باز هم بحث کمندان و آینده نامعلوم و مجهول تأمین آب آشامیدنی الیگودرز؛ منبعی ملی که در پی دخالت انسان و تغییر اکوسیستم با اهداف بهره‌برداری‌های شخصی می‌رود که دچار اختلال جدی شود.
سد کمندان سال 1383 با هدف تأمین آب آشامیدنی دو شهر الیگودرز و ازنا و همچنین کشاورزی منطقه کلنگ زنی و قرار شد در سال 94 به بهره‌برداری برسد، پروژه‌ای که دو سال قبل با ورود عده‌ای به منطقه بالادست آن با عنوان ایجاد گردشگری دچار تغییرات شد، در حالی که وزارت نیرو و سازمان محیط زیست کشور هرگونه ساخت و ساز در بالادست سدها را ممنوع اعلام کرده‌اند؛ افرادی با حمایت‌های صورت گرفته اقدام به جاده کشی و برق‌رسانی به منطقه نمودند که با اعتراضات رسانه‌ای و پیگیری مسؤولین شهرستان الیگودرز، ازنا و قاطعیت دادستان ازنا ساخت و سازها تخریب و از ادامه آن‌ها جلوگیری به‌عمل آمد و...
اما چندی قبل باز هم حریم قانونی رودخانه در سرچشمه آب انتقالی الیگودرز و ازنا مورد تعرض قرار گرفت و با هدف گردشگری تسطیح شد و باعث گل‌آلود شدن آب گردیده و این موضوع هم اکنون تامین آب آشامیدنی این دو شهر را با مشکلات جدی مواجه ساخته و بی‌شک اگر فکری نشود این مخاطرات افزایش خواهد یافت و هنگامی‌که به دلیل افزایش میزان تکدر آب تصفیه‌خانه مجهز الیگودرز پاسخگو نباشد یقیناً تصفیه‌خانه ازنا با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهد بود.
در اینجا از بحث تعرض به حریم حفاظت‌شده اشترانکوه در زیرِ گوشِ پاسگاه سر محیط‌بانی مستقر در کمندان می‌گذریم که در رابطه با این موضوع بسیار سخن گفته‌شده و متأسفانه محیط زیست استان در هنگام پاسخ‌گویی به سخنان امام‌جمعه موقت به‌جای اعلام "دلایل کوتاهی برخورد با معارضین"، به موضوعی انحرافی می‌پردازد.
اما آنچه که مهم است اتفاقی است که در حال رخ دادن است و موضع‌گیری‌هایی هم از سوی مسوولین الیگودرز و ازنا با خود به همراه داشته و لازم است به این موضوع توجه شود.
سد کمندان پس از سال‌ها امروز با انجام هزینه 120 میلیارد تومانی به شرایطی رسیده که بخش سر ریز آن تا حدودی تکمیل شده و حدود 40 میلیارد تومان جهت اجرای این سر ریز هزینه شده و با توجه به شنیده‌ها قرار است ارتفاع سد کمندان از 72 متر به 46 متر کاهش و در نتیجه حجم ذخیره سد نیز با کاهش مواجه شود و بهانه این اقدام مشکلات مالی دولت عنوان شده است.
در زمان اجرای سد با توجه به اینکه روستای کمندان و اراضی منطقه در حریم دریاچه سد مذکور قرار می‌گرفت وزارت نیرو بنا را بر خرید منازل و اراضی کشاورزی اهالی گذاشت که در اقدام اول اراضی کشاورزی خریداری شد و امروز گویا وزارت نیرو به‌جای عمل به تعهدات و پرداخت خسارت اهالی در قبال منازل آن‌ها، قرار است ارتفاع سد را به‌گونه‌ای کاهش دهند که تنها بخشی از منازل را آب بگیرد.
اگر چه مخالفت‌هایی در این رابطه از سوی مسوولین شهرهای شرق لرستان ابراز شده است که به بخش‌هایی از آن‌ها اشاره خواهیم داشت.
علاوه بر موضع‌گیری‌های صریح ائمه جمعه الیگودرز، ازنا و "محمد خدابخشی" نماینده مردم الیگودرز نیز با تأکید بر پیگیری موضوع از طریق وزارت نیرو گفت: دولت لازم است به تعهدات خود در قبال تسریع در تکمیل سد کمندان عمل نماید و تغییرات در سد مذکور به نفع پروژه و توسعه لرستان نخواهد بود.
همچنین "مجید کیان‌پور" نماینده مردم دورود و ازنا به صراحت عنوان داشته اجازه تغییر در وضعیت فنی و مهندسی سد را نخواهیم داد و این سد را متعلق به سه شهر الیگودرز، دورود و ازنا دانست و خواستار توجه استاندار به این بخش شد.
اما اینک به‌رغم مخالفت‌های ذکر شده چه اراده‌ای فوق قانون وجود دارد که این مشکلات را نصیب مردم دو شهر الیگودرز و ازنا می‌نماید؟! شهرهایی که باید تا مین کننده آب شرب و صنعت و کشاورزی استان‌های مرکزی و قم و اصفهان باشند و در نهایت برای تامین آب شرب خود با مشکلات جدی مواجه شوند.
اما در اینجا در راستای تصمیمات ایجاد تغییرات فنی و مهندسی در بدنه سد کمندان سؤالاتی ذهن مردم را درگیر خود می‌نماید که کاش مسوولی پیدا شود و پاسخگوی آن‌ها باشد.
۱ _امروز که وزارت نیرو اراضی کشاورزی اهالی کمندان را خریداری نموده و از خرید منازل منصرف شده است، روستانشینان که اکثراً ممردرآمدشان کشاورزی می‌باشد با کدام زمین کشاورزی به زندگی روزمره خود ادامه دهد؟!
۲ _با توجه به اینکه در گذشته دو واحد پرورش ماهی منطقه کمندان توسط وزارت نیرو خریداری شده است این انصراف‌ها چه معنایی دارد؟!
۳ -هنگامی‌که کاهش ارتفاع سد مد نظر است حجم آبگیری نیز کاهش خواهد یافت و با این شرایط اهداف اولیه سد که علاوه بر ذخیره آب کشاورزی، تأمین آب شرب الیگودرز و ازنا می‌باشد به سهولت تحقق نخواهد یافت و مشخص نیست برای رفع مشکل چه برنامه‌ای در نظر گرفته شده است؟!
۴_با عنایت به اینکه حدود 40 میلیارد تومان برای اجرای سرریز این سد هزینه شده آیا سزاوار است که این مبلغ نادیده گرفته شود و آیا کاهش ارتفاع سرریز حیف و میل بیت‌المال نیست؟!
۵_در حالی که این سد بر اساس ارتفاع 72 متر زیر سازی و پی‌ریزی شده و برای این مهم تاکنون مبلغ 120 میلیارد تومان هزینه شده است چرا نباید این موضوع مهم و اساسی مد نظر قرار گرفته شود؟!
۶_به‌راستی چه کسانی از باقی ماندن روستا در بالادست سد کمندان منافع کسب خواهند نمود در حالی که بر اساس دستورالعمل و بخش‌نامه وزارت نیرو ساخت‌وساز در حاشیه و بالادست سدهایی که برای تأمین آب شرب تعریف شده‌اند ممنوع است و در نهایت وجود آن در بالادست علاوه بر مخاطراتی برای اهالی روستا باعث می‌شود آب‌های فاضلاب به آب دریاچه اثرات منفی بگذارد و با عنایت به اینکه تصفیه‌خانه الیگودرز و ازنا از انجام فرایند تصفیه شیمیایی عاجز است آب آشامیدنی مورد نیاز مردم این دو شهر با مخاطره مواجه خواهد شد.
کلام آخر: بی‌شک وظیفه اطلاع‌رسانی نگارنده را بر آن داشت تا همچون گذشته این مشکل بازگو نموده و عاجزانه از مسوولین شهرستان درخواست دارم هشدار وقوع مشکل برای تامین آب الیگودرز را جدی بگیرند، زیرا در پی کدورت آب ورودی به تصفیه‌خانه در روزهای اخیر، پیش‌بینی می‌شود در بهار و حتی روزها و هفته‌های آینده مشکل بسیار حادتر شود و حتی به علت اینکه بستر رودخانه خاک‌برداری و خاک‌ریزی شده امکان قطع آب کمندان دور از انتظار نمی‌باشد.
عباس شاه‌علی/ الیگودرز
کلیک کنید
دیدگاه‌ها