مهارت سخنرانی عمومی نه تنها برای مدیران و کارآفرینان و رهبران سازمانها بلکه برای همه لازم و ضروری است. هیچ رهبر بزرگی بدون توانایی در سخنرانی در جمع به موفقیت نرسیده است. بخشی از مهارت سخنرانی در جمع ذاتی است و بر اساس تربیت فرد و ویژگیهای شخصی او شکل میگیرد اما مهارت و تمرین میتواند کاملاً بر بعد ذاتی سخنرانی غلبه کند. توسعه مهارت سخنرانی برای هر کسی در هر پستی لازم و ضروری است. برای اینکه در سخنرانی عمومی موفقتر باشید این نکات را از دست ندهید:
۱- داستان بگویید
اگر میخواهید فقط یک نکته را از این مطلب به دست آورید به همین یکی اکتفا کنید: قصه تعریف کنید. قصهها علاوه بر جذابیتی که برای شنونده دارند عموماً بهتر به خاطر سپرده میشوند. ما قصههای زیادی را برای گفتن در ذهن داریم اما آیا به نظر شنونده منطقی خواهند بود؟ آیا شنونده قادر خواهد بود ارتباط آنها با مقصود ما را درک کند؟ باید داستان شما ارتباطی با هدف کلی سخنرانیتان داشته باشد وگرنه شما را از اصل هدف دور میکند.
۲- سخنرانی را از رو نخوانید
شما یک گوینده رادیویی نیستید که بخواهید یک بیانیه را از رو قرائت کنید. نباید از روی لپتاپ یا یادداشت همه متن را قرائت کنید. ممکن است سخنرانی در جمع برای شما استرسآور باشد اما باید به مخاطب آنچه که شایسته است را ارائه کنید. برای سخنرانی خود تمرین کنید و بدانید چه میخواهید بگویید. اگر سلسله افکارتان را از دست دادید خیلی راحت و با آرامش به اسلاید یا یادداشت خود نگاه کنید. به هر حال نباید مثل یک ربات فقط از روی متنی که آماده کردهاید بخوانید.
۳- از ویدئو استفاده کنید
از سخنرانی کردن خود فیلم بگیرید و آن را چند بار نگاه کنید. هر چه بیشتر تمرین کنید بهتر عمل میکنید اما باید از هر بار عملکرد خود درسی بگیرید. ویدئو سخنرانی خود را مشاهده کنید مواردی از قبیل طنین و لحن صدا، اوج و فرود آن، حرکات دست و بدن، استفاده از تکیهکلامها و حروف اضافه و … را بررسی کنید تا بتوانید در مرحله بعد سخنرانی بهتری داشته باشید. از دوستان خود بخواهید ویدئوی شما را ببینند و نظر بدهند. شاید بگویید که از دوستانم خجالت میکشم اما به این نکته توجه کنید که قرار است دهها نفر که آنها را نمیشناسید سخنرانی شما را ببینند پس بهتر است اول دوستانتان اشکالات شما را بگیرند.
۴- نقلکننده مطلب دیگران نباشید
برخی سخنرانان فقط به بیان نظرات دیگران و ارائه آمار و اطلاعات میپردازند و خودشان را تبدیل به تریبون دیگران میکنند اما از خودشان هیچچیزی به سخنرانی اضافه نمیکنند. بلندگوی افکار دیگران نباشید؛ درست است که با استفاده از آمارها و اطلاعات موثق به سخنان خود اعتبار میدهید اما اصالت متن خود را فدا نکنید. از جملات جذاب و شاخص از افراد بزرگ و شناختهشده استفاده کنید تا سخن شما زینت پیدا کند اما فراموش نکنید که این سخنرانی شما است؛ آن را به دیگران هدیه نکنید.
۵- پرانرژی باشید
فرض کنید بعد از صرف نهار در یک کنفرانس طولانی یک روزه سخنران جمعی انسان بی انرژی و خسته و خوابزده هستید؛ حال اگر شما انرژی لازم به جمع تزریق نکنید همه خواهند خوابید و کسی به شما گوش نخواهد کرد. به مخاطب انرژی بدهید، کلمات را زنده و محکم ادا کنید، لحن و حجم صدای خود را بالا و پایین کنید تا مخاطب را از خواب بیدار کنید، حتی اگر لازم بود اندکی روی صحنه راه بروید. مثل یک مرده سخنرانی نکنید، زنده و پرانرژی باشید. از حرکات دست و بدن بهخوبی استفاده کنید تا مخاطب انرژی شما را با تمام وجود خود حس کند.
۶- لازم نیست جوک بگویید
برخی از افراد برای سخنرانی سعی میکنند کسی باشند که در واقع نیستند، عموما تلاش میکنند یک کمدین شوند. اگر تجربه جوک گفتن در جمع ندارید لازم نیست صحنه سخنرانی اولین تجربه شما باشد، لزومی ندارد جوک بگویید، میتوانید با یک شوخی ساده اندکی به سخن خود طنز اضافه کنید. قرار نیست شنونده مدام به شما بخندد. اضافه کردن یک یا دو شوخی به متن نوشته جالب است اما باید مواظب باشید خنده زیاد شما را از هدف دور نکند و ارائه شما را لوس و لوده جلوه ندهد.
۷- ارتباط چشمی برقرار کنید
مطمئناً مخاطبان یک سخنرانی شلوغ سریع خسته میشوند و اگر شما نتوانید با آنها ارتباط چشمی برقرار کنید دیگر به سخنان شما اهمیت نخواهند داد. باید با مخاطبانتان به صورت فردی و تکی ارتباط چشمی برقرار کنید. این که به صورت گذرا به همه نگاه کنید شما را از متنتان دور میکند و فایدهای ندارد. حین بیان کردن هر جمله به یکی از مخاطبان نگاه کنید و وقتی که جملهتان تمام شد نگاه خود را به یک نفر دیگر متوجه کنید. با این کار انگار با تکتک مخاطبان خود صحبت کردهاید و میتوانید توجه آنها را به سخنرانی جلب کنید. علاوه بر این میتوانید با این کار خستگی را از مخاطب خود دور کنید.
۸-مخاطب خود را بشناسید
با هر کسی باید با زبان خودش سخن گفت. سطح علمی، اجتماعی و هدف مخاطب خود را بشناسید. شما نباید برای مردم عادی و نخبگان دانشگاهی یک طور سخنرانی کنید. استفاده از واژهها، جملات، محتوا و رفتار شما باید با مخاطب تناسب داشته باشد. سطح علمی و بار محتوای خود را با مخاطب هماهنگ کنید تا مخاطب مطلب شما را درک کند. میتوانید برای مخاطبانی از قوم و یا حرفه خاص یک یا چند شوخی و مطلب مرتبط را به متن خود اضافه کنید تا مخاطب شمارا از خودش حساب کند.
۹- برنامهای برای پایان داشته باشید
برخی از سخنرانان خود را آماده میکنند تا بدون هیچ پایانی ساعتها سخنرانی کنند. یک متن بدون جمعبندی و بیپایان مثل یک مقدمه بدون هدف است؛ بینتیجه و بیدلیل. ناقص سخنرانی نکنید، ابتدا یک یا چند مقدمه مطرح کنید، ضرورت، مثالها و شرایط موجود را تشریح کنید، یکتنه اصلی به متن بدهید و در پایان یک نتیجهگیری و مرور مختصر داشته باشید. سخنرانی خود را پیکربندیشده و منسجم ارائه دهید.
۱۰- تشکر کنید
از مخاطب و شنونده بابت حضور در جلسه شما و گوش دادن به سخنرانی خود تشکر کنید. از میزبان و برگزارکننده تشکر کنید تا این روحیه سپاس گذاری در مخاطب اثر کند. به مخاطب ثابت کنید به او احترام میگذارید و وقت و انرژی او برای شما اهمیت دارد.
منبع: دانشگاه تهران دانشکده مدیریت
دیدگاهها