محله‌هاي خرم‌آباد در عصر قاجار؛ سال 1279
تصويري جالب از محله "والي‌زاده‌ها" و محله "زيد ابن علي" خرم‌آباد كه سال 1279 هجري خورشيدي توسط "اميرخان جليل‌الدوله قاجار" از فراز تپه‌اي كه به درب ورودي قلعه‌ي فلك‌الافلاك مي‌رسد، گرفته شده است.
پايين تصوير، خرابه‌هاي حصار قلعه فلك‌الافلاك ديده مي‌شود و ساختمان‌هاي متصل به آن كه محله معروف به "والي" يا "والي‌زاده‌ها" نام داشته است. برخي از اين ساختمان‌ها بعداً تخريب شد و در اين حدود(تك‌درخت موجود در تصوير) امروزه خيابان كوچكي هست كه از سمت قلعه به سمت مقبره زيدابنعلي(ع) مي‌رود.
همچنين در اين تصوير اثري از خيابان‌هاي ديگر خرم‌آباد نظير راسته بروجردي‌ها ديده نمي‌شود. در قديم به خاطر بالا بردن توان مقابله با مهاجمان، كوچه‌هاي شهر را تنگ و باريك مي‌ساختند تا سواران مهاجم قادر نباشند به راحتي از آن‌ها عبور كنند.
نكته‌ي جالب توجه ديگر وجود اتاقي در وسط تصوير است كه همان مقبره‌ي امام‌زاده زيدابنعلي(ع) است و گورستان پيرامون آن نيز داراي ديواري كوتاه بوده كه اطراف آن حصاركشي شده است.
همچنين در قسمت بالا و سمت راست تصوير غار قديمي پاسنگر (گور خليفه) كه بالاي ساختمان كنوني ميرملاس خرم‌آباد قرار دارد، ديده مي‌شود. اين غار از نخستين سكونت‌گاه‌هاي بشر در ايران به شمار رفته و محققاني نظير پرفسور فرانك هول كه سال 1340 هجري خورشيدي به كاوش و بررسي آن پرداختند، قدمت سكونت بشر در آن را حدود 35 هزار سال تخمين زده‌اند.
در قسمت وسط تصوير، محله‌ي زيدابنعلي و در بخش بالاي قسمت‌هاي شرقي محله پشت بازار در سال 1279 خورشيدي قابل مشاهده هستند كه در حقيقت بخش شمالي خرم‌آباد و انتهاي اين شهر در آن دوران به شمار مي‌رفتند يعني حدود كنوني چشمه گرداب. (چشمه گرداب واقع در غرب سبزه‌ميدان كنوني با چشمه گرداب سنگي در ميدان تختي كنوني اشتباه گرفته نشود)
توضيحات از: رضا جايدري
کلیک کنید
دیدگاه‌ها