مساله اقتصاد شهري و به تبع آن منابع شهري از ديرباز موردتوجه مديران شهري قرار گرفته است کوششهای مديريت شهري در جهت ارتقاي رفاه شهروندان همواره متأثر از مساله اقتصاد شهري است يكي از راههای برخورداري از توسعه پايدار در بخش اقتصاد شهري رسيدن به خودكفايي در امور درآمد شهري است و اين مهم تنها از طريق راهکارهای زودگذر از قبيل جذب حمایتهای دولتي و ... ميسر نمیشود بلكه نيازمند برنامهریزی بلندمدت و جامع در جهت تحقق آن است يكي از الزامات ايجاد برنامه بلندمدت براي يك شهر داشتن اطلاعات كافي از منابع و پتانسيل هاي آن شهر است كه اين اطلاعات تنها از طريق بررسي و تحليل جامع شهر ميسر میشود يكي از فنوني كه در اجراي اين تجزیهوتحلیل میتواند مؤثر واقع شود فن تجزیهوتحلیل استراتژيك (swot) است.
روش تجزیهوتحلیل SWOT، مدل تحلیلی مختصر و مفیدی است که به شکل نظامیافته هر یک از عوامل قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها را شناسایی کرده و راهبردهای متناسب به موقعیت کنونی صنعت موردبررسی را منعکس میکند. در این روش تلاشهایی برای تجزیهوتحلیل شرایط بیرونی و وضعیت درونی بهعملآمده و بر اساس آن راهبرد مناسب در نظر گرفته میشود. در این مدل فرصتها و تهدیدها نشاندهنده چالشهای مطلوب و یا نامطلوب عمدهای است که در محیط خارجی موردنظر و در مقابل، قوتها و ضعفها شایستگیها، تواناییها، مهارتها، کمبودها، وضعیت محیط داخلی پس از این که عوامل خارجی فرصتها و تهدیدها و عوامل داخلی، قوتها و ضعفها شناساییشده و عوامل کلیدی آنها از عوامل غیرکلیدی تمیز داده شد، زمان پیشنهادها میرسد.
يكي از مشكلات عدیدهای كه امروزه اكثر شهرداریها با آن مواجه هستند بسته تصور شدن سيستم آنهاست به اين شرح كه مسئولين شهري تعاملات بين سیستمها و تأثیرات متقابل آنها را ناچيز شمرده و از تحليل وضع موجود شهر خود سرباز میزنند اين موضوع يكي از دلايل مهم مديريت ضعيف مديريت شهري محسوب میشود و نتيجه حاصل از آن در مسائلی بحراني همچون حاشیهنشینی، عدم خودكفايي اقتصادي، عدم شناخت قوتها و مزیتها، عدم بهبود نقصهای موجود در سيستم شهري، استفاده نامناسب از فرصتها و مديريت تهديدها بروز مینماید.
تحليل swot بهمنظور ايجاد يك ارزيابي دقيق و واضح از موقعيت بهکاربرده میشود در اين تحليل فعالیتها و زمینههایی كه براي رشد بيشتر از پتانسيل بيشتري برخوردار هستند و براي رشد و توسعه شهر مفيد هستند مشخص میشوند در اين تحليل از طريق پاسخ دادن به 4 سؤال كليدي زير فاكتورهاي تحليل موقعيتي حاصل میشود
1 نقاط قوت و مزیتهای شهر کدماند؟
2 نقاط ضعف شهر کدماند؟
3 فرصتهایی كه شهر میتواند از آنها استفاده كند کدماند؟
4 چه تهديداتي توسعه اين شهر را تحت تأثیر قرار میدهد؟
شهرداري خرمآباد در حال حاضر از معضل عدم وجود درآمدهاي پايدار شهري و بدهكاري بيش از 3000 ميليارد ريالي رنج میبرد با نگاهي گذرا به وضع پرداخت سرانه عوارض در بين شهروندان مراكز استان همجوار لرستان همچون مركزي، اصفهان، قم، همدان و... اين مشكل دوچندان میشود كه اين معضل متأثر از عدم پويايي و ضعف اقتصاد شهري شهر خرمآباد است. با اين تفاصيل بهکارگیری تكنيك swot در شهرداري خرمآباد بهعنوان پايه و چهارچوبي جهت تدوين برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت بسيار ضروري و اساسي است. مهمترین شاخصهایی كه در تدوين مدل برنامهریزی استراتژيك میتوانند مدنظر قرار گيرند در چهار بخش نقاط قوت، ضعف، تهديد و فرصت بهعنوان پيشنهاد اين شاخصها است.
نقاط قوت strength
-امکانات مستغلات و املاک شهرداری و قابلیت بهرهبرداری از آن در اشکال مختلف
- ساختار شبه بازرگانی اقتصادی شهرداری با توجه به سیاست خودکفایی و قابلیت و آمادگی ورود به بحث سرمایهگذاری با توجه به آیتمهای زياد درآمدی
- ساختار نسبتاً مستقل از دولت و دارا بودن قوانین و مقررات خاص
- توجه به بحث سرمایهگذاری و مشارکتهای شهرداری
- وجود تفکرات و زمینههای مناسب برنامهریزی در شهرداری
- وجود کارشناسان مجرب در شهرداری
- شناسايي مراكز و دارا بودن مراکز متعدد و مرتبط با سرمایهگذاری مثل هتلها و...
- مدیریت و اختیارات شهرداری در خصوص حریم شهر
-حجم و گردش بالا منابع اعتباری و مالی
نقاط ضعف weakness
فقدان بانک اطلاعاتی از منابع امکانات و نیازمندیهای شهرداری
- ناكافي بودن استفاده از فناوری اطلاعات در جذب سرمایهگذاری و شهر الكترونيك با وجود همه تلاشهای انجامگرفته و پیشرفتهای محسوس
-فقدان ردیف خاص اعتباری برای سرمایهگذاری
فرصتها OPPORTUNETY
نزديكي به کشور عراق بهمنظور برقراری ارتباط در جهت جلب و جذب سرمایهگذاری و استفاده از بازار مستعد اين كشور
03- مزیت بسيار بالاي شهر خرمآباد درزمینهٔ گردشگری بهواسطه منابع طبیعی و جاذبههای تفریحی
ا-مکان انتشار اوراق مشارکت با تدوین سازوکار مطلوب براي آن
-امکان ورود در تهیه طرحهای جامع و تفضیلی شهر
تهدیدات traets
-بالا بودن تعداد بیکاران در شهر خرمآباد
-کمبود زمین مناسب در شهر برای طرحهای مهم سرمایهگذاری
- ضعف اهرمهای قانونی و ابزارهای مقرراتی برای جذب سرمایهگذاری
-عدم امکان مدیریت یکپارچه شهر و تداخل با دیگر دستگاههای اجرایی در برخي فعالیتهای اجرايي
-وجود مناطق حاشیهنشینی در شهر خرمآباد
محمد جایدری كارشناس شهرداري خرمآباد
دیدگاهها
همکار گرامی با توجه به اینکه در حال نوشتن پایان نامه در خصوص برنامه ریزی استراتژیک در شهرداری ها هستم، چگونه میتونم به مقاله جنابعالی دسترسی داشته باشم.؟؟؟؟
mmohabbat64gmail.com