گردشگری مذهبی یکی از شاخصههای مهم توریسم به شمار میرود که سهم قابل توجهی از فعالیتهای این صنعت را به خود اختصاص میدهد. گردشگری مذهبی یا زیارتی در جهان از مهمترین انگیزههای گردشگران به شمار میرود. زیارت نیز بخش مهمی از فعالیتهای مربوط به گردشگری مذهبی را در بر میگیرد.
لرستان با دارا بودن بیش از 161 امامزاده، بقاع متبرکه و مراکز مذهبی از ظرفیت گردشگری مذهبی برخوردار است؛ اما نكته قابل تامل این است كه نیمی از امامزادههای لرستان قدیمی و متروکه بوده و نیازمند بهسازی هستند. با توجه به ظرفیت بالای استان در زمینه گردشگری مذهبی میبایست با اجرای سیاستگذاریهای درست و منطقی، تقویت زیرساختهای گردشگری در حد استاندارد و مطلوب همچنین تبلیغات و اطلاعرسانی درست در سطح کشور به رونق گردشگری مذهبی و جذب هر چه بیشتر گردشگر مذهبی و زیارتی و در نهایت انواع گردشگری در استان کمک کنیم. بیشک توجه به این ظرفیتها میتواند لرستان را به یکی از قطبهای گردشگری مذهبی کشور تبدیل كند.
نقش گردشگری مذهبی در اشتغال و درآمدزایی
یک کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به اینکه گردشگری مذهبی در لرستان میتواند درآمدزایی و ایجاد اشتغال را به همراه داشته باشد، اظهار میکند: به لحاظ موقعیت فرهنگی- مذهبی خاص استان نسبت به سایر استانهای کشور، با توجه به این ظرفیت گردشگری مذهبی رشد و توسعه بسیاری در لرستان خواهد داشت.
«عبداله رحیمی» میافزاید: با وجود ظرفیت عظیم گردشگری مذهبی در لرستان، این ظرفیت هنوز فاقد ساماندهی تخصصی و متمرکز است و نتوانسته است به اشتغالزایی و صنعتی درآمدزا تبدیل شود.
رحیمی با تاکید بر اینکه پایدارترین گردشگران آنهایی هستند که برپایه مذهب به زیارت اماکن مذهبی مشغول میشوند، عنوان میکند: بنابراین بررسی توزیع اماکن میتواند نحوه سرمایهگذاری و ساماندهی گردشگری مذهبی را تحت تأثیر قرار دهد.
بقاع متبرکه؛ پایگاههای فرهنگی مستحکم
یکی از ائمه جمعه لرستان هم در این باره اظهار میکند: بقاع متبرک امامزادگان به مثابه یک پایگاه فرهنگی مستحکم و اطمینانبخش همواره بخشی از ظرفیتهای فرهنگی جامعه ما بودهاند.
حجتالاسلام «محمد سوری» میافزاید: به لحاظ علقه معنوی مردم با این مراکز مذهبی زمینه مناسبی برای قرار گرفتن بقاع متبرکه در کانون توجهات مردمی و تبدیل آنها به قطبهای اصلی فرهنگ دینی و گردشگری مذهبی وجود دارد.
حجت الاسلام سوری عنوان میکند: با پاسخ به عمدهترین نیازهای فرهنگی، این مراکز میتوانند به پایگاههای اصلی فرهنگی تبدیل میشوند.
وی با تاکید بر اینکه برای تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی باید اقدامهای عملی و زیرساختی انجام شود، بیان میکند: زیباسازی محیطی و معنوی، استفاده از ظرفیت منابع انسانی، ایجاد مراکز علوم قرآنی، فراهم کردن زیر ساختهایی چون هتل و جاده دسترسی و اماکن اقامتی از جمله فعالیتهایی است که میتواند در توسعه گردشگری مذهبی مفید واقع شود.
161 بقعه، بارگاه و مکان متبرک در استان
مدیر کل اوقاف و امور خیریه لرستان تعداد بقعه، بارگاه، قدمگاه و اماکن متبرکه در لرستان را 161 مورد عنوان میکند و میگوید: از این تعداد اماکن متبرکه 107 مکان مربوط به امامزادهها هستند اما بعضی از آنها بقاع قدیمی و متروکه هستند و از مجموع امامزادههای مدفون در لرستان 46 بقعه مرمت و بازسازی شده است.
حجتالاسلام «مرتضی خاکباز» به تعداد موقوفات لرستان اشاره و اظهار میکند: بیش از 1900 موقوفه انتفاعی و منفعتی در لرستان وجود دارد. از این تعداد 125 موقوفه در زمره موقوفات منفعتی و درآمدزا قرار دارد که در بحث موقوفات برنامههای خوبی در سطح استان صورت گرفته است.
اولین پروژه تجاری - مذهبی کشور در لرستان
مدیر کل اوقاف و امور خیریه با اشاره به ساخت نخستین پاساژ تجاری - مذهبی کشور در لرستان، میگوید: شاخصترین سرمایه گذاری ساخت هتل امامزاده محمد کوهدشت بوده است که در حوزه گردشگری مذهبی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
حجتالاسلام خاکباز ادامه میدهد: پاساژ کوثر یک پروژه تجاری - مذهبی در شهرک اندیشه بروجرد بوده که به عنوان اولین پاساژ تجاری- مذهبی کشور در لرستان در شش طبقه از سوی اداره اوقاف استان ساخته شده است.
وی بیان میکند: پروژه رفاهی برای زائران امامزاده پیرعباد در ازنا، میدان لولو و جهانآباد نیز از دیگر عملیاتهای اجرایی هستند که تا کنون بیش از 30 درصد پیشرفت داشتهاند.
اجرای عملیات عمرانی در موقوفات استان
حجتالاسلام خاکباز بیان میکند: در حوزه عمرانی موقوفات در استان 9 هزار مترمربع عملیات عمرانی شامل تربتخانه، شبستان، محوطهسازی امامزادهها بر اساس برنامهریزیهای گذشته اجرا شده است.
وی با اشاره به اینکه سال گذشته 24 پروژه عمرانی در دستور کار اداره کل اوقاف لرستان قرار گرفت، اضافه میکند: از این تعداد 20 پروژه مربوط به بهسازی و مرمت امامزادهها و 4 پروژه هم به سرمایه گذاری در موقوفات لرستان اختصاص یافته بود.
این مسئول تاکید میکند: همه این پروژهها تکمیل شدهاند و بهرهبرداری از آنها گامی مثبت در راستای توسعه گردشگری مذهبی استان به شمار میرود.
مدیر کل اوقاف بیان میکند: بعضی از امامزادگان در مناطق صعبالعبور هستند كه بازسازی آنها نیاز به هزینه سنگین دارد. با تحولی كه در سطح سازمان اوقاف و امور خیریه صورت گرفته قرار است این مراكز به مراكز فرهنگی كه شایسته امامزادگان هستند، تبدیل شوند.
گردشگری مذهبی؛ پایدارترین نوع گردشگری
حجتالاسلام «محمد سوری» امام جمعه پلدختر، گردشگری مذهبی را یكی از پایدارترین انواع گردشگری عنوان میکند و میگوید: بقاع متبركه علاوه بر تأثیر مذهبی میتوانند بر عمران و آبادانی استان نیز تأثیرگذار باشند و در كنار فضای معنوی، فضای تفریحی نیز برای مردم ایجاد كنند. حجت الاسلام سوری ادامه میدهد: مولفههایی چون وجود بقاع متبرکه شامل امامزادهها، زیارتگاهها، حسینیهها و... مراسم و آیینهای مذهبی و تاریخ شکل گیری بقاع متبرکه میتواند شمار بازدیدکنندگان و گردشگران مذهبی را افزایش دهد. همچنین وجود امکانات اقامتی در بقاع متبرکه، فرصتهای خرید، جاذبههای گردشگری مذهبی در یک امامزاده یا سایر اماکن مذهبی نیز بسیار تاثیرگذار است. وی بیان میکند: سرمایهگذاری در بقاع متبرکه و موقوفات لرستان باید در موقوفات انتفاعی و منفعتی درآمدزا با مشارکت بخش خصوصی انجام شود.
عباس دارایی/ همشهری