سفرنامه ویلسون در جنوب غربی ایراننويسنده: آرنولد تالبوت ویلسون (1940-1884)
ترجمه و حواشی: [مرحوم] علی‌محمد ساکی
قطع: وزيري - گالینگور
تعداد صفحات: 535 صفحه- مصور
ناشر: شاپورخواست
چاپ: اول، بهار 1394
شابك: 7-166-260-600-978
قيمت: 30 هزار تومان
 
فريبرز ساكي‌مهر:
متن انگلیسی "سفرنامه‌ی ویلسون" را یکی از دوستان برادرم شادروان علی‌محمّد ساکی به نام آقای "دیوید" از دانشگاه آکسفورد برایش فرستاد.
مرحوم ساكي بعد از ترجمه‌ی کتاب‌های خانم فریا استارک، کریم‌خان زند و قلاع حشاشین، سفرنامه‌ی ویلسون را ترجمه کرد، امّا اتمام این کار مصادف با سال‌های بیماری و متعاقب آن مرگ نابه‌هنگامش شد(خرداد 1373) و کتاب چاپ نگردید.
در جابه‌جایی‌های اجباری به دلیل استیجاری بودن منزل آن مرحوم متن ترجمه‌شده مفقود شد. البته کپی دست‌نوشته‌ها و متن انگلیسی آن كه در تصحيح و تكميل كتاب از آن استفاده شد، نزد این‌جانب موجود بود. در سال‌های گذشته آقای مجید کریم‌پور چاپ و نشر کار را متقبل شدند اما علی‌رغم حروف‌نگاري یک‌سوم از آن منصرف گردیدند. در زمستان 1392، "سیّدیدالله ستوده" مدیریت مؤسسه انتشارات شاپورخواست کار چاپ و نشر کتاب حاضر را بر عهده گرفتند.
کتاب حاضر تاریخچه‌ی زندگی آرنولد تالبوت ویلسون و حاوی مطالبی است که در خلال سال‌های 1907-1914 اتفاق افتاده است. در این سال‌ها در جنوب غربی ایران به سر می‌برد. در طی این مدت دو مرتبه از این سرزمین خارج شد و به میهنش انگلستان بازگشت و چند ماهی هم در پادگان نظامی محل خدمتش در هندوستان اقامت داشت. سال‌های یاد ‌شده منبع اصلی اوج‌گیری دوران فعالیت‌های عظیم دیپلماسی است. نخستین باری که به ایران سفر کرد دارای درجه‌ی ستوانی بود و شماره‌ی سنین عمرش به 23 سال نمی‌رسید.
از میان انبوه یادداشت‌های فراوانی که مایه‌ی تألیف این اثر بوده‌اند، آگاهی‌های جالبی در باب باستان‌شناسی، جغرافیا، مردم‌شناسی، زیست‌شناسی و گیاه‌شناسی وجود‌ دارد. علت توجهش به این مطالب علاقه‌ی شدیدی است که از پدر و مادرش درباره‌ی تمام دیده و شنیده‌های خود به ارث برده است. مسائلی چون دانش کائنات، زبان‌شناسی، مردم‌شناسی‌ و قطعاتی از فولکلور و فرهنگ جاری مردمی که در میانشان بوده است. بخش بزرگی از اطلاعات گردآوری‌شده نیز حاصل نسخه‌برداری دست دوم، اما درست از اسناد کاملاً مؤثر هستند.
اين كتاب 11 فصل دارد. از صفحه 233 تا 298 در فصل پنجم و همچنين از صفحه 397 تا 450 در فصل دهم، مطالبي در خصوص لرستان منتشر شده است. همچنين در فصل‌هاي ديگر اين سفرنامه ارزشمند تاريخي، اتفاقات سفر به خوزستان، كهكيلويه، بختياري، فارس، بوشهر، اصفهان و تهران نيز ذكر شده است.
ناشر در چاپ جديد تصاوير بسياري از اشخاصي كه در اين كتاب از آنان نام برده شده از جمله كدخدا قندي قلاوند (پدر قدم‌خير شيرزن لرستاني) را به آن افزوده است.
 
شماره تلفن پخش اين كتاب: 09163984011 سيد يدالله ستوده