عكس قديمي از باغ فلاحت (كشاورزي) خرم‌آباد در 22 آذر 1337

اوايل حكومت پهلوي میدان مشقی برای تیراندازی قشون ارتش مستقر در خرم‌آباد، تدارک دیدند. آن طور که می‌گویند به دستور رضا‌شاه، بذر کاج‌هایی را که از ترکیه با خود آورده بود(پس از ملاقات با آتاتورک)در این میدان مشق کاشتند تا از آن‌ها کاج‌های سر به فلک کشیده امروز پدید آیند. پس کاج‌های باغ کشاورزی(باغ فلاحت سابق) تنها از دیدگاه فضای سبز حائز اهمیت نیستند، بلکه بیش از آن بیانگر شروع فصلی نوین در تاریخ لرستان هستند.

 میدان مشق نام «باغ فلاحت» به خود گرفت تا باز هم اهمیت تاریخی بیش‌تری پیدا کند. میدان مشق با نام «باغ فلاحت» در اختیار وزارت کشاورزی قرار گرفت تا ثابت شود اصالت با نظامی‌گری و میلیتاریسم نیست بلکه توسعه جامعه و رونق و پیشرفت اقتصادی‌،مهم است. به این ترتیب نظامیان رفتند تا «باغ فلاحت» منادی و مروج کشاورزی نوین در استانی باشد که زراعت و باغ‌داری و دامداری شاهرگ اصلی اقتصاد و معیشت مردم آن از قدیم‌الایام تا کنون بوده است.

نظامیان به پادگان‌های خود برگشتند تا مهندسان کشاورزی بیایند و به مردمی که از تفنگ های شان خیری ندیدند، بذرهای جدید و پر محصول و نهال‌های میوه بدهند. مهندسان کشاورزی به همان کاج‌های رضاشاه فرموده بسنده نکردند، باغ را پر کردند از درختان میوه و درختچه‌های زینتی و انواع گل و گیاهان زیبا و در این راستا نسلی از بهترین باغبان‌ها را نیز تربیت کردند که هنوز هم تعدادی از آن‌ها در ایجاد باغ‌ها و بستان ها و پارک‌های خرم‌آباد و حومه، نقش ایفا می‌کنند.

باغ کشاورزی و خانه‌های سازمانی و ساختمان‌های داخل آن کلاً متعلق به وزارت کشاورزی بودند که در سال ۱۳۶۷ مرکز تحقیقات کشاورزی استان در آن دایر شد و حدود ۴۰ هکتار اراضی آن نیزبه عنوان ایستگاه تحقیقات کشاورزی مورد استفاده محققین قرار می‌گرفت تا هم‌چنان به عنوان پیش‌قراول توسعه کشاورزی استان، مطرح باشد.

باغ فلاحت(کشاورزی) نیز حتی‌الامکان حفظ شده بود تا این‌که در سال ۱۳۷۷شهرداری و مسکن شهرسازی به بهانه قرار گرفتن در محدوده شهر، آن را مورد تعرض قرار داده و به زور تصرفش کردند و شد آن‌چه که نمی‌بایست می‌شد! مقاومت‌ها و شکایت‌های محققان و کارکنان مرکز تحقیقات کشاورزی استان به جایی نرسید و شهرداری در و پیکر و دیوار و دار و درخت این باغ زیبا را در نوردید و له و لورده کرد.

از آن روز تا حالا، باغ تاریخی شهر خرم آباد بی صاحب و یتیم رها شده است! بیش‌تر درختان و درختچه‌ها وگل و گیاهان زیبای آن از بی‌آبی پژمردند و خشک شدند یا طعمه حریق شدند. بلبلان خوش‌الحان آن هم یا گریختند یا احتمالاً بدون نایی برای خواندن در گوشه و کنارها کز کرده‌اند!(مراد سپهوند)

به استناد مدارک تاریخی‌، اولین جنگل مصنوعی سوزنی برگ ایران اوايل دهه 1320 در باغ فلاحت (کشاورزی) خرم‌آباد کاشته شد و این فضای تحقیقاتی به محلی برای پژوهش‌های مرتبط با علوم منابع طبیعی و کشاورزی مبدل گردید‌.

 ولی امروز درختان این باغ تاریخی در سایه کم‌توجهی مسوولان به دلایل مختلف نابود شده است.

وقوع چندین آتش‌سوزی در اطراف ساختمان‌های اداری این باغ‌، موجب شد که بسیاری از درختان سرو و کاج تنومند آن طعمه حریق گردد‌.

موضوع دیگری که آینده‌ی این اثر تاریخی  را به مخاطره انداخته‌، احداث قارچ گونه آپارتمان‌ها در اراضی متعلق به این باغ است‌.

مسوولان استان و به ویژه مدیران شهر خرم آباد می بایست ضمن پی‌گیری ثبت تاریخی این باغ در فهرست آثار ملی‌،  از هر گونه ساخت و ساز اماکن جدید جلوگیری کنند تا زمینه احیاء و بازسازی فضای تخریب شده آن فراهم شود. (بابك الونديان- روزنامه همشهري)

این باغ که قطعه‌ای از تاریخ لرستان است، آخرین نفس‌های خود را می‌کشد و اگر تصمیمی خداپسندانه از ناحیه مدیریت ارشد استان در مورد آن گرفته نشود، دیری نمی‌پاید که به نابودی کامل کشانده می‌شود. اراضی متعلق به باغ کشاورزی(حدود ۴۰ هکتار) نیز که قرار بود به بزرگ‌ترین پارک خاورمیانه (بنا به گفته روستایی شهردار وقت) با انواع و اقسام مستحدثات اعم از باغ گیاه‌شناسی، باغ وحش و … تبدیل شوند نیز سرنوشتی شوم‌تر از خود باغ پیدا کردند و به ساخت و ساز اختصاص داده شدند!

حتماً همشهریان خرم‌آبادی تابلوی بزرگ سر درباغ فلاحت با عنوان «پارک ملت» و تابلوی «به سوی پارک ملت» در میدان شاپورخواست را فراموش نکرده‌اند!همه آن وعده ها به ابدیت پیوستند! اینک باغ فلاحت در حال از دست رفتن است و اراضی آن نیز به پارک ملت تبدیل نشدند بلکه به تصرف ادارات و ارگان‌های مختلف و افراد در‌آمدند. ضمن استمداد از مدیریت ارشد استان برای نجات باغ فلاحت مشرف به موت(‌همان طور که گفتم تنها نه به عنوان یک قطعه فضای سبز که اثر طبیعی ملی اعلامش کرده اند! بلکه به عنوان سندی از تاریخ لرستان)، به عنوان یک شهروند نیز از مدعی‌العموم می خواهم که به نمایندگی از سوی مردم، مسببین این وضعیت را تحت استنطاق و پی‌گرد قانونی قرار دهد.(مراد سپهوند)

مدیرکل بازرسی لرستان گفت: زمین باغ کشاورزی خرم آباد جزء آثار ملی است و هر گونه ساخت‌وساز در آن غیرقانونی است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، علی‌رضا انصاری در نشست خبری که امروز در دادگستری لرستان برگزار شد اظهار کرد: در واقع وظیفه اصلی سازمان بازرسی به موجب قانون، نظارت بر اجرای صحیح قوانین و مقابله با سوء جریان‌ها است.

مدیرکل بازرسی لرستان در پاسخ به سوالی در ارتباط با تخریب و قطع درختان باغ کشاورزی خرم آباد و تبدیل آن به ساختمان‌های مسکونی، اظهار کرد: باغ کشاورزی خرم آباد با مساحتی بیش از 76 هکتار در سال 1372 به ثبت آثار ملی رسیده و متعلق به سازمان میراث فرهنگی است و هر گونه ساخت و ساز در آن غیرقانونی است.

وی افزود: متأسفانه از آن‌جایی که کاربری ملی این باغ مربوط به درخت‌های آن بوده، با قطع درختان آن خود به خود از موضوع میراث ملی شدن خارج شده است، اما ما این نظر را قبول نداریم و پی‌گیر رفع این مشکل هستیم.

انصاری تصریح کرد: یک سری مکاتباتی بین استاندار و رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور در حال برقراری است، که امید است ماحصل این مکاتبه‌ها و پی‌گیری‌ها در فهرست ملی ماندن این باغ و خاتمه ساخت و سازهای غیرقانونی باشد.

مدیرکل بازرسی لرستان گفت: در این مورد هم نامه‌ای به رئیس شورای شهر خرم‌آباد داده شده که از ادامه ساخت و ساز‌های غیر‌قانونی در این باغ ملی جلوگیری کند.

 

معاون عمرانی استانداری لرستان گفت: باغ کشاورزی و خرم‎رود دو منطقه مستعد گردشگری خرم‎آباد هستند.

به گزارش ايسنا، مجید کیان‎پور بیان کرد: باغ کشاورزی خرم‎آباد از معدود باغ‎های ایران است که دارای شناس‌نامه میراثی و تاریخی است.

وی افزود: این باغ دارای ارزش پژوهشی و تحقیقاتی است که متأسفانه به دلیل تصمیمات غیرکارشناسی در سنوات گذشته دارای پوشش مزروعی و مناسبی برای پژوهشی بودند، تغییر کاربری پیدا کنند و برای اسکان جمعیت هدف از این مناطق استفاده شود.

کیان‎پور اظهارکرد: در حال حاضر هدف دولت این است که تمام اراضی این باغ را حفظ و فضای موجود را احیا کنیم و در اختیار مرکز تحقیقات برای پژوهش قرار دهیم که در نهایت بتوان به نحو مطلوب از این باغ استفاده کرد.

وی از باغ کشاورزی به عنوان ریه شهر یاد کرد و گفت: این منطقه از پتانسیل ویژه‎ای برخوردار است که هم می‎تواند به یکی از نقاط گردشگری و هم به یک مرکز تحقیقی پژوهشی تبدیل شود و در اختیار پژوهشگران کشاورزی و گیاه‎شناسان قرار گیرد که به توسعه هر چه بیشتر استان کمک کند.

 

 

 


تصويري از روئيدن طرح‌هاي مسكن به جاي درختاني كه در باغ فلاحت قلع و قمع شدند(تيرماه 1393):

دیدگاه‌ها