پیشینه عزاداری مردم خرم‌آباد در محوطه و پیرامون قلعه فلک‌الافلاک را باید در دوران صفوی و همزمان با گسترش مذهب تشیع در کشور جست‌و‌جو کرد. با توجه به این‌که قلعه فلک‌الافلاک در آن روزها محل حکمرانی حاکمان دوران‌های مختلف بود، مردم خرم‌آباد در همین مکان و با حضور حاکمان وقت در ایام محرم مراسم عزاداری را برگزار می‌کردند. در اسناد و کتب تاریخی مختلف این موضوع را می‌توان به وضوح مشاهده کرد. در نتیجه واضح است که مردم خرم‌آباد از دیرباز در محوطه قلعه فلک‌الافلاک و حتی در جوار سربازخانه به برگزاری عزاداری حسینی می‌پرداختند. از سوی دیگر اگر از نظر علمی محوطه قلعه فلک‌الافلاک را بررسی کنیم متوجه می‌شویم این مجموعه چند هکتاری دارای لایه‌های تاریخی از دوران‌های مختلف بوده است. به عنوان نمونه اکنون نیز می‌توان بقایای سنگ فرش‌های دوران قاجار را در این مکان دید.

 در محوطه قلعه فلک‌الافلاک آثار باستانی و تاریخی متعددی ساخته شده که ارزش این بنای تاریخی را دو چندان می‌کند.

به همین دلیل و بنا به گفته کارشناسان میراث فرهنگی ساخت هتل در محوطه و حتی حریم قلعه فلک‌الافلاک غیرمنطقی است.

علاوه بر این بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که ساخت هتل در این مجموعه سبب خدشه‌دار شدن روند ثبت دائم این اثر گران‌بهای مردم لرستان در فهرست میراث جهانی خواهد شد. همان‌که نمی‌توان در محوطه میدان نقش‌جهان اصفهان که اکنون به ثبت جهانی رسیده است هتلی، حتی به شیوه سنتی ساخت. به همین دلیل ساخت هتل در مجموعه قلعه فلک‌الافلاک و ساختمان سربازخانه با ثبت جهانی آن منافات دارد و نباید این اقدام صورت گیرد.

 در شهر خرم‌آباد هتل‌های نیمه‌تمام زیادی وجود دارد که تاکنون از آن‌ها بهره‌برداری نشده است. اگر مسئولان شهری و استانی توان خود را برای تکمیل آن‌ها قرار دهند، به توسعه گردشگری در خرم‌آباد کمک مطلوبی خواهند کرد. با تکمیل پروژه‌های هتل‌سازی نیمه‌تمام کنونی، نه فقط مشکلی در زمینه اقامت گردشگران نخواهیم داشت، بلکه در برهه‌هایی از سال حتی این هتل‌ها با مشکل هجوم مسافران مواجه خواهند شد. بهتر است مسئولان استان به جای این‌که به دنبال تبدیل سربازخانه به هتل باشند، اقدامات لازم را برای بازسازی و توسعه هتل قدیمی شهرداری خرم‌آباد انجام دهند. اکنون کارشناسان و مسئولان میراث فرهنگی به دنبال ثبت جهانی دره خرم‌آباد با محوریت قلعه فلک‌الافلاک هستند و به همین دلیل نباید با ساخت هتل سبب ایجاد موانع برای تحقق آن باشیم.

 با توجه به غنای بالای فرهنگی، مردمی و تاریخی مردم لرستان ضرورت وجود یک موزه بزرگ و جامع مردم‌شناسی، فرهنگ عاشورایی و موزه علما را به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد. به همین دلیل تبدیل سربازخانه به موزه به عنوان بهترین اقدام در جهت توسعه گردشگری در شهر خرم‌آباد خواهد بود. با تبدیل این ساختمان به یک موزه می‌توان مراسم مختلف عزاداری و پیشینه بزرگان لرستان را برای گردشگران مختلف به نمایش گذاشت.

 کمبود موزه در شهر خرم‌آباد یکی از موانع توسعه گردشگری به شمار می‌رود. به عنوان نمونه به دلیل وجود آثار باستانی مختلف همچون سکه‌های تاریخی و آثار مفرغی می‌توان چندین موزه بزرگ و جامع در مجموعه فلک‌الافلاک ایجاد کرد که تاکنون نه فقط این مهم محقق نشده است بلکه شاهد بی‌توجهی به ظرفیت‌های بی‌بدیل این دیار هستیم. به همین دلیل انتظار می‌رود مسئولان به خواسته به حق مردم و کارشناسان توجه و زمینه را برای تبدیل شدن سربازخانه به موزه مردم شناسی، فرهنگ عاشورایی و علما مهیا کنند.

سید محمد سیف‌زاده/ مولف و پژوهشگر

منبع: همشهری

دیدگاه‌ها