به مأموران نیروی انتظامی یا پلیس 110 اطلاع دهید.
15- کبریت و مواد آتش‌زا مانند نفت، بنزین، الکل، کاربیت و... را از دسترس کودکان دور کرده و اجازه ندهید که با آتش زدن لاستیک، آمپول، کارتن خالی، بته و هیزم چه در محیط خانه یا پارکینگ و چه در معابر کوچه و خیابان، برای جان خود و دیگران مخاطره ایجاد کنند.
16- در این روزها برای حفظ سلامت فرزندان خود مراقبت و نظارت بیشتری بر آنها اعمال کنید.
قوانین و مقررات
به استناد قانون مجازات اسلامی هر گونه قاچاق، خرید، فروش و ... مواد منفجره و محترقه به طور غیر مجاز جرم محسوب شده و مرتکب آن به مجازات مندرج در قانون محکوم می‌شود.
ماده 618 قانون مجازات اسلامی
هر کس با هیاهو، جنجال، حرکات غیر متعارف یا با تعرض به افراد مخل نظم و آرامش عمومی گردد و یا مردم را از فعالیت باز دارد به حبس از 3 ماه تا یک سال و 75 ضربه شلاق محکوم می‌شود.
فرماندهی انتظامی استان لرستان
معاونت اجتماعی – اداره آموزش و مشارکت عمومی
کلیک کنید
