پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) می‌فرمایند :

به‌راستی عشق و علاقه مردم لرستان و شهر خرم‌آباد به سرور و سالار شهیدان عالم وصف‌ناپذیر است.

" آیین گِل "در روز عاشورا مراسمی منحصربه‌فرد است که نشان از ارادت قلبی مردم خرم‌آباد به آقا امام حسین (ع) دارد.

علاوه بر توجه صداوسیما به این مراسم باشکوه، چند سالی است شبکه‌های اجتماعی نیز توجه ویژه‌ای به " آیین گِل" داشته و هر ساله نیز تعداد زیادی گردشگر برای دیدن این مراسم مذهبی به شهر خرم‌آباد سفر می‌کنند و شور حسینی را در خیابان‌های شهر به تماشا می‌نشینند.

در ایام سوگواری آقا امام حسین (ع)، امّا، عده‌ای سودجو نیز به بهانه تهیه هیزم مراسم به عرصه‌های جنگلی یورش برده و ناجوانمردانه درختان سبز و سرزنده را قلع‌وقمع می‌کنند. این از خدا بی‌خبران تنه تنومند درختان بی‌گناه را بر خلاف فرمایش و دستور اکید پیامبر رحمت و مهربانی، بریده و در محل¬هایی پنهان می‌کنند تا پس از مدتی به مصارف غیرشرعی و غیرقانونی برسانند.

چنین سوءاستفاده‌های غیرقانونی توسط افراد سودجو تشکل‌های مردم‌نهاد محیط زیستی خرم¬آباد را بر آن داشت تا برای جایگزینی هیزم مراسم بررسی و طرحی نو ارائه دهند. لذا، بدین‌وسیله تلاش‌های ده‌ساله این تشکل‌ها و مراحل طراحی و ساخت چندین نمونه بخاری ویژه مراسم عاشورا برای جایگزینی هیزم مراسم به‌صورت تاریخچه‌ای کوتاه به رشته تحریر درآورده می‌شود تا در سال‌های آتی موردتوجه و حمایت بیشتر هیئات مذهبی و مدیران ذی‌ربط قرار گیرد:

سال 1387؛ برای نخستین بار انجمن یاران سبز با همّت فعال و پیشکسوت محیط زیست میرزا سرهنگی اقدام به ساخت نوعی بخاری گازی نمود و تعداد 10 دستگاه از آن را به بعضی هیئات سینه¬زنی اهدا نمود. ولی در سال‌های بعد به دلیل عدم‌حمایت سازمان‌های ذی‌ربط ساخت تعداد بیشتری میسر نشد.

سال 1389؛ انجمن دوستداران طبیعت و محیط ریست لرستان که بعدها بانام انجمن طلایه‌داران طبیعت زاگرس پروانه فعالیت دریافت نمود با همّت مظفر افشار (پدر بلوط ایران) مراحل ساخت دومین طرح بخاری ویژه مراسم عاشورا از سر گرفته شد. ضمن تشکیل جلسات کارشناسی با مهندسین مکانیک و بازدید از کارخانه ساخت بخاری در منطقه سمنان، یک دستگاه بخاری گازی ساخته شد.
این بخاری دارای دو کپسول و چهار شعله بلند را تا حدود یک و نیم ساعت روشن نگه می‌داشت. اگر چه این بخاری در جلسه‌ای با حضور شریعت نژاد (فرماندار وقت خرم‌آباد) نصیری (نماینده شورای هیئات مذهبی)، احمدوند (مدیرکل وقت منابع طبیعی) و بازگیر (مدیرکل وقت حفاظت محیط زیست) مورد تأیید اولیه قرار گرفت ولی در عمل کارایی چندانی نداشت و تغییر در طراحی آن ضروری به نظر می-رسید.سال‌های 1390 و 1391؛ این بار مؤسسه تحقیقات و اطلاع‌رسانی رهاورد خرم‌آباد (متارخ) با کمک و حمایت مظفر افشار (پدر بلوط ایران) با طراحی مجدد و توسط علی خدادادی بخاری گازی با چهار کپسول و 12 شعله بلند ساخته و مورد آزمایش قرار دادند.

این بخاری به دلیل افزایش شعله‌ها و تولید گرمای مناسب مورد توجه نماینده هیئات مذهبی خرم¬آباد و مدیران ذی‌ربط واقع گردید. البته، هم‌زمان با ساخت این بخاری گازی، نوع دیگری با استفاده از سوخت گازوئیل نیز ساخته شد که از بهره‌وری مناسبی نیز برخوردار بود ولی بخاری گازی 12 شعله موردتوجه و تأیید قرار گرفت.

سال 1392؛ تلاش و پیگیری‌های اعضاء برجسته تشکل‌های محیط زیستی شهر و مؤسسه متارخ از طریق فرمانداری و ادارات کل منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست برای ساخت حداقل 20 یا 30 دستگاه بخاری گازی مراسم عاشورا موفقیت‌آمیز نبود. پیشنهاد ساخت این تعداد بخاری و بهره‌برداری آن‌ها به صورت آزمایشی توسط هیئات سینه‌زنی هیچ‌گاه عملی نشد. البته تلاش مدیران ذی‌ربط برای تأمین هیزم خشک برای هیئات سینه‌زنی قابل‌تقدیر بود.

سال 1392؛ بخاری ساخته‌شده در روز عاشورا در محل عزاداری هیئت سینه‌زنی درب دلاکان به مدت دو ساعت آزمایش شد و مورد استقبال سینه‌زنان مخلص و مدیریت پر تلاش هیئات قرار گرفت.

سال 1392؛ تلاش مؤسسه متارخ برای اخذ استاندارد دستگاه از طریق مؤسسه استاندارد کشور ادامه یافت و دو نفر کارشناس مؤسسه از تهران به شهرستان خرم‌آباد اعزام شدند. بر اساس بازدید و بررسی کارشناسان مؤسسه استاندارد کشور، می‌بایست کپسول‌های گاز در فاصله حداقل 4 متری از دستگاه و شعله‌ها قرار داشته باشند.

پس از آن، مؤسسه متارخ طی مکاتبه‌ای رسمی با اداره کل منابع طبیعی استان تقاضا نمود آن اداره کل دستگاه ساخته شده را تحویل گرفته و ضمن رفع نقص آن، حداقل تعداد 30 دستگاه ساخته و به طور آزمایشی در اختیار هیئات سینه‌زنی شهر قرار دهد.

سال‌های 1393 و 1394؛ مجدداً تشکل‌های محیط زیستی و مؤسسه متارخ طی مکاتبات با فرمانداری و ادارات کل منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست استان خواستار تأمین اعتبار و ساخت حداقل 30 دستگاه بخاری توسط آنان و تحویل به هیئات مذهبی شدند. باز هم تلاش‌ها به‌جایی نرسید و باوجود پی گیری فرماندار شهرستان خرم‌آباد، نتیجه‌ای حاصل نشد.

سال 1395؛ اگرچه کمی دیر، ولی باز هم مؤسسه متارخ طی مکاتبه‌ای پیشنهاد سال‌های گذشته را مطرح نمود بر اساس پیگیری‌های فرماندار شهرستان خرم‌آباد مبلغ 700 میلیون ريال از جانب سازمان برنامه‌وبودجه استان برای ساخت تعدادی بخاری گازی مراسم عاشورا تصویب شد. ولی به دلیل کمبود وقت و عدم تخصیص اعتبارات مصوب، امسال همچون سال‌های قبل نتیجه‌ای حاصل نشد.

البته، امسال با کوشش سازمان‌های ذی‌ربط مقررشده که باز هم هیزم خشک در اختیار هیئات سینه‌زنی قرار گیرد. چاره‌ای نیست به‌جز تأمین هیزم خشک و نظارت جدّی و ممانعت از ورود افراد سودجو و متخلّف به عرصه‌های جنگلی بلکه ثروت‌های طبیعی مردم از دست متجاوزین در امان بمانند.

ولی آیا سال آینده بالاخره بخاری‌های ویژه مراسم ساخته خواهند شد؟ و آیا امسال آخرین سال استفاده از هیزم خواهد بود؟