استان لرستان به عنوان یکی از استانهای واقع در رشته کوه‌های زاگرس که خاستگاه تاریخ و تمدن می‌باشد ، همواره به لحاظ غنای منابع طبیعی، فرهنگی و تاریخی ملموس و ناملموس، مورد توجه اصحاب علم و فرهنگ و دانش در بیشتر زمینه‌ها بوده است که ذکر آن در منابع و مأخذ بسیاری آمده و شرح فراوان بر این شکوه و توان رفته است.
در بسیاری کشورها، مناطقی که واجد حتی بخشی از چنین خصوصیاتی باشند به‌عنوان قطب‌های گردشگری معرفی شده و برنامه‌ریزی مدونی برای استفاده از پتانسیل آن‌ها انجام می‌شود و به‌تبع آن جذب سرمایه و توسعه زیرساخت‌هایی که بیشتر جهت استفاده مردم بومی مناسب می‌باشد، انجام می‌گیرد. رفته‌رفته رونق اقتصادی حاصل شده و به بهبود وضعیت اجتماعی فرهنگی و گاه حسب مورد به بهسازی محیط زیست نیز منجر می‌گردد.لرستان به‌عنوان یک نمونه مثال‌زدنی که واجد پتانسیلهای فرهنگی و طبیعی به‌ویژه اماکن باستانی و تاریخی، آداب‌ورسوم محلی، چشم‌اندازهای طبیعی و فرهنگی بی‌نظیر و جامعه عشایری و روستایی بوده و یکی از مسیر شاه‌راه‌های تاریخی در گذشته، برشمرده می‌شود که در صورت توجه و برنامه‌ریزی مناسب و پایدار می‌تواند به یکی از مقاصد گردشگری مهم کشور بدل گردد.
در حال حاضر نیز این استان به سبب اشتهار طبیعت و مناظر بی‌بدیل آن، مقصد بسیاری از گردشگران انبوه داخلی به ویژه در ایام نوروز هر سال می‌باشد. طبیعت گردان داخلی نیز با توجه به وجود جاذبه‌هایی حول محور اشترانکوه، شرق استان لرستان را به مقصد طبیعت‌گردی داخلی تبدیل کرده‌اند؛ اما علیرغم این فعالیت‌های گردشگری در بخش گردشگر ورودی که عمده هدف بحث ما هست تاکنون اقبالی وجود نداشته و تنها محل گذر گردشگران و گروه‌های گردشگری ورودی بوده است که از جاذبه‌های فرهنگی دالان گردشگری غرب کشور بازدید و در این مسیر گذری نیز بر فلک‌الافلاک دژ تسخیرناپذیر لرستان داشته‌اند.
امروز گردشگری به‌عنوان صنعتی سبز، دوست دار محیط‌زیست، واجد آثار مثبت فرهنگی و اجتماعی و با ضریب اشتغال بالا می‌باشد که مهم‌ترین و بلکه تنهاترین ستون ایجاد و اجرای آن در هر منطقه وجود جاذبه‌های طبیعی، تاریخی- فرهنگی و انسان‌ساخت می‌باشد.
لرستان با داشتن جاذبه‌های فرهنگی ملموس مانند اماکن باستانی (قلعه فلک‌الافلاک، غارهای باستانی و ...)، میراث فرهنگی ناملموس (آداب‌ورسوم سال نو، محرم، عروسی و عزا و...)، صنایع‌دستی (منسوجات سنتی، ورشو سازی و ...)، بافت عشایری و روستایی غنی و طبیعتی بکر و با شکوه که زمینه انجام انواع گردشگری ماجراجویانه و طبیعت‌محور مثل کوهنوردی، پیاده‌روی در طبیعت (Trekking) و بازدید از جاذبه‌های طبیعی را شامل می‌شود، می‌تواند خود به‌عنوان یک مقصد چندروزه و نه یک محل گذر تبدیل شود تا از این راه اثرات مثبت صنعت گردشگری در استان ملموس و منشأ تحول اقتصاد استان گردد.
از آن جا که این استان با معضل بیکاری شدید قشر جوان روبرو بوده و به دلیل عدم اقبال بخش‌های گوناگون اعم از دولتی و خصوصی با رکود بالای اقتصادی مواجه است، توسعه صنعت گردشگری ورودی، علاوه بر تزریق ارز در رگ‌های اقتصاد استان، تعداد زیادی از نیروهای کار ماهر و کم مهارت را در بخش‌های مختلف خدمات و به‌ویژه خدمات گردشگری به کار گرفته، ظرفیت‌های خالی خدمات گردشگری را مورداستفاده قرار داده و سبب جذب سرمایه داخلی و خارجی به استان و به‌ویژه طرح‌های خدماتی و زیربنایی آن می‌گردد. در کنار رونق اقتصادی، اشتهار ملی و جهانی به‌عنوان یک مقصد ناب گردشگری خود سبب ایجاد حس غرور در جامعه محلی شده و در کنار اثرات مثبت اقتصادی سبب جلوگیری از مهاجرت به خارج از استان می‌گردد.
اما سؤال اساسی که بحث اصلی یادداشت ما حول آن شکل گرفته است آن است که آیا هم اکنون و در وضعیت فعلی می‌توانیم نسبت به رونق گردشگری ورودی امید داشته باشیم یا نیازمند سرمایه‌ای عظیم، معجزه‌ای بزرگ و حرکتی شگرف می‌باشیم؟
در پاسخ به این سوال باید نگاهی به نقش ذینفعان گردشگری در استان داشت که شامل بخش‌های دولتی، خصوصی، جامعه محلی و گردشگران است.
در خصوص دسته آخر که تکلیف روشن است و بخشی از بازار جهانی تشنه محصولات و منابع و جاذبه‌هایی از همان نمونه که در استان است، می‌باشند و از قضا این مدل از گردشگران یا همان اکوتوریست ها به سبب احترامی که برای بحث پایداری گردشگری قائل هستند، کمترین اثرات منفی را از همه جوانب از خود بر جای می‌گذارند و مهم آن است که محصول، به بهترین وجه در اختیار آنان قرار گیرد که این هم وظیفه بخش دیگری از همان ذینفعان است.
آنچه می‌ماند تکلیف نیروی انسانی استان به‌طورکلی و نه تنها بخش دولتی سیاست‌گذار است. چرا که بخش دولتی در نقش تسهیل گر و برنامه‌ریز، ضامن حفظ حقوق بخش خصوصی بوده و در عین حال مهم‌ترین نقش را در رشد و توسعه گردشگری ایفا می‌کند.
تغییر رویه‌ها و نگرش‌ها به سمت رویه‌های تسهیل شده و آسان و توجه به توسعه گردشگری و حمایت از سرمایه‌گذاران این بخش و ایجاد هماهنگی در بخش‌های مختلف دخیل دولتی از سوی مدیریت کلان استان، بخشی از آن چیزی است که اگر محقق شود با توجه به نیروی کار ماهر بومی و وجود زیرساخت‌های ابتدایی، بخش عظیمی از راه هموار می‌گردد و نتیجه آن تحقق شعار حاکمیت و دولت در اقتصاد مقاومتی با تکیه بر پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود است.
نکته جالب و امیدوارکننده آن که نوع گردشگری مناسب و قابل تجویز در لرستان، تفرج در زوم‌های گسترده با محوریت جاذبه‌های طبیعی و تاریخی – فرهنگی استان است که نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین نداشته و با توجه به اصول پایداری توسعه گردشگری، می‌بایست به‌تدریج و آرام صورت گیرد.
حال این پرسش پیش می‌آید که با چه نیازهایی روبرو هستیم تا بتوانیم به آن پاسخ مناسب بدهیم؟
بی‌شک اولین متغیر اثرگذار، همراهی و حمایت همه‌جانبه بخش دولتی اعم از مدیریت کلان استان و بازیگران دولتی این بخش مانند اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و سایر ادارات و بخش‌ها می‌باشد که این همراهی می‌تواند در قالب کمک‌های تسهیل گرانه و حمایت از تورگردانان بومی به منظور جذب مستقیم گردشگر خارجی، توسعه زیرساخت‌های گردشگری استان به‌ویژه در بخش جاذبه‌ها، اماکن اقامتی و تربیت نیروی انسانی با مهارت بومی و حمایت از طرح‌های توانمندسازی جامعه بومی در راستای توسعه گردشگری جامعه‌محور و حمایت از تورگردانان در معرفی جاذبه‌ها و امکانات و پتانسیلهای استان در بازارهای بین‌المللی می‌باشد.
آن چه که می‌ماند همت و تلاش متعهدانه بخش خصوصی اعم از تورگردانان و تشکل‌های مردم‌نهاد در راستای توسعه مهارت‌های مرتبط با گردشگری، ترویج فرهنگ تعامل سازنده با گردشگران، تولید محصولات مناسب ترکیبی طبیعت – تاریخ (معماری) – فرهنگ محور و برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های بازاریابی اثربخش و جذاب و دیگر فعالیت‌ها و برنامه‌هایی که منجر به جذب فردبه‌فرد گردشگران خارجی می‌شود، می‌باشد.
با این الگوی پیشنهادی که پیاده‌سازی آن نیازمند برنامه‌ای مدون و در چارچوب اصول پایداری گردشگری بوده و در عین سهولت همتی والا و تعهدی در خور را می‌طلبد، می‌توان به توسعه تدریجی زیرساخت‌هایی که معلول افزایش تعداد گردشگران و اقبال آنان به جاذبه‌های ملموس و ناملموس استان در گذر زمان می‌باشد، امیدوار بود و مقصدی نوظهور را سامان داد که گوی 
سبقت را از سایر مقاصد داخل کشور در کوتاه‌مدت و میان‌مدت ربوده و در درازمدت به عنوان مقصدی جذاب در صنعت گردشگری مطرح شود و به حد نیاز به بازارهای خواهان آن دسترسی وجود داشته باشد که همان‌گونه که بارها به آن اشاره شد، همراهی و حمایت همه‌جانبه و طولانی‌مدت همه ذینفعان، لازمه تحقق آن می‌باشد.
سبقت را از سایر مقاصد داخل کشور در کوتاه‌مدت و میان‌مدت ربوده و در درازمدت به عنوان مقصدی جذاب در صنعت گردشگری مطرح شود و به حد نیاز به بازارهای خواهان آن دسترسی وجود داشته باشد که همان‌گونه که بارها به آن اشاره شد، همراهی و حمایت همه‌جانبه و طولانی‌مدت همه ذینفعان، لازمه تحقق آن می‌باشد.محسن کوشکی/ کارشناس ارشد برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری
کلیک کنید
دیدگاه‌ها
ولی الان ۴ سال گذشت ولی خبری نشد
استان لرستان دارای تنوع وسیع فرهنگی و طبیعی می باشد که برای شناساندن پتانسیلهای بالای آن جهت ارتقاء جایگاه در استانهای گردشگرپذیر، نیاز به تلاش کلیه سازمانها و متولیان و فعالان این عرصه دارد. ایجاد "کمیته راهبری توسعه گردشگری استان لرستان" با حضور مسئولان دولتی استان و فعالان خصوصی در این عرصه می تواند حرکتی موثر در این راستا باشد.
مثل همیشه عالی و دقیق
امیدوارم همیشه در همه مراحل زندگی موفق و پیروز و سربلند باشی
خسته نباشی دلاور
تحلیل بسیار فراگیری بود با نگاهی مثبت و امیدوار به آینده که به نظر من لازمه پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشوری برخورداری از چنین نگاه و رویکردی است. پیروز و سربلند باشید