سستی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست در تعطیل کردن باغوحش کاسیت خرمآباد از یک سو و اصرار استانداری بر واگذاری این باغ وحش، به بخش خصوصی توسط شهرداری خرمآباد از سویی دیگر، حیوانات این باغ وحش را همچنان با مرگی تدریجی و سرنوشتی نامعلوم دست به گریبان باقی گذاشته است.
باغ وحشی که اندکی پس از تاسیس، توسط شهرداری به دانشکده دامپزشکی و سپس به اداره کل دامپزشکی استان لرستان واگذار شده و هر از گاه، انتشاری تصاویری از شرایط اسفبار نگهداری و تغذیه حیوانات در این مرکز خبرساز میشد تا سرانجام با شکستن گردن و سپس مرگ گوزن زرد ایرانی باردار این باغ وحش در آغاز سال جاری موجی از اعتراضات نسبت به وضعیت نامناسب نگهداری از حیوانات در این مرکز به شکل گرفت. معترضانی که این بار نه تنها از علاقهمندان حیوانات بلکه از اقشار مختلف جامعه و حتی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده بودند خواستار تعطیل شدن این بهاصطلاح باغ وحشی بودند که شرایط نامناسب جایگاهها در آن به از بین رفتن یک گونه نادر و در خطر انقراض ایرانی و جنین نارسش منجر شده بود. هرچه که بود، به دنبال این حادثه تلخ، اظهارات برخی مسئولان ذیربط امیدها را نسبت به تعطیل شدن این باغ وحش زنده کرد.
باغ وحش کاسیت از نظر مسئولان محیط زیست غیراستاندارد است
الهام برنا، معاون نظارت و پایش محیطزیست استان لرستان فروردین سال جاری ضمن ابراز تأسف از مرگ گوزن زرد ایرانی باردار باغوحش کاسیت با تاکید بر استاندارد نبودن این باغ وحش گفته بود: «فضای باغوحش کاسیت خرمآباد برای نگهداری گونهها در آن مناسب نیست. با توجه به اینکه این گوزن باردار بوده ما به دامپزشکی لرستان به دلیل اینکه شرایط مناسبی برای نگهداری از آن ایجاد نکرده اخطاریه داده بودیم. این گوزن در روزهای آخر بارداری خود به سر میبرده و نباید در شرایطی نگهداری میشد که به آن استرس وارد شود که متأسفانه دامپزشکی در این رابطه کوتاهی کرده و آن را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده است.«
اصرار دامپزشکی لرستان برای واگذاری باغ وحش کاسیت
مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل محیطزیست لرستان نیز اندکی بعد با اشاره به اینکه پس از تلف شدن گوزن زرد ایرانی در باغوحش خرمآباد جلسات فراوانی با معاون عمرانی استانداری لرستان برگزار شده و در این زمینه تصمیماتی برای واگذاری باغوحش به شهرداری گرفته شده اما شهرداری هنوز در این زمینه به جمعبندی کامل نرسیده یادآور شده بود: درصورتیکه روند مدیریت باغوحش خرمآباد اینگونه باشد و استانداردها در آن رعایت نشود با توجه به وظیفه نظارتی که ما داریم مجبور به تعطیلی آن هستیم اما اصرار دامپزشکی لرستان بر این است که این باغوحش را یا به بخش خصوصی و یا بخش دولتی واگذار کند.
مسئولان محیط زیست یا پیگیر تعطیلی باغ وحش شوند یا پیگیر اصلاح آن
انتقادات سازمان حفاظت محیط زیست و علاقهمندان حیوانات نسبت به وضعیت بد نگهداری از حیوانات در باغ وحش کاسیت به جایی رسید که اداره کل دامپزشکی استان لرستان که از سال 91 مسئولیت نظارت بر باغ وحش کاسیت را عهدهدار شده است با تایید شرایط نامناسب نگهداری از حیوانات در این باغ وحش خواهان انصراف از نظارت بر آن شده و چندی پیش ابراهیم توکلی، مدیرکل وقت دامپزشکی استان لرستان در گفتوگو با رسانهها با بیان اینکه طی مکاتبات متعدد با استانداری خواهان واگذاری این باغ وحش به سازمان حفاظت محیط زیست شده است گفته بود: زمانی که این باغ وحش توسط شهرداری احداث شد هیچگونه نظارتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست بر نحوه ساخت باغ وحش وجود نداشت و امروز که به ناچار مسوولیت نظارت بر این باغ وحش به عهده اداره دامپزشکی قرار گرفته است، ما را مقصر میدانند و هر از گاهی با ارسال نامه، خواستار افزایش مساحت جایگاهها میشوند، آنچه نه میسر است و نه در حیطه اختیارات دامپزشکی. بارها از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست کردیم پس از بازرسی کارشناسان آن سازمان گونه های مورد نظرشان را از باغ وحش کاسیت خارج و به مراکز دیگر منتقل کنند یا با مکاتبه با استانداری، مقدمات تعطیلی این باغ وحش را فراهم آورند. از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست میخواهیم یا نسبت به تعطیلی باغوحش اقدامات لازم را به عمل آورند و یا به عنوان نهاد متولی حفاظت از حیات وحش در کشور، اداره این باغ وحش را به عهده گیرند و با تعامل با استانداری و اختصاص هزینههای لازم، نسبت به استانداردسازی جایگاهها اقدام کنند.
باغ وحش غیر استانداردی که بر خلاف وعدهها نه تعطیل شد و نه اصلاح
اما این اظهارات که نشان از بهبود اوضاع داشت، نه تنها تا کنون به تعطیلی یا اصلاح این باغ وحش نینجامیده بلکه، گزارشها از مرگ دو توله شیر و یک قوچ پس از مرگ گوزن زرد ایرانی باردار در این مرکز حکایت دارد و شرایط نامناسب نگهداری از حیوانات همچنان انتقادات بازدیدکنندگان، به ویژه علاقهمندان حیات وحش را به همراه میآورد.
داریوش نورالهی، فعال محیط زیست استان لرستان و دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه تهران درباره بازدیدهای پیاپی خود از باغ وحش کاسیت خرمآباد در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم میگوید: آگاه هستیم که نفس نگهداری حیوانات مختلف با شرایط اکولوژیکی متفاوت در اسارت و در شرایطی مشابه یکدیگر بهجز بیرحمی نیست، بااینوجود دانش نگهداری از حیوانات تا حدودی میتواند میزان آثار منفی روحی-جسمی وارده به حیوانات را در این محیط های بسته کاهش دهد. نکته مهم این است که معمولا حیواناتی در باغ وحش نگهداری میشوند که خود در باغ وحش زاده شده و معمولا با شرایط زندگی اسارت آشنایی دارند.
وی ادامه میدهد: اما متاسفانه دیده شده در مواردی سازمان حفاظت محیط زیست گونه های آسیب دیده حیات وحش را که پس از گذراندن دوره درمان و بازپروری کوتاهی قابلیت رهاسازی در زیستگاهشان را به دست خواهند آورد به منظور جذب بازدید کننده در اختیار باغوحشها قرار میدهد. اقدامی که مصداق بارز زیر پا گذاشتن ارزشهای زیست محیطی و خیانت در حق حیات وحش کشور است. به علاوه به اسارت گرفتن هر گونه جانوری که سابقه هر چند کوتاه زندگی در طبیعت را داشته باشد عواقب بسیار منفی روحی-جسمی را به بار خواهد داشت. متاسفانه در باغ وحش کاسیت خرمآباد نیز شاهد به اسارت گرفته شدن گونه های جانوری وحشی بومی منطقه آن هم در قفسهایی غیراستاندارد و بدون در نظر گرفتن شرایط زیستی مناسب هستیم.
نوراللهی با ابراز تاسف از اینکه سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته با مشارکت دانشکدههای دامپزشکی در استانهای مختلف، مراکزی ولو محدود به منظور درمان و بازپروری حیات وحش آسیب دیده ایجاد کند میگوید: آیا اداره کل حفاظت محیط زیست استان، از امکانات حداقلی و افرادی متخصص و باتجربه جهت درمان جانوران آسیب دیده و رهاسازی آنها در زیستگاهشان برخوردار نیست تا این حیوانات را راهی باغ وحش نکند؟ آیا ارزش اکولوژیک گونههای حفاظت شده آنقدر اندک است که از آنها صرفاً جهت جذب تعدادی بازدیدکننده در باغهای وحش استفاده شود؟
وی با تاکید بر اینکه هر گونه جانوری بر حسب شرایط اکولوژیک و جایگاه اکوسیستمی خود به محیط و فضای نگهداری ویژهای نیاز دارد میگوید: بیخردی است که برای نگهداری همه گونهها از قفسهایی با ابعاد یکسان استفاده کنیم. از مسئولان و دستاندرکاران باغ وحش کاسیت سوال میکنم: چطور ممکن است مساحت قفسی که برای نگهداری از یک عقاب اختصاص یافته با مساحت جایگاه گاو اهلی سیستانی و یا خرگوش برابر باشد؟ با چه توجیهی بیش از 15 قطعه پرنده شکاری از گونه های مختلف را در قفسی به مساحت 5x5 مترمربع نگهداری میکنید؟ بسیار روشن است که نوع نگهداری و برخورد با این گونهها باید بر اساس دانش جانورشناسی و درک صحیح شرایط اکولوژیک باشد و در صورتی که شرایط استاندارد برای نگهداری از اینگونه ها فراهم نیست ادامه روند فعلی نهتنها برخلاف آنچه مسئولان ادعا میکنند زمینه آشنایی جامعه با حیات وحش را فراهم نمیکند بلکه تصویری ناصحیح از حیاتوحش در ذهن بازدیدکنندگان که بخش عمدهای از آنان کودکان هستند ایجاد میکند و از سوی دیگر با انباشتن گونههای ارزشمند و بعضاً در خطر انقراض حیات وحش در این قفسهای غیراستاندارد و غیربهداشتی، سوء استفاده از سرمایهای ملی را که میراث آیندگان ماست به نمایش میگذارد.
این فعال محیط زیست در پایان یادآور میشود: به عنوان یک بازدید کننده که گهگاه از باغ وحش کاسیت دیدن میکنم صحنههایی را میبینم که حاکی از عدم دانش کافی نگهداری از حیوانات در باغوحش هاست. در واقع، باغوحش کاسیت خرمآباد نمونه بارزی از نگاه غیرمسئولانه و غیر کارشناسانه به حیاتوحش است. حقیقت این است که محبوس کردن حیاتوحش در قفسهای کوچک با آنچه که برای باغ وحشها تعریف شده است هرگز هم راستا نیست. چرا که هدف از ایجاد باغ وحش، نگهداری از حیوانات در شرایطی تا حد امکان مشابه زیستگاه طبیعی آنها است. متاسفانه مسئولان هنوز نمیدانند و یا نمیخواهند بدانند که باغ وحش، نه محلی است برای به اسارت گرفتن گونههای بومی حیاتوحش و نه حتی محلی برای بازپروری و بازگرداندن آنها به طبیعت.
در حالی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، خصوصاً طی ماههای گذشته بارها بر لزوم تعطیلی مراکز غیراستاندارد نگهداری از حیات وحش که ضوابط دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش را رعایت نمیکنند تاکید داشته و فعالان زیست محیطی بارها خواستار تعطیلی باغ وحش کاسیت و مراکز مشابه آن شدهاند، به نظر میرسد، مسئولان محیط زیست استان لرستان، در زمینه جلوگیری از فعالیت این باغوحش کوتاهی میکنند. باغوحشی که برخلاف برخی باغهای وحش، از تعداد/گونههای محدودی نگهداری میکند و در صورت تعطیل شدن، ساماندهی حیوانات آن، بار سنگینی را متوجه سازمان حفاظت محیط زیست نخواهد کرد.
یحیی عیدی بیرانوند، شهردار خرمآباد، ماه گذشته در جلسه رسمی و علنی شورای شهر خرمآباد در رابطه با موضوع واگذاری باغوحش کاسیت به شهرداری با بیان اینکه معاون عمرانی استاندار لرستان اصرار دارد که باغوحش به شهرداری تحویل داده شود گفته بود: ما با موضوع واگذاری باغوحش کاسیت به شهرداری مخالفتهای زیادی کردیم اما نظر استاندار لرستان و معاونانش این است که این باغوحش به شهرداری واگذار شود.
منبع: تسنیم
دیدگاهها
خرم اباد همین ی باغ وحش داره لطفا تعطیل نشه