پریسکه یک قالب جدید شعر ایرانی است که بر اساس فرهنگ اسلامی ایرانی و با رویکرد مقابله با ورود عرفانهای نوظهور و عرفانهای شرقی ایجاد گردیده است.
برای آشنایی بیشتر با این قالب شعری پای صحبتهای رضا محبیراد شاعر جوان هم استانی و دبیر امور استانهای انجمن پریسکهسرایان کشور نشستیم.
لطفاً خودتان را معرفی کنید
رضا محبیراد هستم. متولد 1363 در شهرستان دورود و ساکن همین شهر.
آقاي محبي، تحصيلا شما چه ميزان است؟
در ابتدا در رشتهی كارشناسي علوم سياسي مشغول به تحصيل شدم، ولي به علت علاقهي زیادم به ادبيات، تغییر رشته دادم و هماکنون دانشجوي زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه آزاد شهرستان دورود هستم و چون زبان سخنپردازیم نبود، به عاریه گرفتم زبان هنر را تا جان را به ذوق پیشکش سرورانم کنم.
رشد ادبی شما چگونه شکل گرفت؟ آیا مجموعهای از شما به چاپ رسیده؟
شاعرانگیهایم را با ترانهسرایی آغاز و با سپید و نیمایی ادامه دادم که تاکنون در اکثر سراچههای ادبی و مجلات مختلف آثاری از بنده منتشر گردیده است و همچنین مجموعهای بهنام "کلاغها تمام حرفهایت را بردند" حاصل گردیده است که تا یک ماه آینده به لطف خداوند رونمایی خواهد شد.
از روند شکلگیری شعر کوتاه بگویید و این که چرا به سمت شعر کوتاه ایرانی "پریسکه" گرایش پیدا کردید؟
این سالها نهتنها در قالب نو، بلکه در قالبهای سنتی هم تمایل به کوتاه سرایی به دلایل بسیار وجود دارد که یکی از آنها شتاب زندگی شهری و صنعتی است که وقت را برای رویارویی با آثار ادبی بسیار کم کرده است ازاینرو شاعران مجبور میشوند خود را با مخاطب وقف دهند.
بقول سید علی صالحی " آیندهی شعر کوتاه محشر است"
شعر کوتاه از حیث کمیت یکی از میراثهای ادبی ماست که باید از ریشهها و تاریخ دور شروع کرد.
در گاتهای اوستا میتوان به سرچشمهها رسید، هریشنا ((شعر+ دعا)) روایتی است که خود از چندپاره روایت که همان دم گفتار است، چگالی گفتار است به وجود آمده که هر پاره روایت را ((هات)) گفتهاند، هات پارههای بینظیر نخستین شعرهای کوتاه در تمدن و فرهنگ و ادبیات باستانی ما بهشمار میروند که بعد در عصر ساسانیان اشکال دیگری مثل فهلویات و خسروانیها در ادامهی هاتها خلق میشوند و این مسیر تا امروز کشیده شده است.
گویا این روند به شکل مثبتی ادامه دارد؟
بله! با آغاز پیدایش شعر معاصر ... در دهههای 40 و 50 در صفحات مطبوعات و کارگاههای شاعران نوعی از شعر کوتاه را ارائه دادند که به طرح یا شعرک معروف شد.
همچنین ورود قالبهای وارداتی بهمانند هایکو و هایکو واره شاعران کوتاه پردازی را بهسوی خود کشاند ...
در سالهای اخیر با یک پراکندگی در حوزه شعر کوتاه مواجه بودیم که هرکس به فراخور ذوق خود نامهای مختلفی روی آن میگذاشت که هیچکدام تمامکننده و کاملاً نبودند و حتی در محتوا و فرم هم تفاوت چندانی نداشتند ...
واژه پریسکه به چه معناست و چه مشابهتی با قالبهای سپید و نیمایی دارد؟
به نظرم پریسکه نیاز ادبیات معاصر ایران است. پریسکه از واژههای کهن پارسی به معنای جرقههای روی آتش است.
شعر پریسکه متشکل از حداقل 2 و حداکثر 4 بند یا فصل میباشد که در قالبهای سپید و نیمایی سروده شده، پریسکه میتواند مقفا باشد بهشرط آنکه فصلها باهم مساوی نبوده و بهعنوان یک تکبیتی کلاسیک محسوب نشود.
پریسکه چگونه در کشور رسمیت یافت؟
پریسکه بهصورت رسمی توسط استاد علیرضا بهرهی بنیانگذار آن، در تاریخ 08/08/91 به شماره ثبت ۵۸۷۱ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت گردید.
فعالیت شما در خصوص شعر پریسکه چگونه است؟
پس از شناخت و آشنایی با قالب پریسکه ... این ژانر ادبی را بسیار مناسب و درخور شعر کوتاه ایرانی دیدم و نزدیک دو سال است که بهعنوان یک شاعر پریسکه سرا و دبیر امور استانهای انجمن پریسکه سرایان کشور مشغول به انجام وظیفه میباشم.
جناب محبي، استقبال مردم و شاعران از این سبک شعری چگونه بوده است؟
در طی زمان کوتاهی که از تولد پریسکه میگذرد شاعران بسیاری از داخل و خارج از ایران به این خانواده بزرگ پیوستهاند. برگزاری همایشهای ملی، جشنوارهها و چاپ و انتشار مجموعه اشعار شاعران پریسکه سرا، گامهای بلندی بوده که انجمن در مسیر معرفی و نشر پریسکه به دوستداران ادبیات و مخصوصاً شاعران کوتاه سرا برداشته است.
چه برنامههایی برای توسعه پریسکه دارید؟
برگزاري جشنوارههای ملي و بینالمللی پريسكه، سفرهاي گروهي به استانها، سفر قریبالوقوع هیات رئيسه انجمن به چند كشور فارسیزبان، پيگيري نوشتن چند پایاننامه كارشناسي ارشد ادبيات فارسي با موضوع پريسكه و ديگر برنامههایی كه براي آشنايي شاعران گرامي با پريسكه پيش بيني شده است
برگزاري جشنوارههای ملي و بینالمللی پريسكه، سفرهاي گروهي به استانها، سفر قریبالوقوع هیات رئيسه انجمن به چند كشور فارسیزبان، پيگيري نوشتن چند پایاننامه كارشناسي ارشد ادبيات فارسي با موضوع پريسكه و ديگر برنامههایی كه براي آشنايي شاعران گرامي با پريسكه پيش بيني شده است
ضمن تشکر از این که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید، تقاضا میکنم خوانندگان ما را مهمان شعرهای پریسکهای خود کنید!
با تشکر چند نمونه از آثار خودم را تقدیم میکنم.
تو سنگ
تو سنگ
من چاه
و عشق دیوانهای
که تو را در دل من انداخت
...
بین مرگ و زندگی جایی است
که من سالهاست به آن پناه بردهام!
سکوت
...
درخت برگهایش را به باد داد
گنجشک
سنگسار شد
...
گنجشک
سنگسار شد
...
شاهرگم قید تو است
بزنم
میمیرم
...
رهبران فقرند
کفشهایی كه
دهانشان را دوختند
...
و عشق اين است
وقتي تمام دنيا برايت سياه میپوشند
يكي مرگ را باور نكند
و عشق اين است
وقتي تمام دنيا برايت سياه میپوشند
يكي مرگ را باور نكند
گفتوگو: عبدالرضا قاسمی / پايگاه خبري یافته
دیدگاهها