بی‌گمان موسیقی یکی از عناصر مهم فرهنگ در هر جامعه‌ای است. عنصری جداناپذیر که می‌تواند حاوی مفاهیم پرمغزی از یک تمدن در طی ادوار مختلف زندگی بشر باشد. موسیقی همواره در طول زمان بار بسیاری از آداب، رسوم، اتفاقات، سنت‌ها و فرهنگ را بر دوش داشته و بر بستر این هنر دیرپا، ردپای بخش عظیمی از ادبیات یک قوم اعم از داستان‌های عاشقانه، عارفانه، حماسی، احساسی، سیاسی، اجتماعی، بزمی و رزمی نقش بسته است. به گواه سروده‌هایی که قبل و بعد از زادروز انسان، مراحل گذر، تلخ‌کامی و شیرین‌کامی، شکست و سرفرازی، سور و سوگ را به بهترین نحو بیان نموده و چه‌بسا اگر این اتفاقات در قالب شعر و موسیقی ابراز نمی‌شد هیچ‌گاه سینه‌به‌سینه انتقال نمی‌یافت و از همان آغاز ابتر می‌ماند.

به هر روی اهمیت موسیقی و تأثیرش بر روح و جسم آدمی انکارناپذیر است به‌ویژه در سرزمینی که هنر موسیقی در آن قدمتی به در ازنای تاریخ و پیشینه‌ای بس کهن دارد. کافی است به تاریخ هنر ایران در دوره‌ها و سده‌های مختلف از پیش از تاریخ تا دوران اسلامی نظری بی افکنیم، آنگاه به غنا و جایگاه والای موسیقی پی خواهیم برد و اهمیت آن نزد صاحب‌منصبان، دولتمردان و عامه مردم بر ما آشکار خواهد شد. اگرچه در برهه‌ای از زمان موسیقی مورد بی‌مهری واقع شد و حرمت آن هدف استفاده‌های ابزاری قرار گرفت اما هیچ‌گاه از اهمیت آن کاسته نشد.

 اکنون در برهه‌ای قرار داریم که بیشتر از هر زمان دیگری دشمنان این مرزوبوم فرهنگ ما را هدف نیّات شوم خود قرار داده و از هر طریقی و با استفاده از هر اهرمی، در خدشه‌دار کردن فرهنگ و هویت ایرانی - اسلامی می‌کوشند. یکی از این راه‌ها نشانه رفتن موسیقی اصیل ایرانی است که غربی‌ها با اشاعه موسیقی غربی و کم‌رنگ نمودن موسیقی ایرانی و نواحی آن سعی در مصادره‌اش دارند.

لذا هر چه در راستای حفظ، اشاعه و ترویج موسیقی ایران و نواحی تلاش کنیم گامی است مثبت در صیانت از فرهنگ غنی و دیرپایمان و بی‌شک بخش عمده‌ای از این وظیفه بر دوش رسانه ملی (صداوسیما) است که خوشبختانه اخیراً طی اقدامی بی‌سابقه، با پخش برنامه‌ای زنده با عنوان (کی صداش بهتره) در این زمینه تلاش وافری عرضه نموده است. این برنامه که روزهای پایانی خود را سپری می‌کند به یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های شبکه افلاک تبدیل‌شده با ایده و حمایت هنرمند خوش‌ذوق منوچهر رحمتی و همکاری دیگر هنرمند عزیز استاد ذبیح‌الله کردعلیوند و همچنین اجرای مجری توانمند رضا طرحانی در حال پخش است.

شاید نخستین بار است که موسیقی محلی و سنتی لرستان که گوش خیلی از پیران و کهن‌سالان با آن آشناست، به این سبک و سیاق پخش می‌شود و برای بسیاری از بینندگان و شنوندگان یادآور خاطرات دور و درازی است که در مسیر فراموشی‌اند. آواهای کهنی که روزگاری بر لب کوچندگان ایل، فرسنگ به فرسنگ و منزل به منزل زمزمه شده، نواهایی که چوپانان بر بلندای آسو سر میدانند، دل سروده‌های عاشقانی که هیبت کوهستان را مانعی برای وصال دوست می‌پنداشتند و دایه‌دایهای که به گاه دفاع از خاک، برای تهییج جنگاوران محلی در برابر قشون پهلوی و رزمندگان اسلام در مقابل رژیم بعث، طنین‌انداز می‌شد.
پخش این‌گونه برنامه‌ها از طریق صداوسیما از چند جهت مهم است: ایجاد فضایی نشاط‌ انگیز در سطح خانواده و به دنبال آن در سطح جامعه، آشنایی نسل جدید با بخش مهمی از فرهنگ و ادبیات بومی لرستان، باز زنده سازی و احیا ملودی‌های مردمی، شناخت هنرمندان نسل جوان و نوجوان و تربیت آنان با هدف استعدادیابی، دوری جستن از شبکه‌های بیگانه ماهواره‌ای، رشد و بالندگی هر چه بیشتر موسیقی لرستان همپای اعتلای فرهنگ و... . اگر چه زیبنده‌تر آن بود که نام برنامه نیز همچون محتوای اش به گویش محلی باشد و از عناوین مترادفی مانند "کی دنگش بیتره"،"دنگ کی خوتره" یا "دنگ کی ها و دلتو" استفاده می‌شد، اما باید گفت که این برنامه به گواه آمار ارائه شده و پیامک‌های ارسال شده تاکنون پربیننده‌ترین برنامه شبکه افلاک بوده است. به‌یقین تعداد بالای پیامک‌های ارسال شده، در کنار رأی به هنرمند مورد علاقه، رأی به فرهنگ و هنر این سرزمین است.

اهمیت این برنامه به حدی بود که استاندار لرستان شخصاً سه بار هنگام اجرای زنده هنرمندان در برنامه حضور یافت و جالب‌تر آنکه حضور مسئولین از این هم فراتر رفت تا جایی که حتی وزیر دادگستری کشور نیز به عنوان مهمان ویژه از نزدیک شاهد اجرای برنامه بود.

سوای جنبه‌های فرهنگی و علاقه‌مندی به موسیقی محلی، از جمله دلایلی که انگیزه تماشای هر چه بیشتر برنامه را به بینندگان می‌داد، شاید عدم وجود حمایت‌کنندگان مالی (اسپانسر) و اجرای بدون چشم داشت هنرمندان بود که از راه‌های دور و نزدیک و حتی روستاهای دور افتاده لرستان خود را به این برنامه می‌رساندند. در کنار هنرمندان لرستانی شاهد حضور چشم‌گیر هنرمندانی از استان‌های ایلام، کرمانشاه و خوزستان نیز بودیم که علاوه بر ایجاد حس رقابت بین شرکت‌کنندگان، نشان از انعکاس مثبت برنامه و استقبال بی‌نظیر همتباران در استان‌های مجاور داشت و برآیند آن در سطح جامعه به عینه قابل‌رؤیت است.

این‌چنین برنامه‌هایی که با هدف ترویج و اشاعه موسیقی محلی لرستان تولید می‌شود، شناخت و صدور هر چه بیشتر فرهنگ غنی این دیار به هم‌وطنان و جهانیان را در پی خواهد داشت و به‌خوبی واضح است که یکی تأثیرگذارترین راه‌های تبلیغ و اشاعه فرهنگ خواهد بود. ضمن عرض خدا قوت به کلیه عوامل و دست‌اندرکاران این برنامه فرهنگی، امید آن می‌رود پخش این‌گونه برنامه‌ها تداوم یابد و بر تعداد بینندگان و علاقه‌مندان برنامه‌های فرهنگی رسانه ملی بیش از پیش افزوده شود.

عطا حسن‌پور- باستان‌شناس

دیدگاه‌ها