زمین در لحظه تحویل سال: در این لحظه، بلندای شب و روز تقریباً در سراسر زمین برابر می‌شود.
میزان انرژی رسیده از خورشید به نیمکره‌ی شمالی و جنوبی نیز برابر می‌شود.
(ماهواره‌ی GOES-13 سازمان ملی اقیانوس‌شناسی و جوی)
برج‌ها و باروهای آسمان
ستاره‌ها روی این کره موقعیت نسبتا ثابتی را نسبت به هم حفظ می‌کنند؛ اما سیارات، ماه و خورشید در مسیرهایی در میان این ستاره‌ها حرکت خواهند کرد. برای ناظری که روی زمین ایستاده است و در طول یک سال حرکت خورشید روی کره سماوی را نظاره می‌کند، به نظر خواهد رسید که خورشید هر ساله مسیری مشخص را در میان ستاره‌ها و صور فلکی آسمان طی می‌کند.
این مسیر را اصطلاحا دایره‌البروج می‌گویند. این همان مسیری است که بروج 12گانه دایره‌البروج را مشخص می‌کند. شما حتی اگر با نجوم هم آشنا نباشید، باز با نام برج‌های دایره‌البروج آشنایید. نام‌هایی مانند میزان، حوت، حمل، جوزا و... را حداقل در ستون طالع‌بینی خیلی از روزنامه‌ها دیده‌اید. شاید تنها حسن طالع‌بینی همین باشد که شما را با نام این صورت‌های فلکی آشنا می‌کند وگرنه حقیقت دیگری را نمی‌توان در آن یافت.
البته بر مبنای تقسیمات جدید مسیر ظاهری خورشید از میان 13 صورت، فلکی می‌گذرد و نه 12 صورت اما در نام‌گذاری‌ها نام برج ماراَفسای را که میان عقرب و قوس است، نمی‌آورند.
دایره البروج دایره‌ای روی کره سماوی شکل می‌دهد که 5/23 درجه با استوای سماوی زاویه می‌سازد. علت این زاویه به این دلیل است که محور گردش زمین به دور خودش نسبت به صفحه منظومه‌شمسی (صفحه‌ای که مدارزمین به دور خورشید روی آن قرار دارد) 5/23 زاویه می‌سازد. همین انحراف است که باعث به وجود آمدن فصل‌ها روی زمین می‌شود.
به این ترتیب دایره‌البروج روی کره سماوی با استوای سماوی در 2 نقطه تقاطع دارند و در نیمی از سال خورشید بالاتر از استوای سماوی قرار دارد و در نیمی دیگر در زیر استوا. به این ترتیب 4 نقطه روی دایره‌البروج را می‌توان مشخص کرد. جایی که خورشید بیشترین فاصله (در بالا یا پایین استوا) با استوای سماوی دارد و دیگر 2 نقطه‌ای که خورشید دقیقا روی استوای سماوی قرار می‌گیرد.
2 نقطه‌ای که خورشید روی استوا سماوی قرار می‌گیرد (محل تقاطع استوای سماوی و دایره‌البروج) را اصطلاحا اعتدالین و دو نقطه‌ای که خورشید در بیشترین فاصله از استوا قرار دارد را انقلابین می‌نامند. در نقطه اعتدالین طول روز و شب (فارغ از اثر جو زمین ) یکسان است و در انقلابین طول روز (در انقلاب تابستانی و معادل اول تابستان برای نیمکره شمالی) و طول شب (در انقلاب زمستانی در شب یلدا، برای نیمکره شمالی ) بیش از هر زمان دیگری است.
نقاط اعتدالین نیز بر مبنای آن که پس از آن ارتفاع خورشید روبه کاهش باشد، اعتدال پاییزی (اول پاییز) و اگر رو به افزایش باشد اعتدال بهاری می‌نامند.
نقطه اعتدال بهاری
در سیستم موقعیت سنجی ستاره‌ای نقطه اعتدال بهاری بسیار مهم است و در حقیقت مبدا اندازه‌گیری واحد بعد سماوی است که معادل طول جغرافیایی روی زمین به شمار می‌رود. این نقطه که موقعیت خورشید در اعتدال بهاری است و به نقطه اول حمل نیز معروف است، همان نقطه‌ای است که زمانی که خورشید به آن می‌رسد لحظه تحویل سال نو ایرانیان به شمار می رود و نوروز آغاز می‌شود. به این ترتیب، مبدا آغاز سال ما بر خلاف تقویم‌های رایج دیگر نقطه‌ای تصادفی نیست؛ بلکه نقطه‌ای است که دقیقا در آن خورشید در اعتدال قرار دارد و پس از آن نیز شروع به افزایش ارتفاع در افق می‌کند و فصل گرما و روشنی آغاز می‌شود.
در این روز طول شب و روز با هم برابر است و فراتر از آن می‌توان لحظه دقیق آن را با دقت کسری از ثانیه برای سیاره ما محاسبه کرد و به این ترتیب پیروان این فرهنگ همه در هر جای زمین که باشند همزمان با هم آغاز سال نو را جشن می‌گیرند.
اما چرا در ادبیات عامه این لحظه را لحظه تحویل حوت به حمل می‌گویند؟ واقعیت این است که در زمانی بسیار دور و در حدود سده اول پیش از میلاد نقطه اعتدال بهاری در مرز 2 صورت فلکی حوت و حمل قرار داشت و با تحویل سال خورشید از صورت فلکی حوت وارد صورت فلکی حمل می‌شد. اما امروز به دلیل حرکت تقدیمی زمین این نقطه به درون صورت فلکی حوت منتقل شده است و پس از تکمیل یک دور کامل این حرکت بار دیگر به 25 هزار و 800 سال بعد به جای فعلی بر می‌گردد. این حرکت در حقیقت باعث می‌شود زمین همانند یک فرفره به دور محور خود بچرخد و این امر باعث تغییر راستای محور دوران زمین در بین ستاره‌ها و تغییر موقعیت 4 نقطه اصلی روی دایره البروج می‌شود.
این روزها زمانی که سال نو را جشن می‌گیریم، نقطه اعتدال بهاری در دل صورت فلکی حوت یا ماهی قرار دارد. در این روزها که نوروز است، بد نیست به یاد بیاوریم پیشینیان ما چه توجه جدی و ژرفی به مسائل آسمان داشته‌اند و چه انتخاب هوشمندانه‌ای برای تقویم دقیق خود انجام داده‌اند. انتخابی چنان با معنی که سازمان ملل متحد را وادار کرد تا این روز را روز جهانی صلح بنامد و آن را در فهرست تعطیلات رسمی خود قرار داد.
کلیک کنید
دیدگاه‌ها
در ضمن ایرانی یعنی همین
یعنی تاریخ و فرهنگ و هنر و تمدن کره زمین
درود بر پارسیان