خانه قدیمی آخوند ابو در مرکز شهر خرم‌آباد و در ضلع غربی قلعه تاریخی فلک‌الافلاک واقع شده است.

به گزارش يافته، این بنای زیبا مربوط به دوره قاجار است. این اثر که یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های شهر خرم‌آباد از نظر معماري سنتي عصر قاجار محسوب می‌شود در سال‌های اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شده و در تاريخ 22 شهريور 1378 با شماره 2432 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اين خانه قدیمی طاق‌نماهايي به سبك معماري دوره قاجار دارد كه در دوران پهلوي نيز مرمت شده است. فضای داخلی و محوطه حیاط آن بسیار زیبا و دلنشین است به نوعی که با حضور در این فضای قدیمی در میان صدای آب فواره‌ای که در وسط حوض حیاط خانه قرار دارد، تاریخ و عظمت معماری این مرز و بوم هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد.

ساختمان آخوند ابو متعلق به شخصی به نام شيخ ابوطالب قاضي معروف به آخوند ابو فرزند آقا نصراله و نوه ميرزا محسن قاضي است. اين منزل از پدرانش به او رسيده است و ميراث فرهنگي لرستان 3 دهه قبل اقدام به خريد آن از بازماندگان آخوند ابو نمود. آخوند ابو متوفي سال 1348 خورشيدي در شهر قم مدفون است.

ساختمان مذکور در گذشته کاربری مسکونی داشته است. بعد از تملک و مرمت آن توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان، به عنوان خانه جهانگرد کاربری پیدا کرده است.

اين ساختمان در یکی از محله‌های قدیمی بافت تاریخی خرم‌آباد به نام "درب باباطاهر" (دَر بُو طار) در خیابان امام (ره)- دوازده برجی- روبه‌روی قلعه فلک‌الافلاک واقع شده و البته دربي نيز در ضلع غربي به سمت باباطاهر دارد كه بسته است.

خانه مذکور از جمله خانه‌های نیم درون‌گرا است که دارای دو بخش زمستانه و تابستانه است. بخش زمستانه در دو اشکوب(طبقه) احداث شده که دارای اتاق‌های 3 دری و بخش شاه‌نشین 5 دری است.

عمده تزیینات به کار رفته در این خانه تاریخی از نوع قطاربندی، گل‌انداز و خفته راسته بوده و مصالح به کار رفته در بنا از نوع سنگ، آجر، چوب و ملات است. در ایام تعطیلات نوروز امسال، در محل این خانه تاریخی جشنواره غذاها و لباس‌های محلی برگزار شده است.

عبدالرضا قاسمي- يافته