بقایای گیاهی کاربردهای فراوانی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به ایجاد پناهگاه برای موجودات ریز خاکی، تامین غذای دام و اصلاح خاک اشاره کرد. در غلات، این بقایا "کاه و کلش" نامیده می‌شود.
به گزارش یافته، در بسیاری از مناطق غله‌خیز کشور بر اساس یک باور غلط پس از برداشت غلات، "کاه و کلش" باقی‌مانده را می‌سوزانند.
در لرستان چند سالی است که آتش زدن quotation mark پس چر quotation mark مزارع به دست کشاورزان بیش از گذشته رواج یافته و این در حالی است که آتش زدن "کاه و کلش" اثر زیانباری بر خاک دارد.
خارج شدن عناصر غذایی موجود در آن‌ها به شکل گاز گوگرد، ازت و کربن و درنهایت فقیر شدن خاک ازنظر عناصر و از بین رفتن موجودات زنده مفید خاک ازجمله این آثار زیان‌بار است.
همچنین براثر تولید گرمای بسیار و از بین رفتن ساختمان خاک، شرایط برای رشد و فعالیت گیاهان هرز مساعد می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان می‌گوید: متأسفانه اخیراً کشاورزان بیشتر زمین‌های زارعی خود را بعد از برداشت محصول آتش می‌زنند به این بهانه که زمین را برای کشت بعدی آماده کنند.
غضنفری بابیان این که آتش زدن کاه و کلش مزارع اشتباه است و معایب بسیاری دارد، می‌افزاید: آتش زدن quotation mark پس چر quotation mark مزارع، خاک را براثر گرما سختتر و مانع جوانه زدن بذرها، استقرار بوته‌ها و گسترش ریشه در خاک می‌شود.
وی اضافه می‌کند: یک باور قدیمی در بین کشاورزان وجود دارد که آتش زدن کاه وکلش باعث تقویت خاک و حاصلخیزی آن می‌شود اما باید با توجیه و آموزش کشاورزان این باور غلط را از اذهان آنان زدود، ضمن اینکه کاه و کلش سوزی علاوه بر آثار زیان‌بار فراوان، باعث آلودگی هوای شهرها و روستاها می‌شود به‌طوری‌که مدت زیادی ستون‌های بلند دود همراه با خاکستر فضای حاشیه شهرها و روستاها را فرا می‌گیرد.
حقیزاده عضو هیات علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه لرستان می‌گوید: علت اصلی روی آوردن کشاورزان به آتش زدن مزارع کنترل آفات و علف‌های هرز، پاک شدن سریع زمین از بقایای کشت قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است.
وی می‌افزاید: لرستان رتبه نخست کشور را در فرسایش خاک دارد به‌گونه‌ای که میانگین فرسایش خاک در کشور سالانه 33 تن در هکتار و در لرستان 50 تن در هکتار و زیاده‌روی کشاورزان در آتش زدن کاه و کلش مزارع و فرسایش خاک بر اساس این باور غلط ازجمله علل عمده سطح بالای فرسایش خاک در این استان است.
به گفته کارشناسان علاوه اینکه فرسایش خاک در لرستان یک و نیم برابر میانگین کشور است، در برخی مناطق غله‌خیز، سه‌چهارم آلودگی هوا در فصل تابستان ناشی از سوزاندن بقایای مزارع است که تأثیرات زیست‌محیطی مخربی برجای می‌گذارد که در برخی موارد باعث شده براثر غفلت کشاورزان آتش‌سوزی به جنگل‌ها و مراتع نیز کشیده شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان می‌گوید: بیشتر آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های جنگلی استان ناشی از بی‌احتیاطی کشاورزان در آتش زدن مزارع به‌ویژه اراضی حاشیه جنگل‌ها و مراتع است.
مهرداد بهاروند می‌افزاید: آتش زدن "کاه و کلش" مزارع ضمن اینکه از عوامل اصلی تهدید عرصه‌های جنگلی و مراتع استان محسوب می‌شود، زمینه را برای ایجاد فرسایش مهیا می‌کند و این کار هیچ‌گونه مبنای علمی ندارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان هم بابیان اینکه آتش زدن quotation mark پس چر quotation mark مزارع بقایای گیاهی را که می‌تواند باعث تقویت مواد آلی موجود در خاک شود، از بین می‌برد، می‌گوید: مجدانه از کشاورزان می‌خواهیم این کار را انجام ندهند چراکه موجب می‌شود موجودات ذره‌بینی و مفیدی که در عمق 10 سانتیمتری خاک هستند، آسیب ببینند.
حقی زاده عضو هیئت علمی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه لرستان برای ترغیب کشاورزان به دست برداشتن از این اقدام غیرعلمی می‌گوید: می‌توان با برگزاری کارگاه‌های ترویجی و آشنا کردن کشاورزان با اثرات مخرب این عمل، تهیه ماشین‌آلات مناسب برای مدیریت بقایای کشت و آموزش روش‌های صحیح مدیریت دفع آفات و علف‌های هرز گام‌های موثری در این زمینه برداشت.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان در این باره می‌گوید: به همین منظور همکاران ما در جهاد کشاورزی و مراکز خدمات روستایی آموزش‌های لازم را به کشاورزان ارائه می‌دهند.
غضنفری می‌افزاید: تشکیل گروه‌های اطفای حریق با همکاری منابع طبیعی شهرستان‌ها، توزیع 15 هزار اطلاعیه ترویجی، گردهمایی توجیهی کشاورزان، تبلیغات رادیوتلویزیونی، اطلاع‌رسانی به شوراهای اسلامی روستاها و دهیاری‌ها و ارائه توصیه‌های فنی در خصوص شخم زدن مزارع بعد از برداشت محصول ازجمله اقدامات انجام‌شده به‌منظور آگاه‌سازی کشاورزان و کاهش آتش‌سوزی کاه و کلش مزارع داستان است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان هم می‌گوید: به‌منظور کاهش آتش‌سوزی "کاه و کلش" مزارع و جلوگیری از سرایت آتش به عرصه‌های جنگلی 26 گروه گشت شبانه‌روزی با همکاری نیروی انتظامی، بسیج و دهیاری‌ها تشکیل داده‌ایم.
بهاروند تشکیل رده‌های آموزشی ترویجی برای دهیاران و روستاییان حاشیه جنگل‌ها و استفاده از توان تشکل‌های مردم‌نهاد و زیست‌محیطی را از دیگر اقدامات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان به‌منظور آمادگی مقابله با پدیده آتش‌سوزی در مزارع و عرصه‌های جنگلی استان بیان می‌کند.
منبع: واحد مرکزی خبر
کلیک کنید
