کاوش در غار "کلدر" kaldar در دره‌ی خرم‌آباد لرستان توسط تیم مشترک "ایرانی- اسپانیایی" منجر به کشف بقایایی از دوران پارینه سنگی جدید و میانی در این ناحیه از ایران گردید.

به گزارش يافته، پس از گذشت نزدیک به 40 روز از کاوش باستان‌شناختی غار کلدر، واقع در نزدیکی روستای قلعه سنگی (قلا بردی) دره خرم‌آباد و دامنه‌ي سفیدکوه، شواهد ارزشمندی از فعالیت‌های انسان‌های جوامع شکارگر و گردآورنده غذا در دوران پارینه سنگی میانی و جدید به دست آمده است.

هیأت كاوش مشترک "ایرانی- اسپانیایی" در قالب بخشی از تفاهم‌نامه منعقد شده بین پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران با موسسه دیرین بوم‌شناسی و تکامل اجتماعی بشر ایالت کاتالونیای اسپانیا، اقدام به کاوش و مطالعه بقایای فرهنگی در غار کلدر نموده است.

این تیم به سرپرستی بهروز بازگیر و آندریو اویه (Andreu Olle) از موسسه دیرین بوم‌شناسی و تکامل اجتماعی بشر ایالت کاتالونیای اسپانیا و مژگان جایز از پژوهشکده باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی با همکاری متخصصین دانشگاه ینا (Jena) آلمان و لیژ (Liege) بلژیک، و دانشجویان دانشگاه‌های تربیت مدرس، مازندران، فردوسی مشهد و شوشتر، موفق شدند بقایای فعالیت‌های انسان عصر سنگ را در لایه‌های فرهنگی شامل دست‌افزارهای سنگی و بقایای جانوری کشف نمایند.

از دستاوردهای این تیم می‌توان به کشف کف- بسترهای دوران پارینه‌سنگی و لایه‌های بر جا و غیرمضطرب از دوران پلیستوسین اشاره نمود. دست‌افزارهای سنگی کشف شده شامل سر پیکان‌ها، خراشنده‌های جانبی و انتهایی و سنگ مادرهای منتسب به صنعت لوالوا و تیغه‌ها و ریزتیغه‌ها و سنگ مادرهای منتسب به صنعت اوریگناسی (برادوستی)‌، همراه سنگ چکش‌های استفاده شده در تولید این دست افزارها می‌شود.  صنعت "لوا لوا" (نوعی از ضربه به سنگ با روش خاص که مختص انسان‌های نئاندرتال است) و صنعت اوریگناسی يا برادوستی (روش ابزارسازی انسان همو ساپین که از ویژگی‌های آن تاکید بیش‌تر بر روی تولیدتیغه و ریزتیغه است).

مطالعه بقایای جانوری در دوران پارینه‌سنگی از اهمیت فراوانی برخوردار است. باستان جانورشناسی از شاخه‌های باستان زیست‌بوم‌شناسی است که نقش به‌سزایی در آگاهی یافتن از بقایای گونه‌های جانوری از نهشته‌های باستانی دارد. این مطالعات منجر به بازسازی و شناخت چگونگی تعامل و ارتباط انسان با حیوانات مختلف و نقش این تعاملات در فرهنگ انسان و محیط پیرامونش در گذشته می‌گردد.

بقایای جانوری کشف شده از غار کلدر توسط "جان وندر‌ ماد" (Jan Van der Made) از موزه ملی علوم طبیعی مادرید و "خوانما لوپز گارسیا" (Juanma Lopez Garcia) از دانشگاه فرارا ایتالیا مطالعه می‌گردد.

مطالعه تافونومی که به منظور درک اتفاقاتی که بر روی استخوان‌های گونه‌های مختلف جانوری پس از نهشته شدن است توسط رویا خزائلی از آزمایشگاه باستان‌سنجی دانشگاه تهران صورت می‌گیرد.

بخش دیگری از مطالعات دوران پارینه‌سنگی مبتنی بر نحوه کاربری دست افزارهای سنگی توسط انسان دوران سنگ می‌باشد. در این مطالعات آثار برجای مانده بر روی دست افزارها از جمله خراش‌ها،‌ صیقل‌ها،‌ شکستگی لبه‌ها، و ریز بر جای مانده‌ها از مواد آلی و غیرآلی که دست‌افزارها در تماس با آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند، آزمایش و شناسایی می‌گردند.

مطالعه دست‌افزارهای سنگی به صورت مشترک توسط تیم ایرانی و اسپانیایی صورت می‌گیرد. آثار استفاده (Use Wear Analysis) و ریز بر جای مانده‌ها (Residue Analysis) در غار کلدر توسط سرپرستان هیات در آزمایشگاه موسسه دیرین بوم شناسی و تکامل اجتماعی بشر ایالت کاتالونیای اسپانیا مطالعه می‌شوند.

گاه‌نگاری مطلق این محوطه از طریق روش‌های رادیوکربن، TL، OSL و AMS در آزمایشگاه‌های پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، موسسه مکس پلنک (Max Planck) و موزه نئاندرتال آلمان صورت می‌گیرد.

غار کلدر یکی از محوطه‌های مهم پارینه‌سنگی به لحاظ مطالعه انتقال از دوران پارینه‌سنگی میانی به جدید در ناحیه زاگرس مرکزی محسوب می‌گردد که کاوش در آن با استفاده از روش‌های مدرن می‌تواند پاسخ‌گوی برخی از ابهامات موجود در زمینه تطور فرهنگی و مهاجرت جوامع پارینه سنگی باشد.

در میان، دست‌افزارهای کشف شده از غار کلدر، تعداد فراوان سر پیکان‌های لوالوا و اوریگناسی نشان از فعالیت‌های گسترده شکارورزی در این محوطه دارند.

یکی از مهم‌ترین اهداف در این کاوش، فراهم آوردن زمینه‌های همکاری و تعامل میان متخصصین ایرانی و اسپانیایی می‌باشد که به عنوان بخشی از اهداف تفاهم‌نامه منعقدشده به منظور تبادل علمی ‌و فرهنگی طولانی مدت و تربیت نیروهای متخصص در زمینه‌های گوناگون مطالعاتی صورت می‌گیرد.
قابل ذكر است صيدعلي كوراني‌فر معاون استاندار به همراه عبدالرضا مهاجري‌نژاد مدير كل ميراث فرهنگي لرستان نيز هفته قبل از اين غار ديدن كردند و در جريان روند كار گروه كاوش قرار گرفتند.